الوقت- این چندمین باری است که مقامات آمریکایی بویژه مایک پمپئو وزیر خارجه ایالات متحده از نزدیک شدن به زمان پایان تحریم‌های تسلیحاتی شورای امنیت علیه تهران در سال جاری میلادی با عناوین مختلف اعلام هشدار می‌کنند و بدین طریق از کشورهای شورای امنیت می‌خواهند که با تمدید این تحریم‌ها برخلاف قطعنامه شورای امنیت موافقت کنند. پمپئو با بهانه‌های واهی حمایت از تروریسم، جلوگیری از شروع مسابقه تسلیحاتی در منطقه و همچنین دستیابی "سازمان‌های غیرمسئول" به تسلیحات پیشرفته همچنین با قلب واقعیت و وارونه نشان دادن رویدادها مجموعه‌ای از اتهامات مبهم از جمله قاچاق سلاح و شلیک موشک به کشورهای همسایه و توقیف کشتی و شلیک به هواپیمای مسافربری را به عنوان مثلاً اسناد اعتبار درخواست خود مطرح کرد. اکنون این پرسش مطرح است که دلیل نگرانی شدید آمریکا از لغو تحریم‌ها چیست و چه اهدافی در پی این درخواست وجود دارد؟
بی‌اعتبار کردن قطعنامه شورای امنیت
کاخ سفید پس از خروج از توافق هسته‌ای و اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه ایران برای هسمو کردن سایر طرف‌ها با خود به منظور به شکست کشاندن کامل توافق و بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های شورای امنیت، از تمامی حربه‌ها استفاده کرد اما پاسخ منطقی ایران در برداشتن گام‌های تدریجی در کاهش تعهدات هسته‌ای و ترس اروپا از آینده نامعلوم همراهی با ترامپ و از بین رفتن بیش از پیش اعتبار بروکسل به عنوان بازیگری مستقل در فضای بین المللی مجموعاً واشنگتن را در رسیدن به هدف خود ناکام گذاشت. این در حالی است که ترامپ تنها چند ماه مانده به انتخابات سرنوشت ساز ریاست جمهوری به شدت از سوی منتقدان در مورد اقدامات بی برنامه در خروج از توافق هسته ای که اولاً اعتبار آمریکا و امنیت نیروهای این کشور در منطقه را به شدت در خطر انداخته و ثانیاً موجب تلاش ایران برای بازیابی توان هسته‌ای به قبل از توافق شده است بدون آنکه تمایلی برای مذاکره مجدد داشته باشد، مورد هجمه قرار می‌گیرد.
در این شرایط آمریکا بهترین گزینه برای نابود کردن باقی مانده توافق هسته‌ای را تصویب مجدد تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران به معنای ابطال قطعنامه 2231 که لغو تحریم‌های تسلیحاتی را مورد تایید قرار داده می‌بیند تا تهران به هیچیک از مزایای برجام دست نیافته و وادار به پذیرش مذاکره مجدد با ترامپ شود. در این مورد نگرانی کاخ سفید عمدتاً متوجه روسیه و چین به عنوان دو عضو دائم شورای امنیت است که در موضوعات مختلف از جمله توافق هسته‌ای مخالف رویکردهای پیمان‌شکنانه غرب و حامی تهران بوده اند. چنانکه در همین راستا میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در وین در واکنش به اظهارات مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا درباره تمدید تحریم تسلیحاتی ایران درصفحه توییترش نوشت: «رقابت تسلیحاتی معمولا یکجانبه نیست. [این امر] یک تلاش جمعی است، یا در سطح قدرت‌های بزرگ یا در سطح منطقه است». بنابراین مقامات کاخ سفید با فرافکنی و قلب واقعیت در پی فضاسازی سیاسی و رسانه‌ای علیه مخالفت احتمالی این دولت‌ها با تحریم‌های جدید تسلیحاتی علیه ایران است.
دراین میان توجه به این واقعیت ضروری است که با وجود تلاش‌های کاخ سفید اما اقدامات ترامپ در تضعیف مقررات، سازمان‌ها و پیمان‌های بین المللی موجب از دست رفتن قدرت نرم آمریکا برای همراه کردن سایر بازیگران با تحریم‌های غیرقانونی علیه دولت‌های دیگر به بهانه حمایت از تروریسم و حفظ ثبات بین المللی شده است. نقش اصلی ایران و محور مقاومت در شکست داعش و تروریسم در منطقه، پایبندی مسئولانه و عزت‌مند به تعهدات در توافق هسته‌ای (دادن فرصت به دیگر طرف‌ها برای اجرای تعهدات از طریق اجرای گام به گام کاهش تعهدات)، تاکید بر دیپلماسی برای مذاکره با همسایگان از طریق پیشنهاد ایجاد توافق امنیت منطقه‌ای در کنار تهدیدات منطقه‌ای و اثبات مکرر عدم اعتنای کاخ سفید به حاکمیت و استقلال کشورها موجب حقانیت ایران برای داشتن امکان برخورداری از مراودات نظامی با دیگر کشورها به منظور تقویت توان دفاعی متقابل شده است. این در حالی است که متحدین آمریکا همانند عربستان سعودی و اسرائیل با برخورداری از پیشرفته ترین سلاح‌های جهان بویژه غربی به طور روزمره در حال کشتار انسان‌های بیگناه و ترویج نفرت‌پراکنی و تضعیف ثبات منطقه ای هستند اما این اقدامات از سوی کاخ سفید حمایت می شود.
نگرانی از تروریسم یا شکست‌تحریم‌ها؟
در موضوع اهداف کاخ سفید از اعلام نگرانی از رفع تحریم‌های بین المللی علیه صنعت تسلیحاتی ایران توجه به این نکته ضروری است تهران در طول 40 سال گذشته با وجود تحریم‌ها نه تنها توانسته است بخش اعظمی از نیازهای تسلیحاتی خود را تأمین کند بلکه صنعت دفاعی ایران در بخش‌های مختلف اکنون توان رقابت با پیشرفته‌ترین تسلیحات روز دنیا را دارد. برای مثال کافی است تنها به سقوط هواپیمای فوق پیشرفته و رادارگریزآمریکایی گلوبال هاوک اشاره کرد که توسط پدافند بومی مورد اصابت قرار گرفت و در جهان شگفتی ساز شد. علاوه بر تسلیحات متداول ایران اکنون در بخش های بسیار پیچیده نظامی همانند سامانه‌های پدافندی، جنگ الکترونیک، موشکی و پهبادی از قدرت‌های اصلی نظامی جهان محسوب می شود. طبیعتاً این توانمندی موجب می شود تا در شرایط لغو تحریم‌ها ایران بتواند قراردادهای تسلیحاتی با دیگر کشورها بویژه در منطقه امضا کرده که این امر از چندین جهت خوشایند منافع آمریکا نخواهد بود. از طرفی آمریکا سالانه میلیاردها دلار سلاح به فروش می رساند و با چنین پیمانهایی دخالت های خود در کشورهای منطقه را توجیح می کند چنانکه در عراق ضعف امنیتی را بهانه تداوم حضور خود اعلام می‌کند. طبیعتاً توافقات نظامی منطقه ای رقابت تسلیحاتی در منطقه را نیز کاهش خواهد داد که کاخ سفید از قبل آن میلیاردها دلار درآمدزایی می‌کند.
توانایی ایران در فروش تسلیحات از طرف دیگر موجب ناکارمدی بیش از پیش تحریم‌ها یکجانبه علیه ایران شده و این امر پایه های ساختمان سیاست فشار حداکثری بر ایران را سست خواهد کرد.
