سایت تحلیلی خبری الوقت | Alwaght Website

انتخاب سردبیر

خبر

بیشترین بازدید

روز هفته ماه

پرونده ها

اختلافات ترکیه و آمریکا

اختلافات ترکیه و آمریکا

undefined
معامله قرن

معامله قرن

undefined
سازمان القاعده

سازمان القاعده

سازمان القاعده القاعده پس از 2001 دچار دگرگوني‌هاي چشم¬گيري شد. ساختار هرمي آن جاي خود را به ساختاري داد كه زيرمجموعه‌ها در آن با استقلال عمل فعاليت مي‌كردند. اين تحول اگرچه تسلط مركز بر پيرامون را تقليل داد اما بر گستره و توالي عمليات القاعده در كشورهاي مختلف خاورميانه افزود. با اين حال توان عملياتي كلان القاعده در اثر اين دگرگوني تا حدود زيادي تحليل رفت. القاعده پس از بمب‌گذاري‌هاي لندن در 2005، تاكنون نتوانسته است عمليات موفقيت آميزي در كشورهاي غربي انجام دهد. افزون بر اين، گسترش دامنۀ منطقه اي فعاليت هاي القاعده به كشته و دستگير شدن بسياري از رهبران و كادرهاي اصلي آن انجاميد. با اين حال تمامي اين چالش‌ها مانع تداوم فعاليت القاعده نشد. زيرمجموعه هاي آن در عراق، يمن، افغانستان، پاكستان، سومالي و ديگر كشورها و مناطق فعال باقي ماندند. تشكيلات القاعده تشكيلات القاعده در سال 1988 توسط اسامه بن لادن جهت مبارزه با "اتحاد جماهير شوروي" در افغانستان تأسيس شد. القاعده از سازمان "مكتب الخدمة" كه هدف آن مسلح‌ كردن و آموزش مجاهدين اسلامي براي جنگ با شوروي بود گسترش و پيشرفت يافت. اين سازمان از حمايت و پشتيباني دولت‌هاي اسلامي به ‌ويژه عربستان سعودي و پاكستان و همچنين ايالات متحده آمريكا برخوردار بود. در سال 2000 ايمن ظواهري سازمان "جهاد اسلامي مصر" را با سازمان القاعده ادغام كرد و به شخص دوم اين تشكيلات تبديل شد. خاستگاه اصلي القاعده را بايد "وهابيت" برشمرد كه خود ريشه در جنبش سلفي، مذهب حنبلي و پيروان اهل حديث دارد. رهبران، نظريه پردازان و بسياري از اعضاي القاعده يا وهابي‌اند يا از پيروان مذاهب حنبلي و حنفي كه به وهابيت تمايل زيادي دارند. القاعده را جنبشي سلفي نيز دانسته‌اند، زيرا پيشوايان آن، يعني "احمد بن حنبل" و "ابن تيميه" از نخستين مدعيان سلفي‌گري بوده‌اند. اين تفكر با دريافت خاص خود از توحيد و تكيه بر استدلال‌هاي ظاهرگرايانه بسياري از مسلمانان را كافر مي‌داند و نوك اين ويژگي تكفيري خود را به طور خاص متوجه شيعيان كرده است. ايدئولوژي القاعده بر چهار ركن سلفي‌گري، راديكاليسم، شيعه ستيزي و غرب ستيزي استوار است. از آنجا كه دو ركن آخر بر آمده از ويژگي سلفي‌گري است، به اختصار مي‌توان آن را ايدئولوژي "سلفي راديكال" ناميد. از نگاه آنان، دين يك نظام ساده حقوقي است كه از جانب خداوند براي رهايي بشر از عذاب دنيوي و اخروي نازل شده و تكاليفي را بر او واجب كرده است. به همين دليل بشر براي سعادت دنيا و آخرت بايد به عبادت و اطاعت خدا بپردازد. به رغم تداوم فعاليت، القاعده از نيمۀ دهۀ گذشته دچار چالش‌هاي بزرگي شد كه آيندۀ آن را در هاله‌اي از ابهام فرو برد. چهار چالش عمدۀ القاعده در اين سال ها به ترتيب اهميت عبارتند از: - تنزل جايگاه در جهان اسلام: در نظرسنجي هاي پس از يازده سپتامبر، القاعده از مقبوليت و محبوبيت قابل توجهي در كشورهاي اسلامي برخوردار بود. اين جنبش در ذهن بسياري از مسلمانان متشكل از جهادگراني بود كه پس از آزادسازيِ افغانستان از اشغال ملحدان، مبارزه با ظلم و ستم در ابعاد داخلي (در برابر رژيم‌هاي فاسد منطقه) و خارجي (در برابر امريكا و غرب) و دفاع از منافع جهان اسلام را سرلوحۀ فعاليت هاي خود قرار داده‌اند. اين نوع نگاه در ابتدا با توجه به گفتمان ظلم‌ستيز و جهادگرايانۀ القاعده چندان غيرمنتظره نمي‌نمود. اما با روشن شدن پيامدهاي عملكرد القاعده بر جهان اسلام، به ويژه اشغال افغانستان و عراق و نيز گسترش فعاليت‌هايي كه بيش از هر چيز جان و مال مسلمانان و بي‌گناهان را هدف مي‌گرفت، طرفداري از گفتمان القاعده به تدريج رو به كاهش نهاد. به طور مشخص از سال‌هاي 2005 و 2006 محبوبيت القاعده و پشتيباني از آن در ميان مسلمانان رو به تنزل نهاد، به نحوي كه در 2010 طرفداري از القاعده نسبت به 2001 به نيم كاهش يافت. تنزل هواداري از القاعده به معناي كاهش حمايت پرسنلي و مالي به ويژه از زيرمجموعه‌هاي اين سازمان مي‌باشد. پيامدهاي اين واقعيت را در عراق، يمن و مغرب شاهد بوديم؛ - بهار عربي: دومين چالش، خيزش‌هاي فراگير و مردميِ 2011 در خاورميانه مي‌باشد. اين تحركات در سه جهت براي القاعده پيامدهاي منفي در بر داشت: نخست آنكه تبليغات عليه رژيم‌هاي حاكم كه پيشتر يكي از ابزارهاي اساسي القاعده براي جلب حمايت و توجيه عملكردش نزد مسلمانان بود، با توجه به حضور گستردۀ مردم در اعتراضات ضدرژيم، كارآيي خود را در جذب نيروهاي جوان و پشتيباني مالي از القاعده در ميان شهروندان عرب از دست داد. دوم آنكه تقريباً تمامي نيروهاي فعال در زندگي سياسيِ منطقه – به جز القاعده – در اين تحولات حضور داشتند. تصويري كه دوري القاعده از جوامع عربي را به خوبي به نمايش گذاشت. سوم آنكه، مردمي بودن تحولات و حاشيه‌اي بودن نقش آمريكا و در واقع غافلگيريِ اين كشور از سرعت و گسترۀ تحولات و نيز تضاد آمريكا با برخي از رژيم‌هاي عرب، امكان بهره‌گيري تبليغاتي القاعده از حضور امريكا را از بين برد؛ - حذف رهبر كاريزماتيك: مرگ بن لادن بزرگترين چالش القاعده در طول سال‌هاي فعاليت آن بود. جنبش‌هاي اسلام‌گرا اغلب بر محور شخصيتي كاريزماتيك و نيرومند به فعاليت مي‌پردازند. نگاهي به جنبش‌هاي اسلام‌گراي قرن بيستم در خاورميانۀ عربي نشان مي‌دهد كه حذف رهبريِ كاريزماتيك از صحنه، اغلب به معناي زمين‌گير شدن و آغاز زوال چنين جنبش‌هايي بوده است. افزون بر اين، شخصيت جذاب و محبوبيت بن لادن در ميان اعضاي القاعده و توان سخنوريِ وي نقشي اساسي در تحكيم وحدت سازمانيِ القاعده داشته است. مرگ بن لادن علاوه بر حذف چهرۀ كاريزماتيك و وحدت‌بخشِ القاعده، اين جنبش را با چالش جانشيني روبه رو كرد؛ - بحران جانشيني: هشت هفته پس از مرگ بن لادن اعلام شد كه أيمن الظواهري به جانشيني وي انتخاب شده است. اين فاصلۀ زماني به خوبي گوياي اختلافات دروني القاعده بر سر انتخاب جانشين است. حتي اگر اين تأخير را، بنا بر تحليلي، ناشي از دشواري برگزاري سريع نشست اعضاي عالي‌رتبۀ القاعده براي انتخاب رهبر بدانيم، عدم بيعت زودهنگام زيرمجموعه هاي القاعده اين تحليل را زير سوال برد. تأخير در بيعت ساير زيرمجموعه هاي القاعده، نشان از تأثير چالش جانشيني بن لادن بر وحدت سازماني القاعده مي باشد. افزون بر فقدان اجماع بر سر الظواهري، وي چهره‌اي كاريزماتيك به حساب نمي‌آيد و از شخصيت و قدرت سخنوري بن لادن و اثرگذاري وي در رهبران و كادرهاي القاعده برخوردار نيست. از ديد برخي وي بيشتر براي مديريت يك اداره يا شركت مناسب است تا رهبري يك جنبش جهاني. مجموعۀ چهار چالش فوق، القاعده را در بستر اصلي و در حال دگرگوني فعاليتش، خاورميانه، به حاشيه رانده است. مرگ بن لادن بزرگترين ضربه‌اي بود كه به القاعده وارد شد. اگرچه الظواهري به عنوان ايدئولوگ القاعده معروف است اما وي به وضوح از صفات لازم براي رهبري جنبشي گسترده همچون القاعده برخوردار نيست. وضعيت فعلي القاعده در حالي كه كمتر از سه سال از كشته شدن اسامه بن لادن، بنيان گذار القاعده نگذشته است كه طيف هاي جوان‌تر و نوظهور القاعده پاگرفته و اقدامات انتحاري را در برخي از كشورهاي منطقه انجام مي دهند. اين در حالي مي باشد كه در سال هاي گذشته، القاعده به لحاظ سازماني و ايدئولوژي در مسير تنزل و عقب نشيني بود. روند ظهور مجدد اين سازمان تروريستي در برخي از كشورهاي منطقه را مي توان به شرايط بحراني و بعضاً هرج و مرج داخلي اين كشورها بي ارتباط ندانست. چرا كه خلأ ايدئولوژي در جهان عرب به واسطه شكست حكومت‌هاي اصلاح طلب، بازار سازمان القاعده و ايدئولوژي القاعده گرايي را در جهان عرب رونق بخشيده است. به بيان ديگر، بسياري از مخالفان انقلاب هاي عربي، كه خواهان حفظ ديكتاتورهاي سابق در قدرت بودند و يا خواهان قدرت‌يابي ديكتاتورهاي ديگر و بعضاً بازگشت آن‌ها بودند، نسل جديدي از القاعده نوين را پايه گذاري كرده‌اند. سازماني كه بسياري از اعضاي قديمي و كليدي آن در سال‌هاي گذشته كشته شدند، با گفتمان جديد و با هدف تغيير در جهان اسلام، تنها از طريق جهاد خشونت‌آميز و تروريسم، سعي در پياده نمودن پارادايم خود دارند. در اين بين جماعت اخوان المسلمين به عنوان دشمن محوري القاعده، كه چند سالي در مسير تسلط بر سياست‌هاي جهان عرب، تغييراتي را به وجود آورد، نقش مهمي در تقويت اين گروه نوين بازي كرد. هر چند كه اخوان در ادامه حركت خود، دچار چالش هاي جدي شده است، اما توانست اثبات كند كه تغيير واقعي در جهان عرب بدون تروريسم و اقدامات خشن هم امكان دارد. بر همين اساس، بسياري از تحليلگران، ظهور نسل جديد از گروه القاعده را پيش بيني كردند. نكته قابل تأمل اينكه، نوظهوران و وابستگان به القاعده نوين خيز بلندي از دمشق تا بغداد و بيروت برداشته اند و در سال گذشته خشونت و افراطي‌گرايي هاي فراواني را انجام داده اند. القاعده اي كه در عراق صحبت از شكست و محو جدي آن بود، مجدداً احيا شده و اقداماتي مرگبارتر از گذشته انجام مي‌دهد. امروز گروه دولت اسلامي عراق و شام، داعش بار ديگر براي به دست گرفتن مناطق غربي عراق در حال جنگيدن است. حتي اين گروه با ائتلاف با جبهه النصره در سوريه شكوفاتر شده است و به همراه يكديگر براي نابودي منطقه تلاش مي كنند. بر همين اساس، خشونت فرقه اي بين شيعه و سني چندين برابر شده است. بسياري از جهادي‌هايي كه از اروپا روانه سوريه شده‌اند در آتش القاعده نوين در حال سوختن مي باشند. تلاش گردان‌هاي تروريستي چون (گردان‌هاي عبدا… عزام) براي كشاندن جنگ فرقه‌اي از سوريه به لبنان و عراق است. حتي حمله به سفارت ايران در بيروت و ساير اقدامات انتحاري چون بمب گذاري را در مناطق شيعه نشين در دستوركار خود دارند
گروه داعش

