کسب بیشترین کرسی توسط ائتلاف السائرون و تحالف الفتح به عنوان بزرگترین و مهم ترین جریانهای سیاسی ضد آمریکایی، پیام اصلی مردم عراق در چهارمین دوره انتخابات پارلمانی این کشور می باشد.
الوقت - با گذشت دو روز از برگزاری انتخابات پارلمانی کشور عراق که در 12 می 2018 (22 اردیبهشت 1397) برگزار شد، نتایج ابتدایی انتخابات در 18 استان عراق از سوی کمیسیون مستقل انتخابات اعلام شد که بر اساس آن ائتلاف السائرون به رهبری مقتدی صدر با 54 کرسی، همپیمانی (تحالف) الفتح به رهبری هادی العامری با 47 کرسی و ائتلاف النصر به رهبری حیدر العبادی با 43 کرسی به ترتیب بیشترین کرسی را از 328 کرسی مجلس نمایندگان عراق کسب کردهاند. علاوه براین ائتلاف، جریانهای سیاسی و ائتلافهای دیگری همچون ائتلاف دولت قانون با 25 کرسی، حزب دموکرات کردستان عراق با 23 کرسی و ائتلاف الوطنیه با 21 کرسی مهمترین فراکسیونها و جریانهای سیاسی حاضر در پارلمان را تشکیل میدهند. هر چند این نتایج قطعی نیست و هنوز از سوی کمیسیون نتایج نهایی اعلام نشده اما میتوان عنوان کرد که احتمال تغییر نتایج بسیار اندک بوده یا در حالت حداکثری تغییر کرسیها بیشتر از 2 کرسی برای هر جریان یا ائتلاف خواهد بود.
بر اساس به نتایج به دست آمده از صندوقهای رای در انتخابات پارلمانی عراق، می توان از پیروزی محور «ضدآمریکایی» در عراق سخن گفت. در شرایطی که در ماههای قبل از انتخابات به واسطه کسب پیروزهای بزرگ حیدر العبادی نخستوزیر عراق در مبارزه با داعش و جلوگیری از تجزیه کشور، غالب تحلیلگران ائتلاف وابسته به او (النصر) را پیروز احتمالی انتخابات ارزیابی میکردند اما کسب بیشترین کرسی توسط ائتلاف السائرون و تحالف الفتح به عنوان بزرگترین و مهم ترین جریانهای سیاسی ضد آمریکایی، پیام اصلی مردم عراق در چهارمین دوره انتخابات پارلمانی این کشور می باشد.
در واقع، شهروندان عراقی در انتخابات پارلمانی اخیر این پیام را در سطح ملی و منطقهای ارسال کردند که آنها به شدت مخالف تداوم حضور نظامیان آمریکایی و دخالت این کشور در امور سیاسی عراق هستند. مقتدی صدر و هادی العامری دو نخبه سیاسی عراقی هستند که در تمامی سالهای فعالیت سیاسی خود همواره به صور صریح مخالفت خود را با آمریکا و دخالتهای آن در امور منطقه غرب آسیا و به ویژه کشور عراق اعلام کردهاند. همچنین، این دو شخصیت سیاسی حتی در سالهای مبارزه با داعش نیز خواستار خروج سریع و بدون قیدوشرط نظامیان آمریکایی بودند و اعلام کردند در صورت عدم خروج نیروهای آمریکایی در عراق، آنها راهبرد حمله نظامی به پایگاههای آمریکایی را در پیش خواهند گرفت.
