به گزارش الوقت پس از گذشت سه هفته از برگزاری انتخابات پارلمانی عراق، فضای سیاسی تحت تأثیر حضور معترضین به نتایج اعلام شده در اقصی نقاط کشور بویژه در خیابانهای بغداد و مقابله نیروهای امنیتی با آنها ملتهب دنبال میشود به صورتی که در هفتههای گذشته نتیجه مهمی از مذاکرات گروههای سیاسی برای توافق در مورد تشکیل کابینه به گوش نمیرسد.
در این میان به جنجال کشیده شدن تظاهرات مسالمتآمیز روز گذشته در اثر حمله نیروهای امنیتی، که به کشته و زخمی شدن شمار قابل توجهی از شهروندان انجامید، خطر ادامه درگیریها در روزهای آینده و التهاب بیشتر فضای کشور را تشدید کرده است.
وزارت بهداشت عراق از کشته شدن 1 نفر و مجروح شدن 125 نفر از جمله 27 تظاهرکننده در جریان درگیریهای روز گذشته در منطقه سبر بغداد، خبر داد.
تشکیل کمیته تحقیق و تفحص
در پی حوادث روز جمعه در منطقه سبز بغداد مصطفی الکاظمی، نخست وزیر و فرمانده نیروهای مسلح عراق دستور داد تا تحقیقی جامع در خصوص درگیری صورت گرفته میان نیروهای امنیتی و تظاهراتکنندگان صورت گیرد و تأکید کرد که شخصاً بر پیشرفت تحقیقات و اقدامات لازم برای «احقاق حقوق قربانیان که همگی از مردم عراق هستند، نظارت میکند.
الکاظمی، که عملکرد دولت او در جریان برگزاری انتخابات از سوی بسیاری از گروههای سیاسی مورد انتقاد بوده است، طرفهای سیاسی مختلف را به آرامش و گفتوگو دعوت کرد و از تظاهراتکنندگان خواست تا به مسالمتآمیز بودن اعتراضات تکیه کنند و از خشونت به هر شکل و در هر سطحی و با هر ابزاری پرهیز کنند.
همچنین فرماندهی عملیات مشترک عراق در بیانیهای اعلام کرد که فرمانده کل قوا، به صراحت تاکید کرده که گلولههای واقعی نباید تحت هیچ شرایطی شلیک شود.
در این میان هادی العامری، رهبر ائتلاف الفتح، به عنوان یکی از مهمترین معترضان به نتیجه انتخابات به نوبه خود گفت: ما به شدیدترین صورت ممکن آن را محکوم می کنیم و با خشم فراوان وضعیت را دنبال می کنیم. سرکوبی که مقامات دولتی با تظاهرات مسالمت آمیزی که به سرقت آرا و جعل نتایج اعتراض دارند، محکوم است.»
العامری در بیانیهای از مقامات قضایی خواست برای مجازات افرادی که دستور شلیک گلوله به سمت تظاهرکنندگان را صادر کردند، مداخله کنند و دولت را مسئول حفظ امنیت و خون تظاهرکنندگان دانست.
الفتح پس از اینکه در انتخابات قبلی در سال 2018 با 48 کرسی در رتبه دوم قرار گرفت، طبق نتایج اولیه تنها 14 کرسی به دست آورد.
الفتح یک چتر سیاسی برای جناح های با نفوذ شیعه از جمله عصائب اهل الحق، کتائب حزب الله و حرکت النجبه است.
تشکیل کمیته آمادهسازی تظاهرات؛ چادرها را دوباره برپا کنید
اما تظاهرکنندگان پس از برخورد خشونتآمیز نیروهای امنیتی پا پس نکشیدهاند و به نظر میرسد که عزم خود را برای تداوم اعتراضات مسالمت آمیز تا رسیدگی به خواستههایشان جمع کردهاند. تظاهرکنندگان روز شنبه در اعتراض به نتایج زودهنگام انتخابات، در کنار منطقه سبز بغداد چادرهای تحصن برپا کردند.
تظاهرکنندگان در فضایی آرام با برافراشتن بنرهایی با مضمون «نه، نه به تقلب» و تصاویر رهبران امنیتی با نوشته «جنایتکار جنگی»، شعارهای «بله، بله بر جمعیت» و «مرگ بر آمریکا» سر دادند.
نیروهای امنیتی نیز به طور گسترده ورودی منطقه سبز را پوشش دادهاند و الکاظمی نیز دستور تشکیل یک نیروی مشترک برای مدیریت محل تحصن را صادر کرده است.
تظاهرکنندگان نتایج اولیه انتخابات زودهنگام پارلمانی را «ساختگی» دانسته و خواهان بازشماری دستی آرا هستند. نتایج رسمی و نهایی انتخابات که در 19 مهرماه برگزار شد، هنوز اعلام نشده است.
هفته گذشته، کمیسیون انتخابات در عراق در پاسخ به حدود 1400 درخواست تجدید نظر از سوی نامزدها و جناح های سیاسی، بازشماری آرای 2000 شعبه را آغاز کرد.
این کمیسیون بدون اعلام تاریخی برای پایان کل شمارش دستی آرا، اعلام کرد در ایستگاه هایی که شمارش آرا به صورت دستی انجام شده است نتایج بازشماری دستی کاملاً با نتایج الکترونیکی یکسان است.