گروه داعش

دولت اسلامي عراق و شام يا داعش به عنوان گروهي منشعب از القاعده محسوب مي شود كه از منظر گرايشات عقيدتي و فكري و همچنين جنبه رفتاري رويكرد يكساني با القاعده دارد. با اين حال رفتارهاي اين گروه تروريستي در طول يك دهه گذشته و به خصوص چند سال اخير نشانگر راديكال تر و خشن تر بودن اين گروه در مقايسه با القاعده است و داعش با توجه به جدايي از القاعده و پيدايش اختلافاتي بين آن دو به عنوان مخوف‌ترين و قدرتمندترين گروه تروريستي در عرصه خاورميانه ظهور كرده است. هر چند كه داعش در شكل كنوني آن محصول بحران سوريه و گسترش اختلافات و منازعات منطقه اي بعد از 2011 است، اما ريشه ها و روند قدرت گرفتن آن به دوره پس از صدام در عراق يعني از سال 2003 به بعد مربوط است. حمله آمريكا به عراق در سال 2003 فرصت و فضاي مناسبي را براي حضور و نقش آفريني گروههاي مسلح و تروريستي مختلف از جمله گروههاي مرتبط با القاعده در اين كشور بوجود آورد. بر اين اساس گروههاي مسلح مختلفي به خصوص در سالهاي پس از 2004 در عراق ظهور كرد كه با جذب نيرو و منابع مالي در تلاش بودند كه با نيروهاي نظامي آمريكايي و همچنين نيروهاي عراقي مقابله كنند. يكي از مهمترين اين گروهها جماعه التوحيد و الجهاد بود كه به رهبري ابومصعب زرقاوي در سال 2004 تشكيل شد. پس از آنكه زرقاوي بيعت خود با اسامه بن لادن رهبر القاعده را اعلام كرد به تنظيم القاعده في بلاد الرافدين تبديل شد و همچنين به اين گروه القاعده عراق نيز اطلاق مي شد. زرقاوي بعد از آزادي از زندان در اردن در سال 1999 رهبري بخشي از داوطلبان جهادي در افغانستان را برعهده داشت، اما در سال 2001 از اين كشور به شمال عراق فرار كرد و در آنجا به گروه انصارالاسلام پيوست و سپس با ايجاد القاعده عراق، وفاداري خود به رهبري شبكه جهاني القاعده را بيان داشت. القاعده عراق به تدريج به اصلي ترين گروه تروريستي در عراق تبديل شد و بيشترين انفجارها و اقدامات تروريستي از سوي اين گروه صورت گرفت. از جمله مهمترين اقدامات القاعده عراق كه در پي ايجاد فتنه مذهبي و جنگ داخلي در عراق بود، انفجار حرم شريف امامين عسگرين در سامرا در سال 2006 بود. اين تشكل عمليات تروريستي خود را به اندازه اي افزايش داد كه به يكي از قوي ترين گروههاي مسلح در صحنه عراق تبديل شد و شروع به گسترش نفوذ خود در مناطق گسترده اي از عراق كرد تا اينكه در سال 2006،‌ زرقاوي علنا در يك نوار ويدئويي تشكيل آنچه را " شوراي مجاهدين" خواند به سركردگي عبدالله رشيد البغدادي اعلام كرد. پس از كشته شدن زرقاوي توسط نيروهاي آمريكايي در سال 2006، ابوحمزه المهاجر به سركردگي اين گروه تعيين شد و در پايان همان سال دولت اسلامي عراق به سركردگي ابوعمر البغدادي تشكيل شد. دولت اسلامي عراق به عنوان گروهي تروريستي و شاخه القاعده در عراق در شكل جديد خود تحت رهبري ابوعمر البغدادي تلاشهاي خود براي ايجاد ناامني در عراق را ادامه داد، با اين حال اين گروه از سال 2008 با افول و كاهش قدرت و تاثيرگذاري در عراق مواجه شد. شكل گيري نيروهاي الصحوه يا بيداري از ميان عشاير سني عراق براي مقابله با القاعده عراق و اقدامات نظامي و امنيتي در مقابل آن باعث تضعيف جدي اين گروه شد. در 19 آوريل 2010، نظاميان آمريكايي و عراقي طي يك عمليات نظامي در منطقه الثرثار، منزلي را هدف قرار دادند كه ابوعمر البغدادي و ابوحمزه المهاجر در آن حضور داشتند و پس از درگيريهاي شديد ميان دو طرف، اين منزل هدف حملات هوايي قرار گرفت و در نتيجه آن دو سركرده تروريستها به هلاكت رسيدند. يك هفته بعد، اين گروه تروريستي در بيانيه اي هلاكت البغدادي و المهاجر را رسما اعلام كرد و پس از حدود ده روز، مجلس شوراي دولت اسلامي عراق تشكيل جلسه داد و ابوبكر البغدادي را به عنوان جانشين ابوعمر البغدادي انتخاب كرد. هر چند در اين دوره دولت اسلامي عراق در مرحله ضعف بود، اما بحران سوريه فرصتهاي نويني را براي اين گروه ايجاد كرد و البغدادي با بهره گيري از آن توانست به جايگاه و نقش آفريني عمده اي در معادلات عراق و سوريه بپردازد. بحران سوريه از چند منظر باعث ايجاد فرصت براي گروه تروريستي دولت اسلامي عراق شد. اول اينكه سوريه با توجه به مجاورت جغرافيايي و پيوستگي سرزميني با عراق فضاي عملياتي مناسبي را براي افزايش قدرت و نقش آفريني اين گروه بوجود آورد. دوم اينكه گسترش بحران و رقابتهاي منطقه اي و افزايش تنشهاي مذهبي و فضاي افراط گرايانه در منطقه منابع انساني و مالي گسترده اي را براي گروه دولت اسلامي عراق فراهم ساخت. با توجه به شرايط جديد سوريه ابوبكر بغدادي يكي از معاونان خود به نام ابومحمد الجولاني را به سوريه فرستاد كه منجر به شكل گيري گروه جبهه النصره در سوريه در 2011 شد. جبهه النصره تا سال 2013 به عنوان گروهي وابسته به القاعده در سوريه معروف بود و توانست با جذب نيرو و منابع مالي به يكي از بازيگران مهم معارض در اين كشور تبديل شود. در حالي كه گزارشهاي اطلاعاتي از رابطه فكري و تشكيلاتي اين گروه با شاخه دولت عراق اسلامي پرده برداشت، در نهم آوريل 2013، ابوبكر البغدادي در يك پيام صوتي اعلام كرد كه جبهه النصره امتداد دولت اسلامي عراق است و تشكيل آنچه دولت اسلامي عراق و شام خواند با ادغام جبهه النصره و دولت اسلامي عراق اعلام كرد. اما طولي نكشيد كه يك نوار صوتي منتسب به ابومحمد الجولاني پخش شد كه در اين نوار از رابطه خود با دولت اسلامي عراق سخن گفت، اما وي ايده ادغام با اين گروه را نپذيرفت و بيعت خود را با شبكه القاعده تحت رهبري ايمن الظواهري اعلام كرد. بر اين اساس به رغم تاكيد ايمن الظواهري بر انحلال داعش و فعاليت جداگانه دولت اسلامي در عراق و جبهه النصره در سوريه، البغدادي بر ادامه حيات داعش تاكيد كرد. بر اين اساس بود كه اختلافات مهمي بين البغدادي و ايمن الظواهري و درگيريهاي بين جبهه النصره و داعش رخ داد. با اين حال داعش توانست به نقش آفريني گسترده تري در سوريه بپردازد و جايگاه خود را در اين كشور با تصرف برخي مناطق تثبيت كند. داعش پس از تقويت خود در سوريه بتدريج حضور و نقش آفريني خود در عراق را نيز گسترش داد. داعشي‌ها كه در طول سال 2013 حضور پراكنده اي در عراق داشتند، از ابتداي 2014 نقش خود در اين كشور را بسيار توسعه دادند. بر اين اساس بود كه آنها توانستند بر مناطق گسترده اي از عراق در استان الانبار مسلط شوند و شهرهاي مهم رمادي و فلوجه را به تصرف خود درآورند. هر چند نيروهاي عراقي توانستند مناطق مهمي از جمله رمادي را از كنترل داعش خارج سازند، اما شهرهايي مانند فلوجه همچنان در دست داعش باقي ماند. در حالي كه ارتش عراق در حال تشديد اقدامات اطلاعاتي و نظامي خود براي خارج ساختن داعش از فلوجه بود، مرحله جديدي از عمليات نظامي و پيشرويهاي اين گروه در استانهاي صلاح الدين، نينوا، ديالي و كركوك آغاز شد. داعش بعد از ناكامي در تصرف سامرا به موصل حمله كرد و توانست بر اين شهر مسلط شود. سپس پيشرويهاي داعش به سوي ساير مناطق عراق ادامه يافت و از جمله باعث تسلط بر تكريت شد. در حال حاضر داعش بر مناطق قابل توجهي از سوريه به خصوص قسمتهاي شرقي مانند الرقه و همچنين بخش‌هاي مهمي از مركز و غرب عراق مسلط است. در چنين شرايطي كه با گسترش توان مالي و انساني داعش و همكاري برخي گروههاي محلي با آن همراه است، تهديدات مختلف ناشي از آن در منطقه در حال گسترش است.
جنبش گولن

