به گزارش الوقت هیجدهمین اجلاس سران کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها روز جمعه با حضور سران و مقامات ارشد ۶۰ کشور از جمله حضور رئیس جمهور ایران و هیات همراه در با کو کار خود را آغاز کرد. در این اجلاس رهبران کشورهای گوناگون مسائل و دغدغه های مشترک جهانی و منطقه ای را مطرح نمودند.
هیجدهمین نشست غیر متعهدها
در مراسم افتتاحیه دستورالعمل اجلاس تعیین شد و «تیجانی محمد بنده» نماینده نیجریه ایی که رئیس هفتاد و چهارمین مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد.
به دلیل اینکه دو سوم اعضای سازمان ملل عضو جنبش عدم تعهد هستند ، دبیر کل های سازمان ملل برای این جنبش اهمیت و یژه ای قائل هستند . در ابتدای نشست پیام دبیر کل سازمان ملل قرائت شد. خانم «رزماری دیکارلو» معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل از جمله مقامات ارشد شرکت کننده از طرف سازمان ملل در این مراسم بود او در دیدار با الهام علی اف بر تقویت چند جانبه گرایی تاکید کرد.
حسن روحانی رئیس جمهور ایران نیز در این نشست با تاکید بر اینکه جنبش عدم تعهد با توجه به آراء خود در مجامع بین‌المللی، میتواند قطب جدیدی از قدرت را در جهان چندقطبی آینده پایه‌گذاری کند گفت:« ابزارهایی که امریکا برای تحقق نظام تک‌قطبی به‌کار گرفت، عمدتاً به ضدّ آن تبدیل شد. در عرصه‌اقتصاد، توسعه تجارت آزاد در جهان عملاً زمینه را برای رشد کشورهای درحال‌توسعه و ظهور قدرت‌های جدید اقتصادی و تکنولوژیک در جهان فراهم کرد؛ به‌گونه‌ای‌که امروزه، هژمونی آمریکا را در عرصه اقتصاد و تکنولوژی به‌طور جدی به چالش کشیده است. ». او درادامه اضافه نمود:.« در این شرایطِ آشفته، جنبش عدم تعهد به عنوان مجموعه‌ای که بیش از دوسوم اعضای سازمان ملل متحد را در برمی‌گیرد، میتواند به نمایندگی از ملّت‌های عضو و جامعه بشری، پیش‌گامِ یافتن راه‌حل‌هایی برای مشکلات کنونی جهان، در چارچوب قانون‌گرایی، پایبندی به تعهدات بین‌المللی، اعتدال و پرهیز از خشونت و افراطی‌گری باشد».
ایران عضو تروئیکای جنبش عدم تعهد است . این عضویت برای هر کشور نه سال است..از جمله دیگر موضوعات مطرح شده در این نشست ، قرائت بیانیه گروه ۷۷ ، سخنرانی نمایندگان گروه های منطقه ای آفریقا، آسیا و اقیانوسیه، آمریکای جنوبی و حوزه کارائیب و اروپا و گزارش وزیر خارجه آذربایجان بود.
نتایج نشست
«الهام علی اف »رئیس جمهور آذرباییجان با تاکید براینکه این کشور به عنوان یکی از اعضای جدید جنبش عدم تعهد اصول باندونگ را درالویت قرار میدهد، گفت :« اصول باندونگ ، که شامل اصول احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی همه کشورها است ، عدم دخالت در امور داخلی دولتها ، حمایت از منافع متقابل و ترویج همکاری ، با اصول اساسی سیاست خارجی آذربایجان همزمان است.ما باید تلاش های خود را برای رعایت هنجارها و اصول حقوق بین الملل شدت بخشیم .در این راستا نیاز بسیار زیادی برای اصلاح فعالیت سازمان ملل متحد است. تغییر مرزها با زور ، نقض تمامیت ارضی کشورها با استفاده از زور ، دخالت در امور داخلی غیرقابل قبول است». او در ادامه اضافه نمود: «هدف اصلی ما افزایش اعتماد به نفس و افزاش نقش این سازمان خواهد بود» .
