الوقت- از زمان وعده اوباما مبنی بر تعهد آمریکا به «تضعیف و در نهایت نابودی» داعش، این گروه نه تنها نفوذ بین المللی خود را توسعه داده، بلکه در چندین منطقه جدید ریشه دوانده و تحرکات خود را نیز افزایش داده است.
با وجود اظهارات مقامات دولتی آمریکا مبنی بر کاهش کلی قلمرو این گروه در عراق و سوریه و نابودی هزاران ستیزه‌جوی داعشی، سقوط رمادی و تسخیر بخش عمده استان الانبار توسط داعش نشان داد که تلاش های فعلی برای مقابله با این گروه کافی نیست.
در عین حال، تهدید ناشی از این گروه برای آمریکا در داخل کشور و در خارج در حال افزایش است، چرا که داعش غربی‌ها را در سراسر جهان و از جمله در آمریکا مورد حمله قرار می دهد.
تهدیدی به نام داعش
داعش سازمانی تروریستی و ایدئولوژیک است. این گروه در تلاش برای تاسیس به اصطلاح خلافت و تحریک مسلمانان جهان برای پیوستن به آن، سعی می کند که خشونت افراطی، استفاده زیرکانه از رسانه ها، روایت‌های جهادی و خصومت آشکار با غرب را با هم ترکیب کند. داعش برخلاف گروه القاعده که برای عضوگیری، پروتکل و معیاری سخت دارد و بر حملات برنامه‌ریزی شده و منحصر به فرد تمرکز می کند، رویکردی فله‌ای دارد به طوری که وابسته‌های خودخوانده در هرجایی را پذیرفته و حملات بی برنامه را تشویق می کند .
در سوریه و عراق حدود 22 هزار ستیزه‌جوی خارجی از 100 کشور مختلف به داعش پیوسته اند؛ از این تعداد هزاران نفر گذرنامه غربی دارند که به آنها اجازه می دهد آزادانه در اروپا و آمریکا رفت و آمد کنند. با گذر زمان داعش به مناطق بیشتری سرایت کرده و با جذب و آموزش ستیزه‌جویان ماهر، تهدید آن برای آمریکا بیشتر و بیشتر خواهد شد.
استراتژی آمریکا برای مقابله با داعش: قدرتمند در تئوری، ناکافی در عمل
هرچند اوباما چندین بار از تلاش آمریکا برای مبارزه با داعش سخن گفته، اما بارها به نداشتن استراتژی دولتی متهم شده است. سال گذشته دولت آمریکا ائتلافی از 60 کشور برای مبارزه درازمدت و چندجانبه برای شکست داعش شکل داد. اما بسیاری از این تلاش ها عملی نشد و خطابه‌های رئیس جمهور آمریکا هم به برنامه‌ای موثر و عملی تبدیل نشدند. حال آنکه نابودی داعش و یا حداقل عقب نشاندن آن تلاش گسترده‌ای می طلبد.
به دنبال اقدامی موثر
جبهه مبارزه موثر برای مقابله با داعش باید با تامین کافی منابع و تشدید اقدامات آمریکا در عراق آغاز شود. تابه حال، راهبرد ضدداعش در عراق فاقد ضرورت و منابع لازم برای کسب موفقیت بوده است. رویکرد موثر و پیشرو در این راه باید شامل عناصر زیر باشد:
تشدید دیپلماسی آمریکا در حمایت از برنامه نظامی - سیاسی منسجم در عراق
توسعه ائتلاف با قبایل سنی و کسب حمایت آنها
تامین مستقیم تسلیحات برای قبایل سنی و پیشمرگه های کرد
فرستادن مشاوران نظامی در سطح گردان و ارائه مشاوره به فرماندهان نظامی عراق در طول عملیات
تشدید حملات هوایی ائتلاف و استقرار تجهیزات کنترل هوایی برای حمایت هوایی فوری در طول عملیات
تنظیم شرایط قبل از اقدام به توافق در سوریه
اتخاذ استراتژی تورنیکت (فشار همه جانبه برای شکست داعش) در اطراف سوریه
اتخاذ تصمیم جدید مبتنی بر شرایط در مورد تعداد نیروهای آمریکا در افغانستان در سال 2016 و پس از آن
تشدید جبهه بین المللی برای مقابله با داعش
مقابله با تبلیغ داعش در رسانه ها .