جنبش گولن

جنبش گولن طی سال‌های اخیر، جریانی در ترکیه رشد کرده که اگر چه خود را وامدار اندیشه‌های سعید نورسی عالم برجسته ترک می‌داند، اما از جهات گوناگون به ارائه الگویی نوین پرداخته است. این جریان که عموماً با نام رهبر آن فتح‌الله گولن آمیخته است، تحت عناوینی هم‌چون جماعت خدمت، جریان نورچی و جماعت گولن نیز شناخته می‌شود. این جریان نه تنها در ترکیه نوین به عنوان یکی از جریان های مهم شناخته شده، بلکه در سطح منطقه نیز جریانی تاثیرگذار محسوب می شود و طی سال های گذشته، رشدی فزاینده در مناطقی همچون بالکان، آسیای مرکزی و قفقاز، افریقا و حتی امریکا داشته است. شخصیت ودیدگاه های گولن درباره گولن و شخصیت او دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. برخی از شاگردان گولن به او لقب خواجه افندی داده اند؛ زیرا وی هم تحصیلات سنتی دینی داشته و هم به فلسفه غرب و به ویژه فلسفه کانت تعلقی ویژه دارد. برخی دیگر از افراد جماعت، او را به چشم حضرت مهدی (عج) نگاه می کنند. برخی دیگر او را یک واعظ ساده مذهبی می دانند که بواسطه نوع سخنرانی هایش در میان مردم مشهور شده است. برخی نیز او را یک مصلح بزرگ دینی و پیام آور صلح و آشتی اسلام با دموکراسی تلقی می کنند. مخالفان وی نیز او را فردی دروغگو و فریبکار توصیف می کنند که حتی جرات بازگشت به ترکیه را نیز ندارد. عده ای نیز اعتقاد دارند گولن با شخصیت بت گونه ای که به هوادارانش داده، تصویری نژادپرست، ناسیونالیست و بیگانه از دیگران، از جماعت خود ترسیم کرده است. تکبر و خوار شمردن کسانی که خارج از جماعت هستند، به رویه ای معمولی تبدیل شده است. به نحوی که نزد پیروان این جماعت، غیر از گولن، سایر علمای جهان اسلام بی اطلاع هستند و درک درستی از مسایل ندارند. (DAĞ, 2014) به هر حال فارغ از آنکه قضاوتی درباره تعارف فوق از گولن و شخصیت وی داشته باشیم، واقعیت آن است که امروز نام فتح الله گولن با اصطلاح اسلام روشنگر یا معتدل ترک که بسیاری از پژوهندگان از آموزه هاو جهان بینی آن با عنوان «پارادایم اسلام اجتماعی» یاد می کنند، گره خورده است.( فلاح، 207:1389-205) در حقیقت فتح الله گولن در ترکیه به عنوان پدر اسلام اجتماعی معروف است و وی را بنیانگذار و رهبر جنبش گولن می‌خوانند. همچنین برخی از کتاب های گولن از پرفروش ترین کتاب ها در ترکیه و حتی سایر کشورهای اسلامی بوده اند. مدارس او در بیش از 160 کشور جهان فعالیت می کنند و آراء و افکار وی را به شاگران خود منتقل می کنند. جماعت خدمت(جریان گولن) آنچه امروز به نام جریان گولن یا جماعت خدمت معروف است، حاصل اندیشه ها و تلاش های محمد فتح الله گولن است. وی به عنوان یکی از شاگردان مکتب نورسی، تلاش زیادی جهت مدرن کردن جنبش نور انجام داد. وی که مشهورترین واعظ، نویسنده و تدریس کننده علوم اخلاقی و الهیات ترکیه محسوب می شود، در صدر جریانی قرار گرفته که طی سال های گذشته از تاثیر به سزایی در فضای سیاسی ـ اجتماعی ترکیه و برخی دیگر از کشورهای اسلامی برخوردار بوده است. اگر چه گولن صراحتا نورجی بودن خود را به زبان نیاورده و در سخنرانی ها کمتر از سعید نورسی یاد می کند، باید این حال جریان وی عمدتا جریانی منشعب از جماعت نور تلقی می شود. گولن که هم اکنون در پنسیلوانیای آمریکا زندگی می کند، خطیبی توانا است که از سن 14 سالگی خطابه می کرده است. وی بیشتر آموزش های دینی خود را نزد پدر و در تکیه محله خود نزد علما و متصوفه فرا گرفته است. پدرش علاوه بر زبان عربی و ترکی، زبان فارسی را هم به او آموخت. وی که هیچگاه ازدواج نکرده و مجرد زندگی می کند، بحث های دینی خود را با احساسات، عواطف و بیانی رسا همراه می کند و عیبی نمی بیند که هنگام موعظه، اشکش بر گونه جاری شود. او از طریق فن خطابت و همچنین با شیوه های خاص خود مانند گریه کردن در حال سخنرانی، توجه مخاطبان را به خود معطوف کرده و نورجی ها و دیگر افراد گروه های دینی را تحت تأثیر قرار داده است. از جلسات وعظ او فیلمبرداری می‌شود و این فیلم ها میان هوادارانش دست به دست می چرخد و تکثیر می شود. همچنین مجموعه سخنرانی های فتح الله گولن در قالب کاست و سی دی در مناطق مختلف توزیع می شود. این اقدام که هم پول و هم طرفداران او را افزایش داده است، با مخالفت سایر زعمای حرکت نورجی مواجه شده و اعتراض آنها را برانگیخته است. با این حال فتح الله گولن همچنان به این شیوه تشکیلاتی خود ادامه می دهد و موفق به ایجاد شبکه ای گسترده شده است. ماهیت جریان گولن درباره این جریان، دیدگاه‌های کلان مختلفی وجود دارد. به نحوی که برخی جریان گولن را جریان بومی می دانند که از بطن جامعه و اعتقادات مذهبی مردم ترکیه برخاسته است و برخی دیگر نیز آن را جریانی وارداتی تلقی می‌کنند که توسط امریکا و سایر کشورهای غربی مورد حمایت قرار گرفته است. باید توجه داشت که فتح الله گولن در ترکیه به شخصیت افسانه ای تبدیل شده که حضور، نفوذ و سایه وی و جماعتش در محیط و فضای کلیه اماکن سیاسی، نظامی و امنیتی ترکیه سایه افکنده و وابستگی این جماعت و التزام آن به احکام اسلامی و سیاست های آن بطور واضح و شفاف مشخص نیست. در واقع این جریان به رغم تعدد و تنوع حوزه های فعالیتش، همچنان ناشناخته و مبهم به نظر می رسد و بسیاری از صاحب نظران چه در داخل و چه خارج از ترکیه، نسبت به مقاصد و نیات دراز مدت این جریان اظهار بی اطلاعی می کنند. به نحوی که هیچ کس از میزان قدرت مالی و تعداد طرفداران این جریان اطلاع درستی ندارد و معلوم نیست نفوذ گولن در دستگاه های کلیدی دولتی تا چه حد است و در صورت احراز قدرت بیشتر، چه خط مشی را پیش خواهد گرفت.
جماعت اخوان المسلمين

