حتی در صورت ائتلاف احزاب اپوزیسیون برای تشکیل کابینه تداوم حکومت با حضور 6 حزب بسیار دشوار به نظر میرسد؛ زیرا سابقه تاریخی تحولات سیاسی و میدانی سرزمینهای اشغالی در چند سال گذشته نشانگر آن است که حفظ هر گونه ائتلافی در درون حکومت رژیم صهیونیستی دشوار خواهد بود و امکان عقبنشینی این احزاب بسیار محتمل خواهد بود
الوقت – «رووین ریولین» رئیس رژیم صهیونیستی در 6 آوریل 2021 (17 فروردین 1400) شانس اول تلاش برای تشکیل کابینه را به نتانیاهو داد و به او برای تشکیل و معرفی کابینه در کنست 28 روز فرصت داد. اکنون با نزدیک شدن به انتهای فرصت چهار هفتهای «بنیامین نتانیاهو» برای تشکیل کابینه، رسانههای اسرائیلی میگویند «رووین ریولین» رئیس این رژیم در فکر محول کردن مأموریت تشکیل کابینه به رقبای نتانیاهو است.
هر چند نتانیاهو در صورت تمایل، میتواند دو هفته دیگر (۱۴ روز) نیز از ریولین وقت بگیرد اما تا کنون تلاشهای او برای توافق با دیگر جریانها و احزاب سیاسی با شکست مواجه شده است. اکنون شواهد حاکی از آن است که «ریولین» در حال حرکت کردن به سمت این است که بجای سپردن وظیفه انتخاب نخستوزیر بعدی به پارلمان اسرائیل (کنست)، «یائیر لاپید» رئیس حزب یشعتید یا «نفتالی بنت» رئیس حزب یامینا را به عنوان مأمور بعدی تشکیل کابینه انتخاب کند. مجموع روند کنونی در عرصه تلاش نتانیاهو برای تشکیل کابینه جدید، نشانگر آن است که بلاتکلیفی برای مدیریت سیاسی در سرزمینهای اشغالی را تشدید خواهد کرد.
پناه بردن مجدد نتانیاهو به گانتس
شکست مذاکرات بنیامین نتانیاهو با احزاب صهیونیستی، او را بار دیگر برای ائتلاف با متحد سابق خود اقدام کرده بود. بنابر اعلام شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی، نتانیاهو که خود را در خطر کنار رفتن از عرصه سیاسی در این رژیم میبیند، بار دیگر برای باقیماندن در قدرت دست بهدامن «بنی گانتز» وزیر جنگ کنونی این رژیم شده است. شبکه ۱۲ تلویزیون رژیم صهیونیستی شامگاه یکشنبه گزارش داد حزب لیکود به ریاست نتانیاهو به گانتز پیشنهاد داده که دوباره توافق چرخشی برای تشکیل کابینه امضا کنند اما این بار گانتز در دوره اول نخستوزیر باشد.
به نوشته وبگاه «تایمز اسرائیل» به نقل از این گزارش، در پیشنهاد جدید نتانیاهو، گانتز برای سال اول کابینه نخستوزیر خواهد بود، سپس این سمت برای دو سال در اختیار نتانیاهو قرار گرفته و دوباره گانتز در آخرین سال کابینه نخستوزیر اسرائیل میشود. از دیگر مفاد این پیشنهاد میتوان به حفظ سمت وزارت جنگ توسط گانتز در زمان نخستوزیری در سال اول و تداوم حضور نتانیاهو در اقامتگاه نخستوزیری در شهر قدس اشغالی برای تمام مدت چهار سال کابینه اشاره کرد. اما همانگونه که انتظار میرفت گانتز و حزب وی (آبی و سفید) نیز این پیشنهاد را قویاً رد کرده و به نتانیاهو گفته چنین امری را ممکن نمیبیند. لذا میتوان گفت آخرین تیر نتانیاهو نیز به سنگ خورد و او با شکستی بزرگ در ماموریت خود برای تشکیل کابینه مواجه شده است.
نتانیاهو در پایان مسیر حیات سیاسی خود
ناتوانی نتانیاهو برای ایجاد اجماع پیرامون خود در انتخابات در شرایط کنونی بیش از هر زمان دیگری تشدید شده است. در واقع، نخستوزیر کنونی رژیم صهیونیستی که از سال 2009 تا کنون این سمت را به عنوان بالاترین مقام سیاسی بر عهده دارد، به نظر میرسد قربانی سیاست افراطگرایانه خود در عدم سازش با بنی گانتز شده است؛ زیرا با مشخص شدن به نظر میرسد اکنون جریانهای سیاسی مخالف حزب لیکود در پی آن هستند که به دوران زمامداری 12 ساله نخستوزیری نتانیاهو پایان دهند. با اعلام نتایج انتخابات پارلمانی اسرائیل در 23 مارس 2021 (3 فرودین 1400) حزب لیکود و متحدان سنتی راستگرای آن برغم تصاحب 52 کرسی، نتوانستند اکثریت لازم برای تشکیل دولت را کسب کنند.
