در حالی که جهان با مخاطرات رو به گسترشی در حوزه سیاسی و اقتصادی مواجه است، انتظار می رفت حضور تمامی قدرت های مهم بین المللی زمینه ساز گفتگو برای کاهش تنش ها باشد اما اولویت مسائل داخلی و ملی باعث عدم حضور رهبران پنج کشور مهم در داووس شد
به گزارش الوقت؛ چهل ونهمین مجمع جهانی اقتصاد، با حضور حدود سه هزار نفر از فعالان اقتصادی، سیاسی و صاحبان سرمایه در سوئیس برگزار شد. موضوع محوری نشست "جهانی شدن چهارم: شکل دهی به یک معماری جهانی در عصر انقلاب صنعتی چهارم" بود.
در گزارش امسال این مجمع مباحث جهانی شدن، بهداشت روانی، تغییرات اقلیمی، کاهش رشد اقتصادی در چین و اقتصاد جهانی، جنگ های تجاری، بحران سوریه و یمن، رشد عوام فریبی، بحران مهاجرت، مبارزه با فقر و برگزیت از جمله مواردی بود که مورد توجه قرار گرفت.
طبق این گزارش تنش های سیاسی و اقتصادی رو به گسترش هستند اما اراده جمعی برای حل آنها وجود ندارد.
اما داووس می توانست فرصتی برای تبادل نظر مهمترین بازیگران حوزه سیاسی، اقتصادی و تجاری در راستای ایجاد زمینه گفتگوهای آتی برای کاهش تنش ها باشد. یکی از پیش بینی ها پیش از نشست، خاتمه جنگ تجاری میان آمریکا و چین بود که در یک سال گذشته بازار جهانی و آینده اقتصاد را در ابهام قرار داده است اما عدم حضور رهبران این دو کشور، امکان دستیابی به نتیجه ای مثبت برای یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی جهان را از بین برد.
از دیگر مسائل مطرح در نشست داووس توافق برای حفظ تنوع زیستی، جمع آوری زباله های پلاستیکی از دریاها و جلوگیری از گرم شدن زمین بود. اما با توجه به غیبت رهبران پنج کشور مهم حوزه صنعتی و تجاری یعنی آمریکا، فرانسه، انگلیس، هند و چین بسیار دور از ذهن است که هرگونه تصمیمی در این حوزه بتواند منتج به نتیجه مملوسی شود. زیرا بدون موافقت این کشورها ضمانت اجرایی وجود نخواهد داشت.
در این میان شخص ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده بارها نشان داده است افزایش تولید و توان اقتصادی آمریکا بر نگرانی ها و هشدارها در مساله محیط زیست ارجح است.
تاثیر غیبت رهبران پنج کشور مهم اقتصاد جهانی بر تحولات سال 2019
بزرگترین غایب نشست امسال داووس رئیس جمهور آمریکا بود. ترامپ در پیامی توئیتری علت عدم حضورش در این نشست را موافقت نکردن دموکرات ها با امنیت مرزی اعلام کرد. در واقع مساله تعطیلی دولت آمریکا و اختلاف نظر شدیدی که در داخل این کشور میان سیاستمداران وجود دارد، آثار بین المللی نیز یافت. در این راستا سخنرانی کوتاه مایک پمپئو از طریق ماهواره هم نتوانست این خلاء را جبران کند.
اما علاوه رئیس جمهور ایالا متحده، رهبران کشورهای فرانسه، انگلیس، چین و هند نیز از دیگر غایبان نشست مجمع جهانی اقتصاد 2019 به شمار می رفتند.
اگر به دلایل هر یک از این کشورها پرداخته شود می توان چنین نتیجه گرفت رهبران این کشورها حتی در بحبوحه تنش های رو به گسترش اقتصادی و سیاسی در سطح بین الملل، موضوعات ملی و داخلی را در اولویت کاری خود قرار داده اند. هر کدام از این رهبران به نوعی درگیر یک چالش مهم در داخل کشور خود هستند که باعث شد حضور در یک نشست مهم بین المللی را تحت شعاع قرار دهد.
اعتراضات دامه دار و مخالفت های شدید با سیاست های مکرون در فرانسه، مخالفت برخی تصمیم گیران انگلیس با اجرای طرح برگزیت در این کشور، موضوع کاهش رشد اقتصادی در چین و هند و در نهایت و درگیری ترامپ با برخی نمایندگان کنگره بر سر بودجه ساخت دیوار مرزی گویای آن است که کماکان در قرن بیست یک و علی رغم درهم تنیدگی های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و زیست محیطی، رهبران کشورهای بزرگ صنعتی نیازها، مشکلات و خواسته های ملی را بر امور فراملی ترجیح می دهند.
این مساله به روشنی می تواند چشم انداز عمل به تعهدات کشورها در مباحثی مانند توفقنامه آب و هوایی پاریس را آشکار سازد.
بنابراین باید گفت مجمع جهانی اقتصاد که در دهه های اخیر، مهمترین حامی جهانی سازی به شمار می رفت و اساسا به خاطر پشتیبانی از تجارت آزاد و نهادگرایی بین المللی توسعه یافته بود، یکی از راکدترین دوره های خود را پشت سر می گذارد. زیرا عدم حضور رهبران پنج کشور مهم جهانی در نشست داووس می تواند موید گریز آنها از مسئولیت های بین المللی نیز باشد. این موضوع بدون شک در رئیس جمهور آمریکا بیش از دیگران قابل تایید است.
رویکرد ملی‌گرایانه ترامپ به قدری پررنگ است که موجب نادیده گرفتن مسئولیت های بین المللی دولت آمریکا در موضوعات مهمی مانند کاهش گازهای گلخانه ای برای محافظت از محیط زیست، جلوگیری از برهم خوردن نظم اقتصادی در قالب سازمان تجارت جهانی و پای بندی به توافقات سلاح های غیرمتعارف شده است.
در این شرایط بسیار بعید است شعار امسال داووس، جهانی شدن چهارم، معنایی پیدا کند. زیرا همچنان آینده جنگ تجاری آمریکا و چین نامعلوم است، ترامپ تصمیمی برای همکاری در حوزه محیط زیست ندارد و با شعارهایی در حوزه ملی گرایی می دهد موجب تقویت موج راست گرایی در برخی کشورها شده است که این موضوع می تواند همکاری های بین المللی را به چالش بکشد.
