سیاست های دونالد ترامپ، مناسبات آمریکا و اروپا، بحران خاورمیانه، افزایش بودجه ناتو، اختلاف های روسیه و غرب و خطر بروز جنگ میان ایران و اسرائیل از مهمترین بحث های این دوره بودند، اما از این نشست سه روزه نتیجه روشنی حاصل نشد.
به گزارش الوقت روزهای 16 تا 18 فوریه 2018 (27 تا 29 بهمن ماه) پنجاه و چهارمین دوره کنفرانس امنیتی مونیخ که مهمترین مجمع برای تبادل‌نظر درباره مسایل امنیتی در سطح جهان محسوب می‌شود برگزار شد. در این کنفرانس 600 مهمان از سراسر جهان حضور داشتند و مسایل مربوط به امنیت جهانی مانند جنگ، تروریسم و بحران پناهجویان در دستور کار بررسی شرکت‌کنندگان قرار گرفت. اما در نشست 2018 چه گذشت؟
شکاف در بین اعضای ناتو
کنفرانس 2018 با توجه به دغدغه های اعضای ناتو قرار بود که راهکارهایی برای افزایش بودجه دفاعی ناتو بیابد اما این مسئله به چالشی بین اعضای ناتو تبدیل شد. در نشست مونیخ، بحث هایی که بر سر افزایش بودجه دفاعی کشورهای اروپایی عضو ناتو صورت گرفت نشان از شکاف هایی عمیق در پیمان آتلانتیک شمالی داشت. در حالی که مایک پنس معاون دونالد ترامپ و ینس اشتولتنبرگ دبیرکل ناتو از اعضای اروپایی این پیمان می خواستند سقف بودجه دفاعی را هرچه زودتر به دو درصد درآمد ناخالص ملی خود برسانند، آنگلا مرکل صدراعظم آلمان این امر را مشروط به شرایطی ویژه دانست و قائم مقام وی زیگمار گابریل به صورت قاطع با آن مخالفت ورزید. اما سخنان سرگئی لاوروف وزیرخارجه روسیه از انتقاد فراتر رفت و لحنی تند و خصمانه علیه ناتو داشت. لاوروف ناتو را متهم کرد که با گسترش خود در شرق اروپا امنیت جهان را به خطر انداخته است. وی گفت که ناتو در مغز و قلب یک سازمان متعلق به دوران جنگ سرد است و "دوران حکمرانی باشگاه نخبگان آمریکا" بر جهان سر آمده است. در واقع تقابل دیدگاه های کشورهای ناتو با یکدیگر و همچنین انتقاد برخی کشورها نسبت به ناتو نشان از جایگاه لرزان این پیمان دارد.
اختلافات میان کشورهای اروپایی و ترکیه نیز بخش دیگری از موضوعات مطرح و مورد توجه در نشست بود. در این زمینه گابریل وزیر امور خارجه آلمان که کشور مطبوعش در طول یکسال گذشته بیشترین شکاف را با آنکارا در میان کشورهای اروپایی داشت در سخنرانی خود اعلام کرد: «ما باید با ترکیه صحبت کنیم و مسایل بحرانی را مورد بررسی قرار دهیم.»
گابریل همچنین در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع بحران اوکراین اشاره کرد و در قالب بیان شرایط کاهش تحریم برای مسکو گفت که چنانچه درباره استقرار نیروهای حفظ صلح سازمان ملل در شرق اوکراین توافق حاصل شود، از کاهش تحریم‌های روسیه حمایت می‌کند. وی در واقع با بیان این سخنان کاهش تحریم‌ها علیه روسیه را زمینه‌ای برای اجرای کامل توافق‌نامه مینسک عنوان کرد.
همچنین شکاف بوجود آمده میان ترکیه و آمریکا در این نشست مسکوت نماند و مولود چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه در جمع خبرنگاران در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: ترکیه به دلیل حمایت واشنگتن از یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه اعتماد خود را نسبت به آمریکا از دست داده است. وی بار دیگر به انتظارات آنکارا از واشنگتن مبنی بر استرداد فتح‌الله گولن که رهبری سازمان فتو را بر عهده دارد و به گفته مقامات ترکیه در پشت پرده کودتای 2016 است، اشاره کرد.
