الوقت- هفته گذشته علمای پاکستانی در یک گردهمایی که بيش از ۱۸۰۰ عالم دینی پاکستانی حضور داشتند، هر گونه حملات انتحاری در پاكستان را حرام و غیر اسلامی اعلام كردند. در این بیانیه علما تاکید کرده‌اند كه هیچ گروهی نمی تواند به تنهایی جهاد اعلام کند و کشتن مردم توسط حمله‌های انتحاری و خودکشی به معنی قتل نفس است و بر اساس ارزش‌های اسلامی عملی حرام و خلاف ارزش‌هاي ديني می‌باشد. در ارتباط با این بیانیه، پایگاه خبری- تحلیلی الوقت، گفتگویی را با عباس فیاض، کارشناس ارشد و تحلیلگر امور پاکستان داشته و از وی ابعاد و جوانب مختلف این بیانیه را جویا شده است.
فیاض در ارتباط با بیانیه مشترک علمای پاکستانی در ارتباط با گروه‌های افراطی معتقد است که بطور کلی گروه‌های افراطی و بنیادگرا یک مزیت جدی و تعیین کننده برای پاکستان در جهت اعمال سیاست‌های منطقه‌ای هم در کشمیر(شبه نظامیان نزدیک به طالبان) و هم در افغانستان هستند. بعضی از این گروهها بدلایلی از جمله همسو نبودن در راستای اهداف دستگاه اطلاعاتی پاکستان و جذب در دستگاه اطلاعاتی کشورهای رقیب همچون هند و افغانستان، فاقد ظرفیت لازم برای پاکستان می‌باشند و در واقع علیه خود اسلام‌آباد در حال فعالیت هستند.
از دیدگاه این کارشناس مسائل پاکستان، جلسه و بیانیه اخیر علمای پاکستانی، یک جلسه هدایت شده است که از طرف دولت و سرویس اطلاعات پاکستان سازماندهی شده و شرکت کنندگان معمولا گروه‌های همکار با دولت بوده‌اند نه گروه‌های مستقل. مثل ریاض حسین که گروهی رسمی شیعه بوده و مناسباتی با دولت دارد. در نتیجه وی لازم می بیند با دولت همکاریهایی داشته باشد . دیگر گروه‌های شیعه مستقل در این ائتلاف نیستند.
فیاض همچنین در خصوص شرکت کنندگان در اجلاس علمای پاکستانی افزود: این گروه ها هیچکدام هدفشان این نیست که در بحث افغانستان طالبان را افراطی بدانند یا لشکر طیبه را محکوم کنند یا در بحث کشمیر گروه‌های افراطی را- که نزدیک به طالبان هستند- را محکوم کنند یا حمایت شبکه حقانی از افراط گری را مورد انتقاد قرار دهند. در واقع شرکت کنندگان در اجلاس اخیر، گروه‌های افراطی فعال در کشمیر یا افغانستان را گروه‌های جهادی می دانند که نیاز به حمایت دارند. به عنوان مثال یکی از شرکت کنندگان در میان این گروهها سمیع الحق، مدیر مدرسه حقانی می باشد که رسما از طالبان دفاع می کند. لذا نوع گروه‌های شرکت کننده با هدف کمک به سرویس اطلاعاتی پاکستان برای کاهش فشار و فضای سنگین آمریکا علیه پاکستان است. مثلا رئیس شورای علمای پاکستان که در ماهیت اسلامی او جای تردید است، بعد از انتشار این خبر گفته است که داعش و حزب الله لبنان از عملیات انتحاری استفاده می کنند و هدف این بیانیه اقدامات این دو گروه است.
این کارشناس مسائل پاکستان همچنین اظهار داشت که گروه‌های افراطی میدانی که در حال انجام عملیات‌های انتحاری هستند مانند طالبان افغانستان و یا پاکستان و یا شبکه حقانی در این ائتلاف حضور ندارند. بلکه این گروهها مدارس و مولوی‌های وابسته به دولت پاکستان هستند مثل مولوی زاهد محمود قاسمی یا مفتی محمود الحسن جانشین جامعه اشرفی لاهور مدارسی که همه با سروریس اطلاعاتی پاکستان هماهنگ هستند. لذا اجلاس اخیر حرکت نمایشی است علیه گروه‌هایی که مخالف منافع ملی پاکستان اقدام می‌کنند. مثل مولوی فضل الله یا بخشی از داعش که عمدتا ازبک‌ها هستند و از ارتش پاکستان آسیب دیده اند. این اجلاس تلاش دارد تا این گونه گروهها را محکوم کند.
فیاض همچنین در خصوص اهداف برگزاری اجلاس علمای پاکستانی عنوان داشت که پاکستان می خواهد توجیه شرعی برای مقابله با گروه‌هایی پیدا کند که از دستش خارج شده و بجای رفتن به افغانستان و کشمیر در داخل پاکستان با ارتش پاکستان مقابله می کنند. از طرف دیگر این اقدام و گردهمایی علمای پاکستانی در واکنش به فشار آمریکایی ها صورت گرفته و اسلام آباد در تلاش بوده تا نشان دهد که خودش ابتکار مبارزه با تروریزم را بدست گرفته است، هرچند همه می دانند این یک نمایش است و تاثیری زیادی بر وضعیت و اهداف پاکستان نخواهد داشت.
در عین حال فیاض بر این موضوع تاکید کرد که بیانیه و اجلاس اخیر ممکن است در پاکستان اثر مختصری داشته باشد و ارتش با توجیه دینی با این گروهها مقابله کند اما در نفس عمل گروه‌های تروریستی تاثیری نخواهد داشت چون این گروه های افراطی این بیانیه را قبول ندارند. لیکن گروه‌های افراطی که در کشمیر و افغانستان در حال فعالیت هستند مخاطبان این نامه نیستند و شرکت کنندگان در اجلاس اخیر علمای پاکستانی آن گروهها را جهادی و با هدف درست معرفی می‌کنند و دولت پاکستان هم حاضر نیست از حمایت گروه‌های افراطی فعال در کشمیر یا افغانستان دست بردارد. لذا این بیانیه هیچ تاثیری در سیاست خارجی پاکستان نخواهد داشت و بیشتر با مصرف داخلی و با هدف آماده کردن افکار عمومی برای مقابله ارتش با برخی گروه‌های افراطی ضددولتی در داخل خاک پاکستان انجام شده است. حتی کشورهای منطقه بویژه هند و افغانستان نیز این بیانیه را چندان مهم نمی‌دانند چون قرار نیست بعد از این بیانیه تغییر خاصی در رویکردهای پاکستان صورت پذیرد.