جماعت اخوان المسلمين

جماعت اخوان¬المسلمين را مي¬توان مهم¬ترين جنبش اسلامي در جهان عرب طي قرن گذشته محسوب كرد. جنبشي كه حسن البنا در 1928 مصر پديد آورد، ايدئولوژي آن اسلام و در اصول سياسي و اجتماعي خواهان بازگشت به حكومت اسلامي در قرن هاي اوليه است. اين جماعت در زمان تأسيس و شكل‌گيري به عنوان جنبشي اسلام‌گرا در مقابل جريان‌هاي سكولار جهان عرب ظهور كرد. اساس و مبناي شكل‌گيري آن مبارزه با الغاي خلافت و جلوگيري از گسترش الگوي لائيك در جهان اسلام بود. در واقع، در شرايطي كه خلافت اسلامي در قالب امپراتوري عثماني در مركزيت جهان اسلام مضمحل شده بود و جريان‌هاي سكولار و ملي‌گراي عربي و تركي در حال رشد و عرض اندام بودند، حسن البنا با طرح دعوت اسلامي، جنبش جديدي را پايه‌گذاري كرد كه احياي مجدد خلافت در رأس امور و برنامه‌هاي سياسي آن قرار داشت و به همين دليل به كانوني براي جلب مسلمانان در داخل و خارج مصر تبديل شد. در حقيقت جنبش اخوان المسلمين را اصولاً بايد زائيده اوضاع سياسي و اجتماعي تاريخ معاصر مصر در پي رواج تفكر جدايي دين از سياست (سكولاريسم) در ميان روشنفكران و آهنگ احساسات ملي گرايانه براي اصلاح اين كشور در دوران اختناق بعد از انقلاب 1919 مصر بر ضد انگليس دانست. اهداف بنيان گذاران اين جنبش- به ويژه حسن البناء- از يك سو بر ايجاد تحول در اعتقادات اسلامي مسلمانان و بالاخص مصريان از حالتي ايستا و بي تحرك به سمت پويايي و حاكميت تعاليم شريعت بر زندگي اجتماعي و سياسي مصر و از سوي ديگر بر يگانگي مسلمانان در برابر استعمارگران غرب كه كشورهاي اسلامي را مورد تجاوز قرار داده بودند، دور مي زد. حسن البناء رهبر جنبش تلاش‌هاي خود را در سه مرحله «تبليغ»، «جذب و سازماندهي» و «مرحله عملي» آغاز نمود. اصولي كه حسن البناء بر آن اعتقاد داشت عبارت بودند از:1 ـ «اجتناب از جدال‌هاي مذهبي و فرقه‌اي» (از زماني كه جماعت تقريب بين مذاهب اسلامي تأسيس شد حسن البناء و ايت‌الله قمي در تأسيس آن سهيم بودند همكاري ميان اخوان‌المسلمين و شيعيان برقرار شد كه در نهايت به ديدار نوّاب صفوي در سال 1954م. از مصر منجر گرديد. حسن البناء در مراسم حج 1948 با ايت‌الله كاشاني ديدار كرد و ميان آنها تفاهم برقرار گرديد و برخي از دانشجويان شيعه كه در مصر تحصيل مي‌كردند به جنبش اخوان‌المسلمين پيوستند)؛ 2 ـ «سياست گام به گام»: در نگاه وي جنبش قبل از آن‌كه به هدف غايي خويش برسد، بايد اين مراحل را (تبليغ، بيان و تفسير؛ عمل و نتيجه‌گيري) را گام به گام طي نمايد؛ 3 ـ «استفاده از نيروهاي مختلف براي تحقق اهداف»؛ 4 ـ «برپايي حكومت اسلامي»: اخوان‌المسلمين حكومت را براي خود نمي‌خواهد، بلكه حامي كساني مي‌باشد كه بتوانند مسؤوليت حكومت را بر عهده بگيرند و قوانين قرآن را اجرا نمايند و اگر چنين فردي پيدا نشد، تشكيل حكومت يكي از برنامه‌هاي اخوان‌المسلمين خواهد بود؛ 5 ـ «مقاومت در برابر تجاوزگران». جنگ جهاني دوم و پيامدهاي مصر، روند تصاعدي نفوذ اخوان المسلمين را در مصر گسترش داد، تشكيلات اخوان المسلمين سازمان يافته‌تر و مواضع سياسي و ايدئولوژيك آنها منسجم‌تر گرديد. بعد از جنگ سازمان از وضع آشفتة حزب وفد استفاده نمود و خود را به عنوان سازمان انقلابي و مخالف نظام موجود معرفي كرد و پايگاه‌هاي توده‌اي حزب وفد را به سرعت تصرف كرد. بر اثر دسيسه‌ها و برخي اقدامات خودسرانه كه بعضي از افراد در سازمان عليه دولت انجام مي‌دادند، دولت در سال 1948م با سيزده مورد اتهام به سازمان در مورد فعاليت‌هاي تروريستي، توطئه عليه سرنگوني نظام سلطنتي مصر، جمع‌آوري مهمّات و... سازمان را منحل اعلام نمود و حسن البناء در توطئه‌اي سازمان يافته در فوريه 1949م ترور گرديد. اخوان‌المسلمين با توجه به رسالت فراكشوري خود كه به ويژه در مقابله با جهت گيري رو به گسترش ملي‌گرايي سكولار خلاصه مي شد؛ در مصر محدود نماند و به كشورهاي مختلف جهان عرب سرايت كرد و به تدريج در ساير كشورهاي عربي شكل گرفته و گسترش پيدا كرد. در اين زمينه دو مرحله را مي‌توان مشخص كرد. مرحله اول، رشد فزاينده توجه و تمايل به دنياي اسلام و به ويژه معضلات سياسي آن و درگيري مستمر با اين مشكلات؛ مرحله‌اي كه قبل از سال 1937 آغاز شده بود. مرحله دوم تاسيس شعب گوناگون اخوان‌المسلمين در خارج از مصر بود، به نحوي كه اين جنبش در حال حاضر در بسياري از كشورها بويژه در خاورميانه و شمال آفريقا، شاخه هاي اين جنبش فعال مي باشد.
گروه طالبان

