پایگاه تحلیلی الوقت - این روزها که طالبان در حال تثبیت قدرت خود در پایتخت افغانستان هستند، توجه جهانی به آن ها نیز دوچندان است.
گروه طالبان به تازگی در بیانیه‌ای برای مقام‌های دولتی «عفو عمومی» اعلام کرده و خواستار بازگشت آنها به کار شده‌اند. در این بیانیه طالبان به جامعه اهل تشیع هرات اطمینان خاطر داده است.
در این اعلامیه گفته شده است که به تکایا و حسینیه‌های برادران اهل تشیع در هرات مزاحمت انجام نگیرد.
در این بیانیه آمده است: عفو عمومی برای همه اعلام شده است.... بنابراین شما باید زندگی معمول خود را با اطمینان کامل از سرگیرید.
پیش از این نیز طالبان گفته بود که امنیت دیپلمات ها و کارمندان خارجی را تامین خواهد کرد و این افراد می‌توانند با اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهند.
همچنین اعلام شده که برخی از افراد پلیس ترافیک در محل کار خود حاضر شده و در حال برقراری امنیت هستند.
بر همین اساس، «مولوی یعقوب» معاون طالبان نیز در پیامی صوتی به همه افراد خود دستور داده است که هیچ کس اجازه ورود به خانه مقامات سابق، تهدید آنها و درخواست خودرو و سلاح را ندارد.
وی افزود اقدامات جدی علیه این گونه افراد صورت می گیرد.
برخی رسانه های اعلام کردند که طالبان در حال خلع سلاح و گرفتن خودرو مقامات سابق دولت افغانستان است.
همچنین امروز کارمندان زن تلویزیون افغانستان به‌محل کار خود بازگشتند.
رویه طالبان تا چه حد متفاوت از گذشته است؟
عملکرد میدانی و رفتاری که طالبان در حال حاضر در افغانستان از خود نشان می دهند، بسیار متفاوت از عملکرد آنان در دهه 1990 است.
برخلاف دوره پیشین حاکمیت طالبان در افغانستان، شیعیان این کشور توانسته اند مراسم عزاداری عاشورا و تاسوعای حسینی را بدون مزاحمت برگزار کنند و افراد طالبان نیز تامین امنیت این مراسم ها را برعهده دارد.
حتی برخی سران طالبان در شهر هرات در مراسم عزاداری شیعیان نیز شرکت کرده و بر لزوم وحدت در افغانستان تاکید کردند.
به نظر می رسد که طالبان از عملکرد گذشته خود درس گرفته و این بار قصد دارد تا رویه ای مداراجویانه در برخورد با دیگر اقوام و مذاهب در افغانستان دنبال کند.
طالبان حتی از حقوق زنان در افغانستان در چارچوب شریعت سخن می گوید و برخلاف دوره های گذشته مخالفتی با ادامه تحصیل زنان و درختران در مدارس و دانشگاه ها ندارد.
آیا رویه طالبان ادامه دار خواهد بود؟
با این حال برخی کارشناسان با دیده تردید و شک به برخی ادعاهای تساهل جویانه از سوی طالبان نگاه می کنند. در این میان به نظر میرسد که طالبان یک گروه یکدست و به طور کامل هم نظر نیست، بلکه از نظر دیدگاه، جریان های مختلف فکری در میان گروه طالبان وجود دارد.
براین اساس اگرچه برخی گروه های طالبان برحقوق زنان و بازگشت آنان به محل کار تاکید دارند، اما همچنان در میان آنان برخی گروه ها مخالفت سرسختی در برابر تساهل دینی و مذهبی از خود نشان می دهند.
حتی اختلاف نظر میان گروه های طالبان ممکن است در تقسیم قدرت در کابل میان اعضای این گروه نیزخود را نشان دهد. کما این که اعضای این گروه هنوز نتوانسته اند بر سر یک نظام سیاسی و چگونگی تقسیم پست ها و موقعیت ها به یک نتیجه گیری مشخصی دست یابد.
از همین رو اختلاف نظر میان اعضای طالبان ممکن است در آینده بر سر چگونگی تساهل مذهبی و سیاست های اجتماعی مورد نظر این گروه در کابل و دیگر شهرهای افغانستان نشان دهد.
خطر آمریکا برای طالبان
در عین حال برخی تحرکات گروه های نزدیک به دستگاه های اطلاعاتی خارجی در میان طالبان، بزرگترین چالش این گروه است. برخی رهبران ارشد طالبان با برخی دستگاه های امنیتی منطقه از جمله در پاکستان و یا عربستان در ارتباط هستند و همین ارتباطات میتواند پاشنه آشیل نفوذ آمریکا در گروه طالبان به شمار رود.
در واقع طالبان می بایست با اتخاذ رویکردی مستقلانه و به دور از وابستگی به بازیگران خارجی تلاش کند تا همچنان گروهی غیروابسته و مستقل باقی بماند.
تلاش عربستان برای نفوذ در میان طالبان می تواند مسیری برای نفوذ دستگاه های اطلاعاتی غربی و آمریکایی در این گروه به شمار رود. برای آمریکا و غرب بسیار مهم است که طالبان بیش از آن که تساهل مذهبی را دنبال کند، همچنان به مانند گذشته بر اختلافات مذهبی تاکید کند. از همین رو شاید برخی اعضای طالبان نیز تحت تاثیر عوامل نفوذ همچنان بر طبل اختلاف و سختگیری مذهبی می کوبند. از این رو هوشیاری طالبان در مقابله با توطئه های دستگاه های خارجی برای این گروه و آینده حضورش در افغانستان بسیار حیاتی و مهم است.