محدودیت آمریکا و متحدان منطقهاش در تاثیرگذاری بر تشکیل دولت آینده عراق
اولین تاثیر پیروزی جریانهای تحت رهبری هادی العامری و مقتدی صدر در صحنه سیاسی عراق را میتوان افزایش محدودیتها برای آمریکا در جهت تاثیرگذاری بر امور سیاسی، به ویژه در مساله تشکیل دولت جدید دانست. در واقع، در یک ماه زمان تبلیغات انتخاباتی ائتلاف السائرون و تحالف الفتح، نقطه ثقل تمرکز شعارهای انتخاباتی خود را بر حفظ استقلال و حاکمیت عراق و اصلاح وضعیت اقتصادی - اجتماعی کشور قرا دادند و اکنون پیروزی آنها در شرایطی که ناظران و تحلیلگران آن را پیش بینی نمی کردند، نشانگر آن است که اکثریت جمعیت عراق نیز از حضور آمریکاییها در کشور رضایت ندارد. بر این اساس طی ماههای آینده یعنی در مسیر تشکیل دولت نیز اگرچه دولت آمریکا به تلاش ها و تحرکات خود برای تاثیرگذاری بر روند تحولات و انتخاب کابینه خواهد افزود اما میتوان از محدود شدن نقش آمریکا در تحولات پیش رو عراق سخن گفت. در نتیجه سیاستمداران عراقی در وضعیت جدید بیش از هر زمان دیگر میبایست جانب احتیاط را در مناسبات خود با واشنگتن رعایت کنند.
قدرتگیری تدریجی جریانهای ضدآمریکایی در سالهای بعد از 2003
در تحلیل پیروزی دو جریان اصلی ضدآمریکایی در انتخابات 12 می 2018 عراق، ضروریست روند افزایش موج ضدآمریکایی در سطح جامعه عراق در سالهای بعد از 2003 مورد مداقّه قرار گیرد. متعاقب اشغال نظامی عراق توسط آمریکا در سالهای بعد از 2003، موجی از خوشبینی در میان جامعه سیاسی عراق نسبت به آمریکا، بر این مبنا که آنها در سقوط صدام حسین نقش اساسی را ایفا کردهاند، وجود داشت و همین امر منجر شد که بخش بزرگی از احزاب سیاسی عراقی به سمت برقراری مناسبات حسنه با آمریکا گرایش پیدا کنند.
با این وجود، از همان ابتدا شاهد بودیم که مقتدی صدر با ایجاد «جیش المهدی» مبارزه علیه اشغالگری آمریکا را آغاز کرد و با حمله به موضوع ارتش آمریکا و انگلستان، در شهرهای بغداد و بصره، به طور علنی حضور نظامیان خارجی و بویژه آمریکایی را غیرمشروع و بی ثبات ساز اعلام کرد و خواهان خروج هرچه سریع تر این نیروها از عراق شد. حتی وضعیت بهگونه ای پیش رفت که کاخ سفید و سازمان سیا در چندین نوبت در سالهای 2005 و 2007، برای ترور مقتدی صدر اقدام کنند. علاوه بر مقتدی صدر، هادی العامری رئیس «سازمان بدر» در مقام یک شخصیت شیعی مستقل از همان ابتدای 2003 مخالفت قاطعانه خود را در برابر حضور نیروهای آمریکایی در عراق ابراز کرد و در سالهای بعد از 2010 که در مقام نماینده مجلس و وزیر حمل و نقل عراق وارد فعالیتهای سیاسی شد، در مقام یک شخصیت سیاسی ضدآمریکایی شناخته شد که مخالف هر گونه دخالت واشنگتن در امور عراق بود.
علاوه بر این، مقتدی صدر و هادی العامری بعد از حمله داعش به عراق در مقام یکی از تشکیل دهندگان نیروهای «حشدالعبی» نقش بسیار بزرگی را در شکست این گروه تروریستی ایفا کردند اما همزمان بر موضع ضدآمریکایی خود اصرار داشتند و خواهان خروج بی قید و شرط نظامیان آمریکایی و برچیده شدن پایگاه های نظامی این کشور در عراق بودند. در مجموع، با مرور نوع کنشهای سیاسی هادی العامری و مقتدی صدر میتوان عنوان نمود که مخالفت این دو رهبر سیاسی با آمریکاییها در سال های بعد از 2003 در شرایطی بود که اکثریت جناحهای سیاسی، راهبرد مدارا با آمریکا را در پیش گرفته بودند اما اکنون انتخابات اخیر عراق نشان داد که شهروندان عراقی مسیر صحیح را در رویکرد ضدآمریکایی این دو جریان سیاسی یافتهاند و با رایهای خود به تداوم ایفای نقش و دخالت واشنگتن در کشور عراق پاسخ منفی دادند.