گروه طالبان

طالبان به عنوان يكي از پديده‌هاي تاريخ معاصر افغانستان، در پي رقابت قدرت‌هاي بزرگ و پس از اشغال افغانستان توسط شوروي، در سال 1373 حكومت را در افغانستان به دست گرفت و با آموزش و حمايت‌هاي بي‌دريغ كشورهاي منطقه نظير پاكستان و عربستان سعودي تا سال 1380 در قدرت باقي ماندند. پس از اشغال افغانستان توسط شوروي در 7 دي 1357، مبارزان افغان به مبارزه عليه اشغالگران شوروي پرداختند و سرانجام نيروهاي ارتش سرخ در بهمن 1367 خاك افغانستان را ترك كردند. با خروج ارتش سرخ از افغانستان، ايالات متحده به قرارداد ژنو وفادار نماند و از مجاهدان افغاني به دليل رقابت و خصومت با شوروي حمايت كرد. بدين ترتيب افغانستان به ميدان رقابت قدرت‌هاي بزرگ در جنگ سرد تبديل شد. با پايان جنگ سرد و خروج شوروي از افغانستان و در پي تغييرات داخلي در پاكستان، اين كشور اقدام به تأسيس هزاران مدرسه ديني با گرايش سلفي ديوبندي كرد كه با حمايت كشورهاي عربي حوزه خليج فارس به ويژه عربستان همراه بود. نقش پاكستان در ايجاد، پرورش و حمايت از گروه افراطي طالبان كاملاً آشكار است. منافع ملي پاكستان در افغانستان نيز توسط گروه‌هاي دست‌نشانده پشتون كه در مناطق شمال غربي پاكستان و در مرز با افغانستان زندگي مي‌كنند، تأمين مي‌شود. زماني كه احزابي مثل حزب اسلامي حكمتيار ديگر نتوانستند خواسته‌ها و منافع پاكستان را تأمين كنند، گروه‌هايي از جنگجويان مناطق قبايلي پاكستان به رهبري بيت‌الله محسود در وزيرستان جنوبي متحد شدند و جنبش طالبان پاكستان را در دسامبر 2006 پايه‌گذاري كردند . به نظر مي‌رسد در تحليل شكل‌گيري طالبان بايد مؤلفه‌هايي مانند شكنندگي اجتماعي، سنت‌هاي پايدار و انعطاف‌ناپذير مذهبي، فقر فرهنگي و اقتصادي، تعصب قبيله‌اي و سلحشوري عشيره‌اي، سخت‌گيري اخلاقي، ساخت كشمكش‌پرور قومي، ملي و مذهبي و نيز دخالت بازيگران خارجي كه مقاصد، منافع‌، ديدگاه‌ها، اولويت‌ها و نگراني‌هاي نامتقارن، متفاوت و متعارض دارند، مورد توجه قرار گيرد. ايدئولوژي طالبان عقايد افراطي مذهبي دارند و به ديوبنديه كه به آموزه‌هاي وهابي نزديك مي‌باشد، وابسته‌اند. اين جنبش افراطي تاكنون توضيحات مشخص و واضحي درباره آرمان‌هاي خود نداده است؛ هر چند كه اعتقاد خود در تشكيل امارت اسلامي را به صورت آشكار اعلام مي كند. احمد رشيد در اين باره مي‌گويد: «شناخت پديده طالبان به دليل تعدد گروه‌هاي وابسته به آنها در مناطق قبايلي و آزاد پاكستان، ساختار سياسي، رهبري‌ و فرايند تصميم‌گيري، دشوار به نظر مي‌رسد. با اينكه در دين اسلام آيات و احاديث محكمي وجود دارد كه كشتن انساني بي‌گناه را به مثابه قتل همۀ انسان‌ها دانسته‌اند، اما حاميان و رهبران طالبانيسم ادعا مي‌كنند در راستاي اجراي دقيق قوانين و سنت اسلام و تشكيل خلافت و حكومت اسلامي به اين اقدامات دست مي‌زنند و پيروان خود را مقيد و ملزم به اطاعت از دستورهاي دين اسلام مي‌كنند». بنابراين مهم‌ترين اصل در انديشه سياسي گروه‌هاي بنيادگراي افراطي از جمله طالبان، احياي امارت اسلامي است. در حال حاضر، طالبان پاكستان كه به نوعي از اعقاب فكري جمعيت علماي هند به شمار مي‌رود، طرح احياي امارت اسلامي را در پاكستان دنبال مي‌كند. در تئوري خلافت و امارتِ مطلوب طالبان، مردم و احزاب جايگاهي ندارند. تعدادي از سران قبايل و نخبگان ديني با عنوان اهل حل و عقد گرد هم مي‌آيند و فردي را براي اين پست نامزد مي‌كنند؛ آن‌گاه تمام اختيارات كشور به شخص خليفه يا اميرالمؤمنين منتقل مي‌شود. مخالفت با مفاسد فرهنگ و تمدن غربي يكي از شعارهاي اساسي تمام گروه‌هاي اسلامي است؛ اما آنچه بنيادگرايي افراطي از نوع طالبان را از ساير گروه‌هاي اسلامي جدا مي‌سازد، نفي مطلق مدنيت غربي است. گروه‌هاي اسلامي ديگر نظير اخواني‌ها نقادانه به تمدن غربي مي‌نگرند و ضمن رد جنبه‌هاي منفي، از جنبه‌هاي مثبت آن استقبال مي‌كنند؛ اما طالبان و مكتب‌هاي ديوبندي و وهابي با هر نوع دستاورد تمدن غربي مخالفت مي‌كنند. برخورد غيرنقادانه در پذيرش يا نفي ‌فرهنگ غربي، مشكلات بي‌شماري به همراه دارد. مخالفت تعصب‌آميز طالبان با تلويزيون، وسايل تصويربرداري، لباس فرنگي، سينما و امثال آن نشانۀ آشكار روحيه ستيزه‌جويي آنان با مظاهر تمدن غربي است. طالبان تلويزيون و سينما را ابزاري شيطاني مي‌داند. مولانا فضل‌الله، رهبر طالبان پاكستان، نيز تلويزيون را ابزار لهو و لعب كه مشروعيتي در دين ندارد، دانسته است. گروه اجراي مقررات اسلامي يا تنفيذ الشريعه كه بر دره سوات مسلط شده‌اند، تحصيل را براي دختران در اين منطقه ممنوع كرده‌اند. به دستور مولانا فضل‌الله، بيش از 170 مدرسه و ساختمان دولتي در اين منطقه تخريب شده‌اند. در اعلاميه‌اي كه در 2 بهمن 1387 در روزنامه محلي دي نيوز پاكستان منتشر شد، طالبان پاكستان به طور كامل حضور دختران را در مدارس منطقه دره سوات ممنوع اعلام كرد. به اين ترتيب، بيش از 400 مدرسه خصوصي دخترانه بسته شد. دست‌كم 10 مدرسه دخترانه كه پس از 26 دي 1387 هم‌زمان با اتمام ضرب‌العجل اعلام‌شدۀ طالبان فعال بودند، در شهر مينگورا منفجر شدند و بيش از 170 مدرسه و ساختمان‌ دولتي مورد حمله قرار گرفتند. از پيچيدگي‌هاي اساسي بينش طالبان، روح تعبدگرايي و قداست‌بخشي به دستاوردهاي كلامي و فقهي پيشينيان است. بنيادگرايي افراطي دوران صدر و ميانه اسلام را دوره طلايي و مصون از هر نوع خطا تلقي و درباره تفاسير و تأويل‌هاي ديني اين دوره اعتقادي جزم‌گرايانه دارد. اجتهاد و انبساط تازه در اين مكتب جايگاهي ندارد و مردم عموماً موظف به پيروي مقلدانه از كلمات و گفتار علماي سلف هستند. برداشت صرفاً تقليدگرايانه آنها از دين سبب بدبيني و حتي دشمني آنان با الگوهاي زندگي رايج در دنياي معاصر جهان اسلام شده است. تنها الگوي مطلوب نزد بنيادگرايان افراطي، الگوي زندگي جوامع روستايي قرون اوليه اسلامي است. رفتار خشك و متحجرانه آنان با زنان و نوع نگرش‌شان به نقش اجتماعي و تربيتي زن در جامعه، ريشه در همين روح سلفي‌گري آنها دارد كه با ضروريات زندگي كنوني كاملاً بيگانه است. هم‌چنين تفسير آنان از مفاهيمي مانند توحيد و شرك، كه اساس انديشه كلامي بنيادگرايي افراطي را تشكيل مي‌دهد، در مغايرت آشكار با تفاسير رايج آن مفاهيم نزد ساير مكاتب اسلامي است.
رژيم صهيونيستي

رژيم صهيونيستي

شاباك يا به صورت مخفف شين بت يا شين بث، سرويس ضد اطلاعات و امنيت داخلي اسراييل است. شين بت خلاصه كلمه ‹‹خدمت به امنيت›› است. ايسر هرئيل از زمان شكل‌گيري اين سازمان تا سال 1952م. رئيس آن بود. نامبرده بعدها به رياست موساد هم رسيد. اين سازمان مسئول جمع آوري اطلاعات درباره سازمانهاي اطلاعاتي خارجي مربوط به دول دوست و دشمن و فعاليتهاي آنها و تأمين امنيت مقامات و تأسيسات اسراييلي، تحقيق درباره خرابكاري عليه دشمنان داخلي و خارجي، از جمله خرابكاري و تروريسم در اسراييل و خارج است.
وهابیت

وهابیت

وهابیت مسلکی است که در سال ۱۱۴۳ هجری قمری در شبه جزیره ی عرب بوجود آمده است و در بسیاری از اصول عقاید و احکام شرعی با مذاهب دیگر تفاوت دارد. پیروان این مسلک را «وهابی» گویند.
اكراد

اكراد

قوم كرد نژادي با سابقه اند ، اما خاستگاه اين قوم دقيقا روشن نيست و صاحبنظران در باره ي منشاء و خاستگاه آنان اختلاف جدي دارند . در مورد نژاد آنان نيز بحث و گفتگو وجود دارد ، عده اي نژاد آنان را توراني و سامي مي خوانند ، گروهي آنان را از نژاد آريايي و ايراني اصيل مي دانند . شماري از عوامل سياسي و تاريخي اين قوم را متفرقه و پراكنده ساخته كه هم اكنون در چند كشور كه مهمترين آن ايران ، تركيه و عراق است زندگي مي كنند .
شیعیان علوی

