الوقت- از هفته گذشته خونی تازه در رگ‌های دیپلماسی برای یافتن راه‌حلی جهت پایان دادن به بحران سوریه جاری شده‌است. از زمان آغاز بحران سوریه تحولات میدانی این كشور فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. با این وجود، پس از گذشت چهار سال تروریست‌ها كه از حمایت‌های غرب، تركیه و كشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردار هستند توان شكست دادن دولت سوریه و متحدان آن را ندارند و این جنگ علناً با بن بست مواجه شده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد كه تقریباً برای بازیگران غربی و عربی كه در این بحران نقش دارند، قطعی شده است كه گزینه نظامی در سوریه آنها را به اهدافشان نمی‌رساند.
در چنین شرایطی دیپلماسی به تنها گزینه ممكن برای پایان دادن به این بحران تبدیل شده كه تاكنون باعث مرگ صدها هزار نفر و آوارگی میلیون‌های نفر شده است. هر چند پیش از این نیز تلاشهای دیپلماتیك برای حل این بحران به كار گرفته شده بود كه در قالب كنفرانس‌های «ژنو1» و «ژنو2» و ابتكار روسیه تحت عنوان «گفت‌وگوهای سوری_ سوری» تجلی یافت اما به دلیل اینكه محور عربی- غربی درگیری هنوز امید داشتند بتوانند از طریق نظامی به اهداف خود دست یابند این تلاشهای دیپلماتیك با موفقیت همراه نبود. اما پس از تحولات اخیر میدانی در سوریه كه ابتدا تروریست‌ها با كمك‌های متحدان خود پیشروی‌های قابل‌توجهی در شمال سوریه به ویژه در استان ادلب داشتند و سپس نیروهای دولتی سوریه با كمك‌های متحدان خود توانستند جلوی این موج پیشروی‌ها را بگیرند و حتی بعضی مناطق از دست داده را پس بگیرند، بن‌بست در جنگ سوریه بیش از پیش آشكار شد. همزمان با این تحولات مذاكرات هسته‌ای ایران و قدرت‌های جهانی كه به اولویت اول دیپلماسی در عرصه بین‌المللی تبدیل شده بود، پایان یافت در نتیجه بار دیگر پرونده سوریه به صورت جدی در دستور كار دیپلماسی قرار گرفت. وقتی كه روزنامه الاخبار لبنان (9 مرداد ماه) فاش كرد علی مملوك رئیس شورای امنیت ملی سوریه بنابه درخواست ولادیمیر پوتین با محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان در ریاض دیدار كرده، معلوم بود كه تلاشهای جدیدی برای حل بحران سوریه شكل گرفته است. دو روز پس از انتشار این گزارش عادل جبیری وزیر خارجه عربستان كه كشورش نقش مهمی در تحولات سوریه دارد با وزرای خارجه امریكا و روسیه در دوحه قطر دیدار كرد كه برای اولین‌بار بود در این سطح برگزار می‌شد.
یك روز پس از نشست وزرای خارجه امریكا، روسیه و عربستان، ولید معلم وزیر خارجه سوریه و میكائیل بوگدانف نماینده ویژه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه وارد تهران شدند. همزمان شبكه خبری المیادین به نقل از یك مقام آگاه وزارت خارجه كشورمان جزئیات طرح 4 ماده‌ای ایران را كه تعدیل شده است منتشر كرد. بر اساس این گزارش، طرح ایران شامل توقف فوری جنگ، تشکیل دولت وحدت ملی، اصلاح قانون اساسی و اجرای انتخابات تحت نظارت بین‌المللی در سوریه می‌شود. پیشتر حسین امیرعبداللهیان، معاون وزیر امور خارجه كشورمان در مصاحبه با شبکه العالم از طرح به روز رسانی ایران درباره سوریه خبر داده بود که در دستور کار سازمان ملل و بازیگران بین المللی قرار دارد. فشردگی تحركات دیپلماتیك چند روز گذشته درباره بحران سوریه از زمان آغاز بحران این كشور تقریباً بی‌سابقه است و با توجه به شرایطی كه در عرصه تحولات میدانی وجود دارد به نظر می‌رسد بازیگران غربی، منطقه‌ای و بین‌المللی بیش از پیش مصمم هستند به این بحران چهار ساله از طریق سیاسی پایان بدهند .
محمد بابایی