افول جایگاه آمریکا
آمریکا همواره در همه نشست ها و کنفرانس ها به دنبال نشان دادن رهبری خود بر جهان است و سعی دارد این گزاره را برای همگان اثبات کند که تصمیم گیر نهایی جهان آمریکا است. اما در کنفرانس مونیخ غلط بودن این تصور مشخص شد. در حالی که ترامپ در ماه های گذشته بارها علیه کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا موضع گیری کرده بود اما معاون ترامپ در این نشست سعی داشت ترامپ را همچنان حامی اصلی اتحادیه اروپا نشان دهد که این مسئله با واکنش کشورهای اروپایی مواجه شد. ولفگانگ ایشینگر رئیس کنفرانس در یک مصاحبه مطبوعاتی ترامپ را با لحنی کم سابقه مورد انتقاد قرار داده و گفت:"ترامپ نه تنها با تهدید، بلکه با اسلحه می کوشد نقش ژاندارم جهان را به آمریکا بازگرداند، در حالی که این نقش سال ها است از بین رفته است".سخنان جان کری وزیرخارجه پیشین آمریکا درباره برجام هم نمونه دیگری از چندپارچگی در رهبری ایالات متحده آمریکا ارزیابی شد. جان کری با انتقاد از سیاست ترامپ در برابر ایران گفت:"برای جلوگیری از تجهیز اتمی ایران، خروج از برجام، آنطور که رئیس جمهور آمریکا می خواهد راه غلطی است. برای اروپا و جهان رعایت برجام بسیار مهم است".همچنین مولود چاووش اوغلو وزیرخارجه ترکیه تصمیم دونالد ترامپ را درباره شناسائی اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل رد کرد.
تقابل عربستان و رژیم صهیونیستی با ایران
اما در نشست پنجاه و چهارم مونیخ عربستان و رژیم صهیوینستی که اخیرا بسیار به هم نزدیک شده اند و حتی برخی از منابع عربی از احتمال عادی سازی روابط دو رژیم سخن گفته اند فضا را برای هجمه علیه ایران مناسب دیدند. در همین ارتباط در آخرین روز از کنفرانس امنیتی مونیخ، نخست وزیر اسرائیل تهدید کرد که اگر لازم باشد این رژیم مستقیما با ایران مقابله خواهد کرد. در این نشست بنیامین نتانیاهو قطعه ای آهنی را نشان داد که به ادعای وی متعلق به پهباد ایران در سوریه بوده است که جنگنده‌های این رژیم در تهاجم به سوریه آن را منهدم کرده‌اند.
در مقابل محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران این حرکت او را غیر قابل اعتنا خوانده و آن را سیرکی کاغذی دانست که ارزش پاسخگویی ندارد. وزیر خارجه عربستان نیز بار دیگر ایران را متهم به حمایت از تروریسم کرد و در ادعایی غیرواقع‌بینانه و مضحک و بدون اشاره به سیاست های جنگ افروزانه ریاض در منطقه همچون کشتار غیرنظامیان یمنی و تلاش برای ایجاد آشوب در لبنان در ماجرای بازداشت حریری، اعلام کرد که از زمان انقلاب ایران در سال 1979 منطقه دچار آشوب و بی ثباتی شده است.
در کل کنفرانسی که قرار بود به امنیت جهان بیندیشد، خود تصویری تیره از ناامنی به دست داد. چرا که براساس گزارش رسانه های آلمانی و فرانسوی نتایج و روند نشست مونیخ نشان داد که روی آمریکا همچنان نمی توان حساب کرد و وزیرخارجه روسیه هم با ژستی آشتی ناپذیر در این نشست شرکت کرد. سیاست های دونالد ترامپ، مناسبات آمریکا و اروپا، بحران خاورمیانه، افزایش بودجه ناتو، اختلاف های روسیه و غرب و خطر بروز جنگ میان ایران و اسرائیل از مهمترین بحث های این دوره بودند، اما از این نشست سه روزه نتیجه روشنی حاصل نشد.
