الوقت- روز گذشته خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل چند مقام مسئول در طالبان اعلام کرد که ملا هیبت الله آخوندزاده رهبر این گروه تغییرات مهمی را در کادر هیئت ارشد نمایندگی حاضر در مذاکرات صلح و همچنین برخی تغییرات در جبهه نظامی را انجام داده است. این تغییرات شامل اضافه شدن عبدالحکیم ، رئیس دادگستری طالبان و از چهره های نزدیک به آخوندزاده و همچنین مولوی ثاقب که در دوران حکومت طالبان رئیس دادگستری بود، به تیم مذاکراتی می باشد و از سوی دیگر رهبر طالبان امیر خان متقی را از تیم مذاکره کننده خط زده است. در تغییر مهم دیگر نیز ملا محمد یعقوب 30 ساله پسر ملاعمر رهبر معروف و بنیانگذار طالبان به عنوان مسئول جبهه نظامی این گروه انتخاب شده است.
تغییرات به چه معناست؟
مسئله اساسی در مورد این تغییرات که در سالهای اخیر بی سابقه بوده است، همزمانی آن با وجود بحث‌های پیرامون مذاکرات صلح میان طالبان و دولت کابل با هدف پایان دادن به چندین دهه جنگ در افغانستان می باشد.
بیش از 4 ماه از توافق تاریخی دوحه میان طالبان و آمریکا که در 29 فوریه (10 اسفند) می گذرد. توافقی که پس از یک سال و نیم مذاکرات حاصل شد و کاخ سفید آن را به عنوان بهترین فرصت افغانستان برای صلح در طول چهار دهه گذشته و همچنین پایان طولانی ترین جنگ تاریخ آمریکا عنوان میکند.
حال واشنگتن به دنبال آن است که به هر صورت ممکن شرایط را برای مذاکرات مستقیم میان دولت افغانستان و طالبان ایجاد شود.
اما علی رغم خوشبینی های اولیه، خشونتها در افغانستان و جنگ میان نیروهای دولتی و طالبان در دوران کوتاه پساتوافق نه تنها کاهش نیافته که افزایش چشمگیری نیز داشته است.
دفتر شورای امنیت ملی افغانستان (NSC) روز گذشته اعلام کرد که در جریان حملات شورشیان طالبان در یک ماه گذشته (یعنی از 17 ژوئن تا 18 ژوئیه) 129 غیرنظامی کشته و 291 زخمی شده اند.
در بیانیه ای که روز شنبه توسط شورای امنیت ملی صادر شد ، گفته شده است که طالبان در ماه گذشته 4545 فعالیت تروریستی را در 30 ولایت انجام داده اند.
شورای امنیت ملی گفته که طالبان علاوه بر حملات انتحاری، ترورهای هدفمند و نیز کاشت مین های کنار جاده ای و مغناطیسی را صورت داده اند.
اقدامات خشونت بار طالبان از زمان انتصاب یعقوب در ماه مه (اردیبهشت)، صورت گرفته است. شخصی که به عقیده کارشناسان شهرت سازش ناپذیری پدرش را به میدان جنگ می آورد. با این حال این تغییر و افزایش عملیات های طالبان خود می تواند نشانه ای برای آماده شدن برای مذاکرات باشد اگر تشدید جنگ را در جهت کسب برگ‌های برنده در میدان جنگ برای چانه زنی در میز مذاکره قلمداد کنیم.
همچنین ماهیت تغییرات سیاسی در هیئت مذاکراتی با آمدن چهره های سرشناس و برجسته طالبان خود نشانه دیگری از آماده شدن طالبان جهت مذاکره با دولت می تواند باشد. هر چند که هدف بنیادین دیگر از این تغییرات را می توان تلاش رهبر طالبان برای افزایش تمرکز قدرت در دستان خود نیز دانست.
چالش‌های شروع مذاکره
در هفته های اخیر ، امیدها برای شروع مذاکرات در ماه ژوئیه (تیر- مرداد) افزایش یافته است ، اما طالبان و دولت کابل در ماجرای آزادی زندانیان بر شروط خود برای شروع مذاکرات تأکید دارند. طالبان خواستار آزادی زندانیان باقیمانده خود بر اساس لیستی هستند که آنها به دولت رئیس جمهور غنی تحویل داده اند. سخنگوی طالبان ، ذبیح الله مجاهد روز جمعه به آسوشیتدپرس گفت که طالبان تلاش های دولت برای جایگزینی لیست زندانیان را به عنوان اصلی که برای مذاکره در نظر گرفته شده است رد میکند.
هفته گذشته روز پنج شنبه نیز اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان گفت که روند صلح پیش نمی رود ، مگر اینکه سرنوشت نیروهای امنیتی که توسط طالبان زندانی شده اند روشن شود.
تاکنون دولت افغانستان حدود 4200 زندانی طالبان را آزاد کرده و 850 زندانی دولتی توسط طالبان آزاد شده اند. توافق ایالات متحده و طالبان می گوید که پیش از مذاکرات داخلی افغانستان باید 5000 زندانی طالبان توسط دولت افغانستان آزاد شوند؛ امری که نگرانی افغان ها را در مورد امکان افزایش خشونت طالبان و افزایش ناامنی در کشور را موجب شده است.
اشرف غنی روز پنجشنبه در دیدار از ولایت غزنی تأكید كرد كه مردم افغانستان به طالبان اجازه نخواهند داد كه امارت تشکیل دهند و "جمهوری" را نابود كنند.
سخنان اشرف غنی نشان از نگرانی و حتی بی اعتمادی دولت به روندی است که آمریکا با فشار بر کابل خواستار اجرای آن است. روندی که بیش از تحولات افغانستان و صلح این کشور، برنامه های انتخاباتی ترامپ را مد نظر دارد. ترامپ به دنبال آن است تا پیش از انتخابات وعده پایان جنگ افغانستان را عملی کند.
در همین راستا علی رغم اینکه خشونتهای طالبان علیه امنیت داخلی افغانستان افزایش یافته و حتی هفته گذشته مایک پمپئو از تداوم رابطه میان طالبان و بخش هایی از القاعده در شبه قاره سخن گفت که برخلاف توافق دوحه می باشد، اما دوشنبه گذشته زالمی خلیلزاد ، مذاکره کننده اصلی ایالات متحده توئیت کرد که: طالبان در عمل به وعده خود صادق بوده اند که به نیروهای آمریکایی و ناتو حمله نکنند. وی حتی از "یک نقطه عطف کلیدی در اجرای توافق آمریکا و طالبان" یعنی بسته شدن پنج پایگاه در افغانستان و کاهش تعداد سربازان آمریکایی از حدود 12،000 به 8،600 نفر سخن گفت.