با توجه به سخنان الهام علی اف و وزیر خارجه جمهوری آذباییجان این کشور قصد دارد در زمان ریاست این جنبش رویکرد آن را بر مبنای تقویت با سایر سازمانهای بین المللی ، توسعه اقتصادی و گفتگوی بین فرهنگی قرار دهد. درپایان این ئشست چهار سند تصویب شد این اسناد شامل؛ سند نهایی باکو ، اعلامیه سیاسی باکو ، اعلامیه فلسطین و سند قدردانی و همبستگی دولت و مردم جمهوری آذربایجان بود.
نقش جنبش عدم تعهد در معادلات جهانی
جنبش عدم تعهد، با 120 عضو و 18 عضو ناظر بزرگترين سازمان بین دولتی است حامی تقویت نقش سازمان ملل در مدیریت نظم جهانی است. همچنین بیش از سایر نهادهای بین المللی بر اصلاح ساختار سازمان ملل و اصلاح شورای امنیت و حذف حق وتو تاکید میکند. با این حال همسویی کشورهای مهمی مانند هند که از بانیان جنبش عدم تعهد بوده با سیاستهای آمریکا، سیاستهای ناهماهنگ اندونزی، عضویت و گرایش عربستان به جی 20 و حمایت این کشورها از سیاستهای آمریکا باعث تضعیف نقش این جنبش از دهه گذشته تا کنون شده است. به گونه ای که همراهی با اهداف آمریکا درسازمان ملل از طرف اعضای این جنبش از 3 درصد به نزدیک 6 درصد افزایش پیدا کرده است.
از طرف دیگر کشورهای بزرگی مثل چین ، یا آرژانتين وبرزيل به عنوان اعضای بریکس و مكزيك که به دنبال سیاستهای ارتقا اقتصادی هستند ، هنوز اعضای موثری نیستند به عنوان عضو ناظر این در این جنبش حضور دارند. با این حال هنوز این جنبش نقش خود را در تصویب قطعنامه هایی که با منافع کشورهای عضو هماهنگ است ، حفظ نموده است به گونه ای که تعداد اعضا «واگرا» نمیتواند در تصویب چنین قطعنامه هایی در مجمع عمومی خللی ایجاد کند.
بسیاری از شعارهای جنبش عدم تعهد بعد از جنگ سرد،کلی و غیر عملیاتی است. باوجودی که جنبش عدم تعهد قابلیت بسیار زیادی برای انجام مذاکرات مالی ، سرمایه ای و تجاری دارد، اعضا به غیر از تلاشهایی که برای هماهنگی این جنبش با گروه 77 انجام داده اند، تا کنون تلاشی جدی برای ایجاد یک نظام اقتصادی و مبادلاتی هماهنگ بین خود انجام نداده اند. در سالهای اخیر و به خصوص نشست هیجدهم این جنبش تلاش میکند، صحبت از نظم چندقطبی کند. با وجودی که روسیه فدراتیو در زمان شوروی یکی از قطبهایی بود که این جنبش به دنبال استقلال از آن شکل گرفت. اما پوتین در نامه ای که به اجلاس هیجدهم فرستاد تاکید نمود مسکو از فعالیت جنبش عدم تعهد با هدف برقراری نظم عادلانه ، جهان چند قطبی جهان ، حمایت میکند.
بنابراین در برهه زمانی حاضر پیش شرط مهم تاثیر جنبش عدم تعهد بر معادلات جهانی 1-برقراری یک سازوکار اقتصادی چند جانبه بین اعضا 2- گفتگو و مذاکراتی با اقتصادهای بزرگی مثل چین و کشورهای تاثیرگذاری مانند روسیه که در حال حاضر از نظم چند قطبی حمایت میکنند3-تعیین نمودن دستور العمل های عینی شفاف و عملیاتی با توجه به تغییرات والزامات روز جهان در کمیته چند جانبه جنبش برای بدست گرفتن ابتکارعمل درمجامع بین المللی و تحولات جاری جهان است.