هر چند که همگامی دولت هایی نظیر امارات و تونس در این اقدامات اهمیت دارد، اما لازم است که آمریکا همکاری بخش های خصوصی کلیدی و سازمان های غیر دولتی را نیز برای پیشبرد این اقدامات جلب کند. برای مثال، گوگل به طور منظم ویدئوهای پست شده در یوتیوب را مورد بررسی قرار دهد و آنهایی را که خشونت را ترویج می کند، حذف کند. همچنانکه این شرکت به تازگی با فعالان یوتیوب که در برقراری ارتباط با مخاطبان جوان مهارت دارند، به همراه سازمان های دولتی تلاش کرده اند تا با تبلیغات داعش مقابله کنند. این تلاش ها و سایر رویکردهای خلاقانه را باید ترغیب و حمایت کرد.
اقدامات بلند مدت
در کنار این اقدامات کوتاه مدت مبارزه با داعش، آمریکا باید برای جلوگیری از شرایطی که خاک را برای رشد و نمو افراط گرایی و خشونت بارور می سازد، اقدامات خود را بازبینی و احیا کند. برای مقابله با این پدیده، بی شک اقداماتی نظیر حمایت از گروه های میانه‌روی اسلامی و کمک به استحکام جوامع در معرض خطر افراط گرایی مورد توجه قرار گیرد، اما تبدیل این کلیت ها به برنامه ها و سیاست های معین می تواند سوالات زیادی به همراه داشته باشد. سوالاتی نظیر اینکه آیا آمریکا باید عربستان سعودی را تحت فشار بگذارد تا از صدور وهابیگری در دنیای اسلام دست بردارد؟ آیا باید به ناکامی دولت ها در دنیای عرب در تامین نیازهای اولیه مردم‌شان اولویت بخشیده و به آنها بپردازد؟ آیا آمریکا اصلاحات دموکراسی در دنیای عرب حتی در میان دوستان سلطنتی خود را تقویت کند یا اجازه دهد تا آنها به برقراری ثبات از طریق سرکوب ادامه دهند؟ برای این سوال ها، جواب‌های ساده ای وجود دارد، اما این جواب‌ها هسته اقدامات درازمدت برای مبارزه با داعش به شمار می روند.
به طور کلی اقدامات فوق الذکر بر تشدید مبارزه علیه داعش در عراق و سوریه تاکید می کنند. این امر مستلزم آن است که آمریکا پا پیش بگذارد هر چند که سربازان آمریکا را به مخاطره می افکند، اما خطر دست روی دست گذاشتن از این بیشتر است. اگر آمریکا از حادثه یازده سپتامبر چیزی آموخته باشد آن عبارت است از اینکه پناهگاه گروه‌های تروریستی را که به غیر از هم مشربان خود به دیگران خشونت روا می‌دارند، نابود کند.
بسیاری از آمریکایی ها از اینکه اجازه دادند القاعده در دهه 90 پناهگاهی در افغانستان تاسیس کند، پشیمان هستند و دیگر نباید چند سال بعد از این با ندامت به این دوره زمانی نظر کنند که داعش در حال ساختن بهشت خود بوده است. هر چند که بعضی از شرکای آمریکا در خاورمیانه و مناطق دیگر آشفته اند، اما به هر حال شریک به شمار می روند و اکنون زمان آن است که آمریکا به اقدامات خود شدت بخشیده و آنها را در جبهه‌ای مشترک برای شکست داعش رهبری کند.
مرکز امنیت آمریکای نوین