شیعیان علوی

علویان از اقلیت های مهم و موثر در جامعه ترکیه محسوب می شوند که حدود 20 درصد از جمعیت 78 میلیونی ترکیه را تشکیل می دهند. آنها در دوره امپراتوری عثمانی مورد سوظن شدید بودند و امنیت هویتشان به خطر افتاد و آسیب جدی دیدند اما دوره جمهوریت و آتاتورک را که حاکمیت بر مبنای سکولاریسم شکل گرفت؛ فرصتی برای بازنمایی هویتی یافته و با همراهی با حاکمیت از فضای تنش خارج شدند. هر چند که این اقلیت هیچ وقت نتوانست با هویت مکتبی خویش سهم سیاسی و فرهنگی در ترکیه کسب نماید. هویت سیاسی آنها بر مبنای مقتضات زمان، مکان و عوامل موثر بر آن، جلوه های متفاوتی داشته و از ملی گرایی تا چپگرایی سیالیت یافته است تا اینکه در یک دهه اخیر به شدت در تکاپوی هویت طلبی سیاسی خود هستند
New node

New node

انقلاب بحرین

انقلاب بحرین

تاریخ بحرین در چند دهه گذشته همواره مواجه با اعتراضات مداوم مردم علیه رفتار تبعیض آمیز و تمامیت خواه رژیم سلطنتی آل خلیفه بوده است؛ به نحوی که این کشور کمتر روی آرامش و ثبات سیاسی به خود دیده است. انقلاب 14 فوریه 2011 میلادی مردم بحرین هر چند سه روز پس از سقوط حسنی مبارک در مصر و همراه با موج خیزش‌های مسلمانان علیه رژیم‌های دیکتاتوری آغاز شد اما با نگاهی دقیق‌تر ریشه های این انقلاب مردمی را حداقل باید از دهه 1970 میلادی و نوع رفتار خاندان حاکم بر این کشور با مردم مورد مطالعه قرار داد.
New node

New node

روز جهانی قدس

روز جهانی قدس

undefined
تحولات ترکیه

تحولات ترکیه

undefined
آزادسازی موصل

آزادسازی موصل

آزادسازی موصل یا نبرد بازپس گیری موصل از اشغال گروه تروریستی داعش، عملیات نظامی منظم و کلاسیکی است که از روز دوشنبه ۱۷ اکتبر ۲۰۱۶ به فرمان حیدر العبادی نخست وزیر عراق برای پس گرفتن موصل از سیطره داعش آغاز شد. موصل مرکز استان نینوا و دومین شهر بزرگ عراق در تابستان ۲۰۱۴ به اشغال گروه داعش درآمد و از آن زمان ابوبکر بغدادی، خلافت خودخوانده خود را در این هشر استقرار نمود. عملیات آزادسازی موصل از نوع جنگ‌های شهری منظم به شمار می‌رود.
آزادسازی حلب

آزادسازی حلب

پس از آن که دیدبان حقوق بشر سوریه مستقر در لندن؛ اوایل هفته جاری اعلام کرد که 60 درصد از مناطق شرقی حلب توسط ارتش سوریه از اشغال گروه‌های تروریستی آزاد شده است، حال منابع خبری امروز اعلام کرده‌اند؛ با پیشروی سریع و برق‌ آسای ارتش سوریه طی چند روز گذشته، مناطق تحت کنترل دولت سوریه در شرق حلب، به میزان 80 درصد رسیده است.
New node

New node

نقض حقوق بشر در یمن

نقض حقوق بشر در یمن

پرونده ای در مورد نقض حقوق بشر در یمن
alwaght.net
خبر

سرلشکر سلامی: ‌ایران است که آمریکا را مدیریت می‌کند

سه شنبه 2 آذر 1400
سرلشکر سلامی: ‌ایران است که آمریکا را مدیریت می‌کند
فرمانده‌ کل سپاه پاسداران گفت: ایرانِ قدرتمند اسلامی امروز رقیب آمریکا است؛ این نبرد در تمام زمینه‌ها در جریان بوده و بسیج در این رقابت و خنثی‌سازی تفکرات غربی از جامعه، نقش اساسی و تعیین‌کننده را ایفا کرده است.

به گزارش الوقت، سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی‌ فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصریح کرد: این چنین تشکلی در هیچ نقطه‌ای از عالم وجود ندارد، شاید تکرار‌ناپذیر به‌دلیل موقعیت خاص انقلاب فقط متعلق به این حالت از تفکر و اندیشه است. میدان رشد آن سرزمین انقلاب است. در سرزمین انقلاب این شجره رشد می‌کند و ثمر می‌دهد و این یک واقعیت مسلم است که ما در طول این چهل‌و‌سه سال انقلاب که بنده حقیر و بخشی از دوستانی که در این جمع حضور دارند این توفیق را داشته‌ایم که نظاره‌گر تمام حوادث تلخ و شیرین و همه فرازونشیب‌های این سال‌های پرحماسه و پرحادثه بوده باشیم و با نقش‌آفرینی‌های بسیج آشنا شده باشیم و آن را از نزدیک در میدان دیده باشیم.

سرلشکر سلامی خاطرنشان کرد: ما از تاریخ تاریکی متولد شده‌ایم از تاریخی که سیطره استعمار و استبداد ده‌ها سال و صدها سال بر این سرزمین، انجماد فکری ایجاد کرده بود یعنی یک ملت در جمود فکری در انجماد اندیشه در یخبندان آگاهی، در تیرگی جهل، در ظلمت جهالت مدرن زندگی می‌کردند ما این حالتی داشتیم به‌‌ویژه در آن سال‌های مبتنی بر انقلاب که اندیشه غرب به‌تدریج در حال تبیین‌شدن به یک مدل در کشور ما می‌شد و هویت ملی و هویت اسلامی و دینی  این ملت را غارت می‌کرد و اجازه تفکر پیرامون سرنوشت خود را نمی‌داد.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عنوان کرد: ساختن سرنوشت در یک جامعه زمانی اتفاق می‌افتد که رهبران یک جامعه منشأ تولید تفکر برای اداره آن باشند یعنی جایی که تفکر استراتژیک ـ به‌تعبیر امروزی تفکر راهبردی ـ وجود داشته باشد ملت بر سرنوشت خود حاکم است. در دوران حاکمیت طاغوت این ملت از سطح تفکر راهبردی محروم بود به ما حداکثر ارتفاعی که در اندیشه می‌دادند عملیات بود، شما وقتی سطوح مدیریت را می‌خوانید سه سطح تاکتیکی، راهبردی و عملیاتی می‌بینید.

سرلشکر سلامی بیان داشت: سطح تاکتیکی فیزیکی‌ترین نوع تفکر است  که به اجرای اندیشه‌ها می‌پردازد، سطح استراتژیک عالی‌ترین سطح تفکر است که اولویت‌ها و سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های اساسی را تعیین می‌کند و به تعیین هدف‌های اساسی می‌پردازد و مسیر و طریق دستیابی به هدف‌ها را با استفاده از ظرفیت‌ها و ابزارهای موجود ممکن می‌سازد. یک سطح واسطه‌ای وجود دارد که اندیشه سطح استراتژیک را دریافت می‌کند و آن را به سطح تاکتیکی ترجمه می‌کند و به آن سطح واسطه و عملیاتی می‌گویند.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: در مدیریت سیاسی ما و هم در مدیریت اقتصادی و فرهنگی و هم در ابلاغات و فعل و انفعالات نظامی و امنیتی این سطوح تعریف شده است. تقریباً در همه عالم نیز این تقسیم‌بندی به تفکیکی سطوح وجود دارد. چون شما اهل اندیشه هستید محمل آگاهی هستید، معیار و میزان فکر برتر در جامعه هستید، اندیشه‌ورزی می‌کنید با فضای استبداد سروکار دارید، این مباحث مهم است.

سرلشکر سلامی افزود: ایران فاقد سطح استراتژیک تفکر بود و این حالتی که دشمن تحت این عنوان "جداسازی بین ذهن و جسم" ایجاد می‌کند تا با استفاده از ذهن منفصل در نقطه دوردست تحرکات فیزیکی یک جامعه را در کنترل بگیرد این دقیقاً در دوران قبل از انقلاب واقعیت داشت، یعنی ذهن متصل ایرانی به جسم ایرانی متصل نبود به‌تعبیری این تفکر بای‌پس می‌شد از نقطه‌ مبدأ که غرب بود اندیشه سرنوشت برای ایران شکل می‌گرفت و ایرانی‌ها کارگزار تفکری بودند که غربی‌ها قوه آن بودند.

