الوقت- یك روز بعد از مذاكرات سه جانبه وزرای خارجه امریكا، روسیه و عربستان در دوحه پایتخت قطر، وزیر خارجه سوریه به تهران آمده و ظاهراً قرار است ملاقات سه جانبه بین مقام های ایرانی، سوری و روسی در تهران برگزار شود.
ولید المعلم وزیر خارجه سوریه در گرماگرم بحث‌هایی كه درباره تقویت روند های دیپلماتیك حول بحران سوریه به وجود آمده، عصر دیروز به تهران آمد. حسین امیر عبد اللهیان معاون وزیر خارجه ایران چند روز قبل از یک تغییر استراتژیک در نگاه بازیگران منطقه ای در قبال سوریه خبر داده بود؛ موضوعی كه بعد از ملاقات سه جانبه وزرای خارجه عربستان ، امریكا و روسیه پشت درهای بسته در دوحه قطر بیش از پیش برجسته شده است. هفته قبل هم گزارش شد علی مملوك، رئیس شورای امنیت ملی سوریه در ریاض با محمد بن سلمان بن عبد العزیز آل سعود جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی ملاقات كرده است؛ ملاقاتی كه گفته می شود در چارچوب طرحی روسی انجام شده است. در چنین شرایطی، ورود تقریباً همزمان ولید معلم وزیر خارجه سوریه و سرگئی بوگدانف معاون وزیر خارجه روسیه به تهران، معنا و مفهوم خاصی می‌تواند پیدا كند. منابع دیپلماتیك در تهران می‌گویند هر چند سفر ولید المعلم به تهران از پیش برنامه‌ریزی شده بوده ولی سفر بوگدانف به تهران، از پیش برنامه ریزی شده نبوده و احتمالاً با ملاقات سه جانبه وزرای خارجه عربستان، امریكا و روسیه در قطر و تحولاتی در ارتباط است كه امیر عبداللهیان از تعبیر «تغییر نگاه استراتژیك بازیگران منطقه ای» برای آن استفاده كرده است. المعلم قرار است با محمد جواد ظریف و دیگر مقام‌های ایرانی از جمله حسن روحانی رئیس جمهور كشورمان ملاقات كند. بوگدانف نیز دیروز عصر پس از دیدار و گفتوگو با حسین امیرعبداللهیان برگزاری نشست معاونان وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه را تایید كرد. بوگدانف در پاسخ به سؤالی در خصوص اظهارات رئیس جمهور ترکیه درباره تغییر مواضع روسیه نسبت به سوریه گفته موضع روسیه چیزی نیست که تحت شرایط تغییر کند: «موضع ما در قبال سوریه تغییری نکرده و معتقدیم که مردم، دولت و اپوزیسیون باید پشت میز مذاکره نشسته و برای آینده سوریه تصمیم بگیرند که استقلالشان حفظ شود و به گونه‌ای باشد که منافع همه گروهها و قومیت‌ها حفظ و رعایت شود». معاون وزیر خارجه روسیه با تقدیر از تلاش‌های استفان دیمیستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه و اعلام حمایت از این تلاش‌ها، ابراز امیدواری کرد گزارش دیمیستورا در شورای امنیت تصویب شود. بوگدانف با بیان اینکه دیدارهایی با رهبران سوریه و اپوزیسیون داشتیم، خاطرنشان کرد: در دوحه با معاذ الخطیب دیداری داشتیم و همینطور با بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی مانند عربستان و ترکیه رایزنی‌هایی را صورت دادیم و امروز به ایران آمدم تا نظرات تهران را بشنویم تا ببینیم در این خصوص چه کاری می‌توان انجام داد. نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه ادامه داد: در همین راستا مقامات سوریه از جمله معاون وزیر خارجه این کشور به مسکو آمدند و دیدارهایی را با پوتین داشتند. بوگدانف در پاسخ به سؤالی در خصوص دیدارهای وزرای خارجه امریكا، روسیه و عربستان و تصمیماتی که در این دیدارها گرفته شده، گفت: دیداری سه جانبه درباره سوریه برگزار شد. ما فعالیت‌های سیاسی را دنبال می‌کنیم که این فعالیت‌ها شامل دیدارهای مقامات امریكا، روسیه، ایران، عربستان و ترکیه می‌شود تا به سوری‌ها کمک کنیم.
فورد: طرح امریكا كم اهمیت است
تقویت روند های دیپلماتیك حول بحران سوریه در حالی است كه امریكا تحركات امنیتی خود را نیز تشدید كرده است. بر اساس گزارش الشرق الاوسط، منابع رسمی در ترکیه تأیید می‌كنند اخیراً آنکارا با واشنگتن برای ایجاد «منطقه امن» در شمال سوریه توافق كرده و این توافق دربردارنده جزئیات دقیق از اوضاع شمال سوریه است. این منابع اعلام کردند «منطقه امن» به زودی ایجاد خواهد شد. وال استریت ژورنال نیز دیروز از قول منابع ترك نقل كرد امریكا و ترکیه بر سر خارج نگه داشتن کردها از منطقه امن در داخل سوریه توافق کرده‌اند: « آنها به یک تفاهم رسیدند تا دولت آنکارا اطمینان یابد طرح‌ها و برنامه‌ها جهت دور نگه داشتن ستیزه‌جویان داعش از منطقه امن پیشنهادی در شمال سوریه راه را برای ورود جنگجویان کرد هموار نکند.» یك مقام دولت ترکیه می گوید: «ممانعت از سودجویی نیروهای کردی از حملات هوایی امریكا و ترکیه در منطقه، برای ترکیه خط قرمز است.» با این حال، رابرت فورد سفیر سابق امریكا در دمشق، طرح جدید دولت باراک اوباما را برای حمایت از مخالفان سوری که امریكا آنها را آموزش می دهد، کم اهمیت دانسته و در گفتوگو با العربیه گفته است: «به اعتقاد من این اقدام تا حدی محدود و ناچیز است».
جزئیات طرح تعدیل شده ایران
شبکه خبری المیادین به نقل از یک مقام بلندپایه ایرانی جزئیات طرح تعدیل شده تهران برای حل بحران سوریه را فاش کرد. براساس این طرح، بند اول آن خواستار توقف فوری جنگ و آتش بس در این کشور است. به گفته این منبع، بند دوم خواستار تشکیل دولت وحدت ملی در سوریه است. بند سوم نیز شامل اصلاح قانون اساسی بر مبنای توافق و اطمینان بخشیدن به مجموعه‌های طایفه‌ای در سوریه است. بند چهارم نیز شامل درخواست برای اجرای انتخابات تحت نظارت بین‌المللی در سوریه است. پیشتر حسین امیرعبداللهیان معاون وزیر امور خارجه در مصاحبه با شبکه العالم از طرح به روز رسانی شده ایران درباره سوریه خبر داده بود که در دستور کار سازمان ملل و بازیگران بین المللی قرار دارد .
علی قنادی