روز پنجشنبه، "کمیته آماده سازی تظاهرات" در عراق تهدید کرد که در صورت حفظ نتایج اعلام شده، در مرحله بعدی به افزایش اعتراضات متوسل خواهد شد.
این کمیته در بیانیهای خواستار برگزاری تظاهرات مسالمتآمیز با شعار (جمعه آخرین فرصت) قبل از شروع مرحله دیگر شد.
گفتنی است کمیته آماده سازی تظاهرات، هفته گذشته با آغاز تحصن خیابانی در ورودی های منطقه سبز در مرکز بغداد تشکیل شد.
دعوت به خویشتنداری
با روی دادن حوادث روز گذشته، احساس خطر از امکان بروز ناامنی و تشدید درگیریها در روزهای آینده موجب شد تا بیشتر چهرهها و شخصیتهای مطرح سیاسی عراق نسبت به لزوم خویشتنداری تمامی طرفها و حق تظاهرات مسالمتآمیز معترضان موضعگیری کردهاند.
عمار الحکیم، رئیس «ائتلاف نیروهای دولت ملی» در عراق، پیامی را خطاب به تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی ارسال کرد و در آن از همه خواست تا «خوشتنداری کنند و از کشیده شدن اوضاع به عواقب غیرقابل تصور جلوگیری کنند». "وی افزود: با نگرانی شدید حوادث ناگوار رخ داده در منطقه سبز را دنبال می کنیم و همچنین بر لزوم عدم انحراف اعتراضات به نتایج انتخابات از چارچوب مسالمت آمیز خود تاکید می نماییم.
وی ادامه داد: همه احزاب باید در این شرایط حساس، منافع عالی ملی را در اولویت قرار دهند و از کمیسیون عالی مستقل انتخابات و نهاد قضایی خواست تا به موضوع رسیدگی جدی کنند.
نوری المالکی، رهبر "ائتلاف دولت قانون" نیز به نوبه خود، با اشاره به تنش های سیاسی در کشور در پس زمینه نتایج انتخابات، بر رد تمام "تلاش ها برای آشوب طلبی" تاکید کرد.
در همین راستا، مقتدی الصدر نیز با پستی در توئیتر خطاب به تظاهراتکنندگان معترض به نتایج انتخابات پارلمانی نوشت که تظاهرات مسالمتآمیز برای اعتراض به نتایج انتخابات نباید به خشونت و تحقیر دولت منجر شود و دولت نیز نباید به خشونت علیه تظاهراتکنندگان مسالمتجو روی آورد.
وی افزود: «الحشد الشعبی، نیروی جهادی است و آرزویم این است که آبروی آن خدشهدار نشود. ضمن اینکه از حقوق افراد منضبط در آن دفاع خواهد شد و شهدای آنها علیه تروریسم خونهای عزیز و شریفی را فدا کردهاند که ما آن را فراموش نخواهیم کرد».
صدر تصریح کرد: «دولت اکثریت ملی، از تاریخ شما حفاظت خواهد کرد و به دور از پروژههای سیاست داخلی و خارجی که میخواهد شما را برای دستاوردهای حزبی و فرقهای خود تضعیف کند، از شما دفاع خواهد کرد».
وی تاکید کرد: «درگیری بین نیروهای امنیتی ما مذموم است، زیرا شما پیروان الحشد مجاهد هستید و آنها حافظان وطن».
در ادامه واکنشها نیز قیس خزعلی دبیرکل عصائب اهل الحق از تظاهرکنندگان خواست "خوشتنداری کنند، عجله نکنند و فرصت را برای هر کسی که میخواهد از حوادث سوء استفاده کند و حقوق مشروع آنها را تضییع کند، فراهم نیاوردند."
او همچنین برخی از طرفهای مرتبط با سازمان های اطلاعاتی خارجی برای بمباران منطقه سبز و مقصر دانستن جناحهای مقاومت هشدار داد. چنین موضوعی در عراق، که به دلیل ضعفهای امنیتی در سالهای پس از اشغال نظامی توسط آمریکا و متحدانش به مرکز نفوذ سرویسهای اطلاعاتی کشورهای بیگانه تبدیل شد، امری سابقه دار است که نمونه آشکار آن دخالتهای خارجی در جریان اعتراضات سال 2019 برای تشدید ناامنی بود.
قیس الخزعلی با اعلام مخالفت مردم با نتایج انتخابات اخیر قانونگذاری تحت نظارت الکاظمی و اجرای کمیسیون همکار با امارات شیطانی، از گوش نکردن آنها به صدای مردم گفت و اینکه حتی با دادن دستور شلیک مستقیم به سوی معترضان بی دفاع بغداد، نشان دادند که مخالف تظاهرات مسالمت آمیز هستند.
او الکاظمی و معاون او عبدالوهاب السعدی و حمید الزهیری را "مسئول مستقیم ده ها شهید و مجروح در نتیجه برخوردهای وحشیانه با مردم سرافرازی که خواهان روشن شدن حقیقت هستند، دانست.
وی افزود: مردم عزیز ما هرگز تسلیم توطئه کلاهبرداری نخواهند شد و ابزارهای جنایتکارانه نیز بازدارنده نخواهند بود و [مردم] اراده و عزم راسخ دارند تا با تمام امکانات موجود، آنچه را که از آنها ربوده شده باز پس بگیرند.