وی ابراز داشت: در چنین فضایی زندگی می‌کردیم، یعنی ما بخشی از نقشه جغرافیای سیاسی غرب بودیم، یک ایالت منفصل اما در جغرافیای سیاسی غرب توصیف می‌شدیم یعنی استقلال سیاسی وجود نداشت، استقلال سیاسی یعنی اینکه یک کشور نباید برای خود تعیین خط‌مشی و موقعیت در دستگاه مختصات بین‌المللی کند، نه اینکه وضعیت او را در دستگاه مختصات جهانی، قدرت دیگری تعیین کند، مسیر حقیقت او را قدرت دیگری بسازد یعنی اگر کشوری در میدان جاذبه مرکزی قدرت دیگری قرار گرفت و تحت تأثیر جاذبه سیاسی او عمل کرد، این فاقد استقلال سیاسی است. کشوری که استقلال سیاسی ندارد فاقد استقلال فرهنگی، اقتصادی، علمی، امنیتی و دفاعی است و ما این‌گونه بودیم، ما بخشی از سیاست ستون‌های دوگانه آمریکا در منطقه بودیم تحت عنوان "دکترین ستون‌های دوگانه" یا دکترین لولاهای دوگانه‌، این دو که پاشنه سیاست‌های آمریکا را شکل می‌داد ایران و عربستان سعودی بودند، اما عربستان‌سعودی آن زمان قدرت قابل‌توجهی نبود کما اینکه امروز هم نیست.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: ایران بود که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی، وسعت و قدرت اقتصادی می‌توانست به‌عنوان یک ناقل منطقه‌ای‌ برای پیشبرد سیاست‌های آمریکا عمل کند این بهترین لقبی بود که به ایران می‌دادند همانند لقبی که در جنگ جهانی به ایران دادند تحت عنوان "پل پیروزی"، یعنی ارتش‌های متحدین و متفقین از آن می‌گذشتند و آن زمان این‌گونه بود.

وی اذعان داشت: ایران بزرگ که صاحب قدمت و تمدن در جهان بود تبدیل شده بود به پل پیروزی، به ستون برای سیاست‌های آمریکا، این‌گونه بود و یک بعثت همان‌گونه که بعثت اولیه اسلام از آن دوران تیره جاهلیت اولی سر برآورد و قیام آزادی، هویت، کرامت و عدالت سرداد و اسلام آمد تا غل و زنجیر اسارت را از دست و پای این بشر باز کند، اجتناب از طاغوت را به انسان بیاموزد و اندیشه خدا را به او یاد بدهد به همان شکل اسلام در فضای انقلاب اسلامی آمد تا این بار جهالت مدرن و ضلالت مدرن را از بین ببرد و وادی نور را برای بشریت باز کند و  این قدرت‌های شیطانی را از سیطره بر مسلمانان دور کند.

سرلشکر سلامی اظهار داشت: انقلاب آمد تا  اندیشه دینی را به یک مدل و الگویی از حکومت تبدیل کند و نظام اسلامی مدل نقش دین در اداره جامعه بود و این بدین معناست که دیگر ایران و بعد با صدور ارزش‌های انقلاب، مسلمانان دیگر سرزمینشان تحت سیطره قدرت‌های بزرگ قرار نخواهد گرفت. اساس جنگ دشمن با ما از روز تولد انقلاب تا به امروز جلوگیری از شکل‌گیری یک مدل موفق براساس اندیشه اسلامی بود و این جنگ برای همین است چرا که وقتی یک اندیشه به مدل تبدیل می‌شود، اثبات می‌شود و قابلیت تکثیر پیدا می‌کند، سرزمین‌های وسیعی را تحت سیطره خود می‌گیرد و تکرار می‌شود، تولید مثل می‌کند و مثل خود را تولید می‌کند و از اول تا امروز این‌گونه بود و این 43 سال سرشار از تاریخ یک جنگ جهانی پیوسته بلاانقطاع بوده است. هیچ لحظه‌ای در این 43 سال نیست که ما با دشمنان یا در فضای واقعی و یا در محیط ذهن و روح درگیر نباشیم، ‌دیروز نظریات غربی را نسبت به انقلاب می‌خواندم یکی از نظریه‌پردازان قدرتمند غربی می‌گفت: "انقلاب اسلامی ایران روح جدیدی بود برای جهان بی‌روح"، این واکنشی که نظام جهانی، نظام سلطه و نظام استکبار از خود نشان داد، خارج‌شدن از پوسته سلب حاکمیت امپراطوری‌ها در دوره تولد انقلاب بود که قدرت‌های بزرگ در اوج شکوه خود بودند.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: آمریکایی که امروز می‌بینید با آمریکای اول انقلاب؛ زمین تا آسمان فاصله دارد. آن زمان 40 درصد اقتصاد جهان و ثروت جهان دست او بود با قدرت نظامی بی‌سابقه و نفوذ و تسلط سیاسی فوق‌العاده، قدرتی که توانست در 45 سال رقابت شوروی را از صحنه سیاسی خارج کند، بمب‌های هسته‌ای او در ناکازاکی و هیروشیما منفجر شده بود و تمام اروپای غربی تحت سیطره سیاسی او بود. تمام موقعیت‌های استراتژیک جهان دست او بود و بر تمام نهادهای سیاسی مسلط بود امروز این تسلط وجود دارد اما با ارتفاعی کمتر؛ آمریکای امروز از آمریکای 43 سال پیش بسیار ضعیف‌تر است و در موقعیت نسبی ما و او این ناهم‌ترازی به‌تدریج در حال تبدیل‌شدن به هم‌ترازی است.

سرلشکر سلامی خاطرنشان کرد: در میدان تاثیر و شعاع تأثیر در موازنه تأثیر و موازنه خطر آری اما در موزانه قدرت فیزیکی همچنین این نابرابری با فاصله کمتری وجود دارد. فاصله قدرت که بسیار کم شده اما هنوز او برترین قدرت اقتصادی جهان است و هنوز نیمی از قدرت نظامی جهان را در اختیار دارد، هنوز نیمی از نفوذ سیاسی او غالب است اما نه مثل گذشته و رقیب او که امروز علاوه بر چین و روسیه و برخی دیگر از کشورها، ایران قدرتمند است این فاصله را بسیار کم کرده است.

وی ادامه داد: بنابراین آن‌ها در آن زمان وقتی که انقلاب مراحل اولیه حیات خود را می‌گذراند آمدند تا انقلاب را بشکنند و دوباره به سرنوشت تاریخ کشور ما برگردند و دوباره این مدل سلطه را تکمیل کنند، چون یک حفره در میدان نفوذ آن‌ها ایجاد شده بود، بسیج کجا نقش آفرید؟ بسیج همه‌جا بود، در خنثی‌کردن تمرکز قوای دشمن بر قلب این سرزمین نقش اول را بازی کرد، آمریکایی‌ها می‌دانستند که جهان اسلام قلب سیاره زمین است و می‌دانستند که ایران، قلب این قلب است و در نقطه مرکزی قرار دارد، اگر موتور قدرت بر این میدان روشن شود آن‌ها از تراز قدرت جهانی نزول می‌کنند.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزود: همه می‌دانند برای جهانی‌شدن قدرت باید منطقه جهان اسلام را در اختیار داشته باشند و بدون در اختیار داشتن این سرزمین هیچ‌گاه جهانی نمی‌شوند، چراکه اقتصاد، انرژی، موقعیت و فرهنگ، همه در این منطقه است و هنر انقلاب اسلامی برهم زدن این توازن بود، ایجاد یک میدان توازن جدید بود، اضافه کردن یک ضلع به هندسه قدرت بود و این ناپسند بود حتی برای شوروی، چرا در جنگ آمریکا و شوروی به‌هم پیوستند و مقابل ما ایستادند، اروپا، آمریکا، شورویِ آن‌زمان، شوروی‌ای که 102 لشکر زرهی داشت.

وی ادامه داد: آمریکا، شوروی، اروپا و اعراب همه بودند و 8 سال متمرکز شده بودند روی ایران و ما باید در حالی که در اوج نابرابری بودیم با آن‌ها می‌جنگیدیم، این سپاهی که امروز می‌بینید آن روز بسیار کوچکتر و غیرمجهزتر از امروز بود. امروز شما یک چهره جهانی از قدرت می‌بینید آن روزها ما در ابتدای شکل‌گیری بودیم و باید با همه جهان می‌جنگیدیم در میدان روی زمین، هروقت عملیات می‌شد انگار بارش افقی آتش روی زمین جریان داشت تا خط شکسته می‌شد و باید از یک میدان مین چندکیلومتری از یک سیم‌های خاردار حلقوی و خطی و کمین‌های در مسیر می‌گذشتیم و زیر رگبار آتش که احتمال نداشت هیچ‌کس سالم از این مسیر خارج شود و در چنین شرایطی باید خطوط شکسته می‌شد و دشمن را عقب می‌راندیم و تمرکز دشمن را از این سرزمین برمی‌داشتیم.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تصریح کرد: این‌گونه ایران شکل گرفت و اسلام به قدرت رسید و حاکمیت را شکل داد، پس از یک‌هزار و چند صد سال دوباره اسلام قدرت آفرید و حاکمیت ایجاد کرد و با قدرت‌ها دست و پنجه نرم کرد و فریاد آزادی سر داد و همه قدرت‌های حاکم را به چالش کشید، فراتر از اعجاز و تصورات ذهن، و قابل توجیه و توصیف نیست اتفاقاتی که افتاده است.