شاید زمانی که نتانیاهو در سال 2020 به حکومت تناوبی و چرخشی با بنی گانتز، موافقت کرد، چنین میپنداشت که اقدامات او طی یک سال موجب خواهد شد که او در نهایت از مجموع 36 کرسی کسب شده در انتخابات قبلی گذار و اکثریت انتخاباتی لازم را برای تشکیل کابینه را کسب کند. در واقع، نتانیاهو با وجود تلاشهایش برای تهیه واکسنهای کرونا و امضای توافقهای عادی سازی با چهار کشور عربی و تلاش برای اثبات این امر که اقتصاد اسرائیل تحت ریاست وی بسیار قوی و خلاقانه است، نتوانست جایگاه ریاست دولت را حفظ کند.
در دوره پیش از انتخابات اخیر، حضور نتانیاهو در تلویزیون بیشتر شد تا وی اهداف سیاسی مخفی و علنی خود را پیش ببرد، رقبای سیاسی وی که بسیار دچار دودستگی هستند نیز با اختلافاتشان به نحوی در این راستا به وی کمک کردند. تلویزیون به نتانیاهو فرصتهای رسانهای و ساعتهای بیشتری از رقبایش را داد هرچند که مشخص بود که اگر دست کم یکی از مخالفان نتانیاهو در ورود به کنست (پارلمان اسرائیل) شکست بخورد، فرصت پیروزی نتانیاهو بسیار بیشتر خواهد شد، با این وجود حزب لیکود شکست خورد و در حالی که در انتخابات سال ۲۰۲۰ توانسته بود ۳۶ کرسی را از آن خود کند، اما در انتخابات ۲۰۲۱ با از دست دادن ۲۸۵ هزار رای، فقط ۳۰ کرسی را به دست آورد.
علاوه بر کاهش تعداد آرای حزب لیکود، اوج گیری اختلافات در درون حزب لیکود و احزاب متحد نتانیاهو، یکی دیگر از پیشرانها مهم در زمینه پایان قدرت نتانیاهو است. در حقیقت، طی سالهای گذشته گزارشهایی مبنی بر اختلافنظر در میان رهبران و اعضای حزب لیکود بر سر تداوم نخستوزیر بنیامین نتانیاهو وجود داشت اما اکنون پس از قطعی شدن اراده احزاب مخالف لیکود، برای تشکیل کابینه این موضوع بیش از هر زمان دیگری تقویت شده است. مجموع این روند، نشانگر آن است که نتانیاهو دیگر نمیتواند همچون صحنهگردان اصلی سیاست در سرزمینهای اشغالی باشد.
دشواری تشکیل ائتلاف بزرگ اپوزیسیون برای پایان دادن به قدرت نتانیاهو
بحران سیاسی در رژیم صهیونیستی، حتی با وجود عدم موفقیت نتانیاهو در تشکیل کابینه نمیتواند به سمت حل شدن و گذار از بحران عبور کند؛ زیرا در صورتی که «رووین ریولین» رئیس رژیم صهیونیستی، ماموریت تشکیل کابینه را به «یائیر لاپید» رئیس حزب یشعتید یا «نفتالی بنت» رئیس حزب یامینا واگذار کند، مسیر تشکیل کابینه توسط احزاب اپوزیسیون بسیار دشوار خواهد بود.
اگر بنت یا لاپید مأمور تشکیل کابینه شود، باید با احزاب یشعتید، امید جدید، کارگر، مرتص، اسرائیل بیتُنا و لیست مشترک اعراب به توافق ائتلاف برسد تا حائز ۶۲ کرسی کنست و اکثریت تشکیل کابینه شوند. هر چند، اکثر احزاب سیاسی اسرائیلی پیرامون اخراج بنیامین نتانیاهو از قدرت متفقالقول هستند و به نوعی به ایجاد ائتلافی چند حزبی برای پایی کشیدن او از ریاست کابینه اعتقاد دارند اما این اجماع حداکثری با توجه به قدرت رسانهای و مالی حزب لیکود، میتواند با خروج یک یا چند جریان سیاسی با شکست مواجه شود.
حتی در صورت ائتلاف احزاب اپوزیسیون برای تشکیل کابینه تداوم حکومت با حضور 6 حزب بسیار دشوار به نظر میرسد؛ زیرا سابقه تاریخی تحولات سیاسی و میدانی سرزمینهای اشغالی در چند سال گذشته نشانگر آن است که حفظ هر گونه ائتلافی در درون حکومت رژیم صهیونیستی دشوار خواهد بود و امکان عقبنشینی این احزاب بسیار محتمل خواهد بود. مجموع این روند را میتوان تحت عنوان بلاتکلیفی سیاسی بزرگ در سرزمینهای اشغالی مورد تحلیل و ارزیابی قرار داد.