الوقت- در حالی گفتگوهای صلح افغانستان میان کابل و شبه نظامیان طالبان در دوحه قطر روندی حلزونی و بسیار کند را طی میکند و شروع این گفتگوها نیز نتوانسته از جنگ و ناامنی در افغانستان بکاهد، عبدالله عبدالله رئیس اجرایی دولت ائتلافی افغانستان اولین بار پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری سال گذشته سفری سه روزه به تهران برای مذاکره با مقامات ایرانی آغاز کرده است.
عبدالله عبدالله که ریاست شورای آشتی ملی و مسئول اصلی مذاکرات با طالبان را نیز برعهده دارد پیش از انجام این سفر گفتگو در مورد روند صلح و مذاکرات درون افغانی محور دیدارهای خود با مقامات ایرانی عنوان کرده بود. وی روز گذشته پیش از دیدار با وزیر خارجه ایران در توییتی ضمن تقدیر از "موضع اصولی ایران در مورد تلاش های صلح افغانستان" گفته بود که در مورد "فرآیند صلح افغانستان ، گفتگوهای درون افغانی در دوحه و موضوعات مورد علاقه دوجانبه" با ظریف تبادل نظر خواهد کرد.
سفر سه روزه عبدالله به تهران در پی سفر به هند و پاکستان در هفته‌های گذشته صورت می‌گیرد که نشان از توجه دولت کابل به دیدگاه‌های همسایگان افغانستان و لزوم کسب حمایت آنها برای استقرار صلح پایدار در این کشور می‌باشد. ایران با داشتن صدها کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و داشتن روابط دیرینه تاریخی با این کشور، درطی دهه‌های گذشته از جنگ و ناامنی در همسایه شرقی خود تأثیرات منفی بسیاری پذیرفته است که از نمونه های آن می توان به گسترش تروریسم، افزایش کشت مواد مخدر، موج مهاجران و افزایش حضور بی ثبات ساز آمریکا در منطقه اشاره کرد.
جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه جنگ و ناامنی همواره در کنار مردم و دولت افغانستان حضور داشته و از میلیون‌ها مهاجر به شایسته‌گی مهمان نوازی کرده که نقش آنها در دو دهه تحول اخیر افغانستان درخشان است.
در حال حاضر نیز که مذاکرات درون افغانی میان کابل و طالبان با نگرانی‌هایی از سوی جامعه افغانستان همراه بوده که نسبت به بازگشت سالهای سیاه امارت گرایی نگران هستند، موضع ایران حمایت از صلح و ثبات افغانستان با در نظر گرفتن دیدگاه تمامی گروه‌های داخلی و کاهش دخالت‌های خارجی بی ثبات ساز می باشد.
در این زمینه سعید خطیب زاده ، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در توئیتی که روز یکشنبه پس از دیدار عبدالله با محمد جواد ظریف منتشر شد ، نوشت: "یک افغانستان مرفه ، مستقل ، توسعه یافته ، صلح آمیز و با ثبات همان چیزی است که ایران همیشه خواهان آن بوده است. ما تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا به گفتگوهای واقعی درون افغانی کمک کنیم ".
به طور حتم تحقق صلح در افغانستان با پیچیدگی‌های زیادی مواجه است چرا که در این جنگ منافع قدرت‌های بین المللی و منطقه‌ای دخیل اند. در حال حاضر پروسه گفتگوهای صلح افغانستان یک پروسه امریکایی است که بر مبنای توافق امریکا و طالبان آغاز شد و اکنون نیز ادامه دارد. به طور حتم همانطور که حضور نظامی آمریکا طی دو دهه گذشته جز کشتار، ناامنی، ویرانی و تروریسم حاصلی برای ملت افغانستان و مردم منطقه نداشته است، اکنون نیز آمریکا با طرح خروج سریع از افغانستان اهداف خود را دنبال میکند و نه منافع افغانستان. در این رابطه علاوه بر تلاش ترامپ برای تحقق شعار انتخاباتی بازگشت نظامیان آمریکایی، موضوع مهمتر استراتژی آمریکا برای ایجاد کانون‌های بی ثباتی در محیط امنیتی کشورهای رقیب یعنی ایران و روسیه است که وجود گزارش‌های مکرر درمورد اقدامات آمریکا در انتقال تروریست‌های داعش از سوریه به افغانستان گواه آن است.
همکاری‌های دوجانبه
اما علاوه بر موضوع محوری مذاکرات صلح، انتظار می رود که در این سفر و دیدار مقامات بلندپایه دو کشور در مورد همکاری‌های دوجانبه گفتگو شود.
در این رابطه بحث وضعیت مهاجرین افغان در ایران برای هیئت افغانی حائز اهمیت است. در مقابل نیز آنگونه که ملکی نماینده مجلس در مصاحبه با رسانه‌ها گفت: رسیدگی به موضوع رودخانه هیرمند و دریاچه هامون که به دلیل خشکسالی باعث ایجاد مشکلاتی برای شهروندان در استان سیستان و بلوچستان شده است ، در دستور کار است.
از بعدی دیگر ایران یک شریک تجاری مهم برای افغانستان است. کابل بویژه به دلیل عدم دسترسی به دریا و آبهای آزاد برای رسیدن به بازارهای اروپایی و خاورمیانه برای محصولات خود ایران را دروازه تجاری می بیند. در این رابطه بندر چابهار به عنوان یک مسیر تجاری مناسب در بین افغانستان ، ایران و کشورهای آسیای میانه محسوب می شود.
این کریدور ترانزیتی اهمیت ویژه ای برای افغانستان دارد ، اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان پیشتر اعلام کرده بود که کشورش می خواهد جاده ابریشم را احیا کند و به عنوان یک مرکز منطقه ای برای اتصال جنوب آسیا با آسیای میانه عمل کند.
افغانستان ، ایران و هند توافق نامه ای را امضا کرده اند که کالاهای هندی را به سمت آسیای میانه و افغانستان منتقل میکند. هند در سالهای گذشته برنامه ای برای ساخت خط آهن 900 کیلومتری از استان بامیان افغانستان تا بندر چابهار را نهایی کرده بود.
برای هند چابهار مسیر دریایی- زمینی آسان تری را به افغانستان فراهم می کند. دهلی نو پیش از این 100 میلیون دلار برای ساخت جاده 220 كیلومتری در ولایت نیمروز افغانستان هزینه كرده است كه تا چابهار امتداد خواهد یافت.
گفته می شود که پروژه چابهار برای افغانستان بیش از هر کشور دیگری دارای اهمیت است. برخی از کارشناسان آن را یک مزیت برای این کشور دارای مشکل اقتصادی خوانده اند ، که انتظار می رود پس از خروج آمریکا و کاهش کمک‌های این کشور تشدید شود.