وی اضافه کرد: بسیج در آنجا نقش آفرید، جوانانی که میدان جهاد را بر کلاس درس ترجیح دادند، دانشجویان خیلی زیادی به میدان آمدند و شهید شدند و برنگشتند و صندلی آن‌ها خالی ماند تا امروز بتوانیم کلاس‌های درسمان را با آرامش و امنیت، با اقتدار، اعتبار و عزت دائر کنیم و کشوری داشته‌ باشیم که در آن حتی یک آمریکایی هم وجود ندارد. قبل از انقلاب 40 هزار مستشار آمریکایی تمام ارکان این جامعه را اداره می‌کردند، وقتی پایگاه هوانیروز اصفهان را ترک می‌کردند می‌گفتند "ما به‌زودی برمی‌گردیم"، حتی برای یک قطب‌نما و تجهیزات ساده برای هدایت آتش توپخانه افسران ما می‌رفتند آمریکا و برمی‌گشتند و تعمیرات بسیاری از سیستم‌ها را جوانان ما حق نداشتند انجام بدهند، شاه ایران برای دیدن پایگاه آمریکا در شمال کشور به درب پایگاه رفت اما او را منتظر نگه‌داشتند و سرانجام امکان بازدید را برای او فراهم نکردند.

سرلشکر سلامی عنوان کرد: امروز فرش قرمزی وجود ندارد، نیکسونی نیست که در خیابان‌های تهران سوار جیپ حرکت کند و دانش‌آموزان و دانشجویان را بیاورند تا پرچم برایش تکان دهند، دانشجویان ما 16 آذر ذبح شوند به‌روی پای رئیس جمهور آمریکا، بسیاری تاریخ گذشته را نمی‌دانند که از چه فضای تاریکی هجرت کرده‌ایم و خداوند بر انقلاب نور بخشید، امروز ما عزیز هستیم. امروز از ایرانی سخن می‌گوییم که در ابعاد مختلف یک قدرت معتبر جهانی است، در محاصره، تحریم و فشار برای انزوا در عالم معتبر است، به رهبری فکر کنید که بزرگترین سرمایه ماست و ما را در این رقابت قدرت از دشمنان‌مان فاصله می‌اندازد و به‌نوعی از میدان آن‌ها جدا شویم و سبقت بگیریم، این رهبری بود.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ابراز کرد: هنر انقلاب در این بود که قبلاً آمریکایی‌ها از راه دور سیاست‌شان در ایران عمل می‌کردند، همه هزینه می‌کردند و  آمریکایی‌ها منفعت می‌بردند اما مدیریت و هدایت الهی رهبران بزرگ انقلاب ما حضرات امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب این دو موهبت عظماء بود، کاری که این دو پیشوای بزرگ انجام دادند دشمن را از پناهگاه راهبردی خارج کردند و تمرکز دشمن را از این سرزمین به‌هم زدند و سیاست و راهبرد دشمن را دچار فروپاشی کردند و کشور آزاد شد و دشمن را تهدید کردند و جبهه وسیعی شکل دادند.

سلامی بیان کرد: در سرزمین‌های دور و نزدیک ساختمان قدرت اسلام را وسعت بخشیدند، در شرق مدیترانه قدرت‌سازی کردند و روحیه و تفکر بسیجی، میان جوانان انقلابی لبنانی پیشانی‌بندها را دوباره بر پیشانی بستند و جوانان سوریه، عراق و یمن و افغانستان روی کار آمدند و قدرت دشمن به‌تدریج فرسایش پیدا کرد و ساییده شد و امروز آمریکا 750 پایگاه نظامی در 83 کشور جهان دارد، و امپراطوری‌ها هرگاه به پدیده گسترش بیش از حد گرفتار شوند، فرو می‌پاشند و تمدن رم و بریتانیا و پرتغال به‌دلیل گسترش بیش از حد قدرت نظامی فروپاشیدند، انقلاب سبب شد گسترش یابند و صدها هزار نیروهای نظامی را در مناطق مختلف پراکنده کنند و انقلاب باعث شود هیچ موفقیت نظامی دشمن به منفعت سیاسی تبدیل نشود و نتواند رابطه‌ای بین این دو مفهوم ایجاد کند و باعث شد هزینه‌های او بر دستاوردها پیشی بگیرد وقتی از 8 تریلیون دلار، هزینه نظامی آمریکا در منطقه سخن می‌گویید این یعنی به‌اندازه صد سال دلارهای نفتی عراق و وقتی کشوری به این موقعیت می‌رسد منحنی زوال او آغاز می‌شود و شیب این قدرت نزولی می‌شود.

سرلشکر سلامی خاطرنشان کرد: این خاصیت انقلاب است و بعد هنر انقلاب این است که به‌گونه‌ای عمل می‌کند که دشمن مجبور می‌شود ساختارهای قدرتی را که ساخته است خود از بین ببرد، همان‌گونه که در افغانستان، آمریکا مجبور شد با طالبان بجنگد، در جایی دیگر با القاعده بجنگد و با صدام بجنگد و راه را برای نفوذ انقلاب اسلامی هموار کند، در سوریه انتشار تروریسم بدهد تا فرصت برای ساختن قدرت مکمل جمهوری اسلامی فراهم شود تا در یمن علیه یمنی‌ها عمل کند تا فرصت برای ساختارهای متکی بر انقلاب فراهم شود و امروز در آستانه پیروزی قرار بگیرد.

وی گفت: هنر انقلاب این است و این یعنی فرسایش قدرت، شما می‌دانید که در رقابت سیاسی منطقه‌ای آمریکایی‌ها جایگاهی در منطقه ندارند و در حاشیه هستند و در عراق و چند پادگان کوچک محاصره هستند و در سوریه تنها در حلب و در یک جزیره محصورند و در افغانستان آن‌طور که دیدید فرار کردند و در یمن در حال شکست‌خوردن هستند و این یعنی نزول قدرت به‌تعبیر خود آمریکایی، وقتی آن‌ها منطقه را ترک می‌کنند این خلأ را چه‌کسی پر می‌کند و انقلاب باعث شد دچار فرسایش شوند.

فرمانده‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یادآور شد: آنچه در فضای تحریم ساختیم قبل از آن نساختیم. مشکلات اقتصادی هست اما این مشکلات در آمریکا هم وجود دارد، آمریکا بیش از 40 میلیون کارتن‌خواب دارد و 50 میلیون گرسنه، ما هم مشکلاتی داریم اما کشور در حال ساخته‌شدن است. خیلی‌ها می‌خواهند سیمای انقلاب را تیره‌وتار نشان دهند و از حاکمیت طاغوت تمجید می‌کنند اما نمی‌دانند رهبری که با جانبازی و زهد و مناجات شبانه و شجاعت علوی(ع) در برابر دشمن ایستاد و کشور را به استقلال حقیقی رساند چه محشری به‌پا کرده است. مردم آگاهانه ایستاده‌اند و عملیات‌های دشمن در اراده آنان تأثیری ندارد.

وی عنوان کرد: ما آوارگی و خطای ملت‌هایی را که در دفاع از ارزش‌های‌شان کوتاهی کرده‌اند، دیده‌ایم و می‌دانیم که اگر ملتی اشتباه کند ممکن است یک بار برای همیشه از جغرافیای سیاسی جهان محو شود. آن‌که چهره ملت را سفید کرد و اجازه نداد پیش‌بینی دشمن درست دربیاید و با جهاد خود سِحر دشمن را باطل کرد، همین تفکر بسیجی بود که امروز می‌درخشد و ما را سربلند کرده و سبب شده است از هیچ قدرتی نترسیم.

فرمانده کل سپاه گفت: دشمن می‌خواهد از حوادث و اشتباهات ما رویداد بسازد، این کشور غنی است، ما در محاصره هستیم و وقتی می‌خواهیم لبنان را از فشار اقتصادی درآوریم، کشتی‌های ما را نمی‌توانند بزنند، این ایران است که آمریکا را مدیریت می‌کنند.

سرلشکر سلامی ادامه داد: شما دانشجویان چهره‌های آینده انقلاب هستید و نباید به حرف‌های شیاطین و دشمنان گوش کنید، این سخنان همه دروغ است که فضای مجازی را از دروغ، شایعه، اکاذیب و جوسازی‌های مسموم پر کرده‌اند و نباید در بازی روانی دشمن قرار بگیریم. امروز سیاست دشمن تسخیر قلب‌ها‌ست که می‌خواهد از غیرآمریکایی هم آمریکایی بسازد تا در فرهنگ، اندیشه و عمل، رفتار آمریکایی داشته باشد و ما باید با شناخت سیاست و راهبرد آن‌ها مقابل آن‌ها بایستیم. آن‌ها می‌خواهند از خطاهای ما سوءاستفاده کنند، رویداد بسازند و روایت‌های غلط از حوادث درست ارائه دهند.

وی تأکید کرد: در هر موضوع موفقی که تولید می‌کنیم باید تلاش کنیم تا آن را اثبات کنیم، چون دشمن همیشه در برابر توفیقات ما می‌ایستد و به‌هرنحوی تلاش می‌کند ما را ناموفق نشان دهد و چشم ندارد موفقیت‌های ما را ببیند. ما سختی‌های خطرناک را پشت‌سر گذاشته‌ایم و سختی‌های دیگری را هم که کم‌خطر هستند پشت‌سر خواهیم گذاشت.

تگ ها :

سرلشکر سلامی ‌ایران آمریکا مدیریت

نظرات
نام :
پست الکترونیک :
* متن :
ارسال

گالری

تصویر

فیلم

این شهید پسردایی ۱۵۰ افغانستانی بود!

این شهید پسردایی ۱۵۰ افغانستانی بود!