به نظر می‌رسد مقتدی صدر از این امر واهمه دارد که در صورت مشارکت در انتخابات این آراء به شدت تنزل پیدا کنند؛ زیرا نمایندگان یا نزدیکان او در دولت به ویژه در وزارت بهداشت و درمان این کشور عملکرد مثبتی نداشته‌اند و این مساله حتما از نگاه و در تبلیغات انتخاباتی دیگر گروههای سیاسی مورد تاکید قرار خواهد گرفت. بنابراین می‌توان اظهار داشت که اقدام صدر نوعی پیش‌دستی کردن در ممانعت از پذیرش شکست است.
الوقت – «مقتدی صدر» رهبر «جریان صدر» و حامی فراکسیون «سائرون» در پارلمان عراق، که طی سال‌های گذشته همواره یکی از برجسته‌ترین سیاست‌مداران صحنه سیاست کشور عراق بوده است، در یک تصمیم‌گیر جنجالی دیگر در 15 جولای 2021 (24 تیر 1400) به طور رسمی انصراف خود را از مشارکت در انتخابات زودهنگام پارلمانی در این کشور که ۱۰ اکتبر آینده (۱۸ مهرماه ۱۴۰۰) برگزار می‌شود، اعلام کرد. این تصمیم همچون یک بمب خبر از سوی رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی مورد توجه قرار گرفته است. در نوشتار حاضر نیز انصراف صدر از مشارکت در انتخابات در دو سطح انگیزه‌ها و پیامدهای احتمالی مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.
انگیزه‌های صدر از اعلام استعفا از مشارکت
در ارتباط با انگیره مقتدی صدر در انصراف از مشارکت در انتخابات ماه اکتبر می‌توان دو نکته یا محور مهم را مورد توجه قرار داد:
حفظ پایگاه اجتماعی و مشروعیت جریان صدر در میان حامیان: مقتدی صدر طی سال‌های بعد از 2007 که نیروهای جیش المهدی را منحل کرد و بتدریج وارد عرصه مشارکت در انتخابات شد، همواره تلاش کرده که در میانه بحران‌ها و رخدادهای سیاسی پایگاه اجتماعی و مشروعیت جریان صدر را افزایش دهد. در مقاطع مختلف به خود مقتدی صدر و نزدیکان او مناصب سیاسی مختلف در کابینه دولت پیشنهاد شده است که همواره با پذیرش اولیه همراه شده و سپس به صورت غیر قابل پیش‌بینی، پذیرش مسئولیت رد شده است. در وضعیت کنونی نیز به نظر می‌رسد مقتدی صدر، مشارکت در انتخابات اکتبر را در مقام کنشی در مسیر کاهش محبوبیت خود و جریان وابسته‌اش ارزیابی می‌کند.
واهمه از شکست در انتخابات: مقتدی صدر طی سال‌های بعد زا 2003 همواره تلاش داشته که در مقام یک رهبر کاریزما یا حتی شخص اول صحنه‌گردان در عرصه سیاست و حکمرانی کشور عراق به رسمیت شناخته شود. او در مقاطع مختلف اظهارات و کنش‌های متفاوتی را انجام داده و مواضعی غیر قابل پیش‌بینی را اتخاذ کرده است. در وضعیت کنونی، ائتلاف سائرون به عنوان جریان تحت حمایت و پوشش صدر با 54 کرسی بیشترین آراء را در پارلمان تحت کنترل دارد؛ لذا به نظر می‌رسد مقتدی صدر از این امر واهمه دارد که در صورت مشارکت در انتخابات این آراء به شدت تنزل پیدا کنند؛ زیرا نمایندگان یا نزدیکان او در دولت به ویژه در وزارت بهداشت و درمان این کشور عملکرد مثبتی نداشته‌اند و این مساله حتما از نگاه و در تبلیغات انتخاباتی دیگر گروههای سیاسی مورد تاکید قرار خواهد گرفت. بنابراین می‌توان اظهار داشت که اقدام صدر نوعی پیش‌دستی کردن در ممانعت از پذیرش شکست است.
تبعات تصمیم صدر از انصراف در مشارکت در انتخابات
در سطحی دیگر علاوه بر انگیزه‌های مقتدی صدر، اکنون این پرسش مطرح می‌شود که تصمیم مقتدی صدر برای انصراف از مشارکت در انتخابات زودهنگام پارلمانی چه تبعاتی را می‌تواند در پی داشته باشد؟ بدون تردید در صورت استمرار و عدم نفی تصمیم کنونی، عدم مشارکت صدر در انتخابات از هم اکنون زنگ هشداری برای نامزد نخست‌وزیری دولت آینده عراق و تمامی جریان‌های سیاسی خواهد بود. بازگشت صدر به موضع اپوزیسیون، با توجه به سوابق تاریخی او در عدم واهمه از برگزاری اعتراضات ضدحکومتی، به نظر می‌رسد بار سنگینی را بر تمامی جریان‌های سیاسی پیروز در انتخابات برای تشکیل دولت آینده تحمیل خواهد کرد.
در سطحی دیگر، اگر چه مقتدی صدر پایگاه اجتماعی گسترده‌ای در مناطق مرکز و جنوبی عراق دارد اما طرح این فرضیه در صورت عدم مشارکت او و جریان وابسته‌اش یعنی «سائرون» شاهد بایکوت و عدم مشارکت گسترده مردمی خواهیم بود، تا حدود زیادی نادرست و ناصحیح به نظر می‌رسد. هر چند صدر 54 کرسی پارلمانی را در اختیار دارد اما شایان ذکر است در انتخابات سال 2018 تنها 44.5 درصد شهروندان عراقی در انتخابات مشارکت داشتند که پایین‌ترین میزان مشارکت بعد از سقوط رژیم بعث بود. حتی اگر مشارکت گسترده استان‌های اقلیم کردستان نیز از مجموع آرا برداشته شود، به وضوح مشخص خواهد شد که میزان مشارکت در استان‌های شیعه‌نشین به عنوان کانون رای مقتدی صدر پایی‌تر از 40 درصد نیز بوده است. در چنین بستری طرح اینکه بایکوت انتخابات زودهنگام پارلمانی از سوی صدر منجر به کاهش قابل توجه آراء خواهد شد، فاقد پایه‌های راستی‌آزمایی و بر خلاف واقعیات است. زیرا در انتخابات قبلی در مناطق شیعه نشین با مشارکت کمتر از 40 درصد مردم، صدر بیشترین کرسی‌ها را کسب کرده بود و این نشان می‌دهد که وزن سیاسی او در خوش‌بینانه‌ترین حالت ممکن به 10 درصد مشارکت کنندگان نیز نمی‌رسد.
در مجموع می‌توان اظهار داشت که مقتدی صدر در موضع اپوزیسیون و رهبر سیاسی‌ای که تنها موضع منتقد را اتخاذ کند، نمی‌تواند به هیچ عنوان در عرصه سیاسی عراق راه‌گشا باشد و برآیندی را بر دولت و ملت این کشور به همراه داشته باشد.اینکه تمامی جریان‌های سیاسی بر خلاف کرسی‌ها و وازارتخانه‌های تحت کنترل خود موضوع اپوزیسیون را اتخاذ کنند و از پذیرش مسئولیت در صحنه میدانی امنتاع داشته باشند، از سوی شهروندان عراقی نیز می‌تواند مورد بازشناخت قرار بگیرد و حتی در آینده کاهش محبوبیت صدر و جریان وابسته به او را در پی داشته باشد.
