هند با انقطاع از فضای حاکم بر دوران جنگ سرد و رهبری جهان غیر متعهد، دولت راستگرای «نارندرا مودی» نیز نمیخواهد به واسطه موضع گیری مخالف با آمریکا در مساله انتقال سفارت، دریافت کمکهای توسعهای از واشنگتن و روند رو به گسترش اتحاد با غرب رابه مخاطره بیندازد.
الوقت- هند اگرچه یکی از اولین و صریحترین حامیان آرمان فلسطین در زمان رهبریاش بر سازمان جنبش عدم تعهد بود و همواره موضوع فلسطین یکی از اولویت های مهم سیاست خارجی این کشور محسوب می شد اما اکنون و پس از انتخاب شهر بیت المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی توسط آمریکا، موضعی نامشخص و مبهم در قبال این موضوع مهم در پیش گرفته است. در همین راستا بالغ بر ۱۲ تن از سفرای کشورهای عربی، دولت هند را به دلیل در پیش نگرفتن موضعی شفاف به منظور محکوم کردن اقدام یک جانبه آمریکا در به رسمیت شناختن شهر قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی مورد انتقاد قرار دادهاند با این حال وزارت خارجه هند در یک بیانیه کوتاه و مبهم گفت: «موضع هند منسجم و مستقل از هرگونه طرف سوم است». اکنون این سوال مهم پیش خواهد آمد که چرا هند به عنوان یکی از حامیان مهم جنبشهای فلسطینی اکنون به حلقه کشورهایی پیوسته است که در قبال تضییع حق فلسطینیان سکوت کرده اند؟ آیا تنها نفوذ رژیم صهوینیستی در این کشور باعث اتخاذ این رویکرد گشته یا اینکه منافع ژئوپولتیکی و منازعات منطقهای هند نیز در این مقوله موثر بوده اند؟
هند متحد استراتژیک آمریکا
پس از استقلال هندوستان در سال 1947 روابط آمریکا و این کشور همواره گسترده و راهبردی بوده است. در این میان با تقویت موقعیت اقتصادی، سیاسی و نظامی چین در دو دهه گذشته، دولت آمریکا که سیاست مهار این کشور را به طور جدی دنبال نموده به هند به عنوان خط مقدم سیاست آمریکا برای کنترل چین توجه دارد. یک چین قدرتمند علاوه براین اینکه هژمونی آمریکا در سطح بین المللی را به چالش خواهد کشید در سطح منطقه ای نیز برای متحدان آمریکا- از جمله هند- چه به لحاظ ژئواکونومیکی و چه به لحاظ ژئوپولتیکی دردسرساز خواهد بود. این موضوع باعث شده است ایالات متحده آمریکا و هند در موضوع مهار چین به توافقی نانوشته اما در عین حال راهبردی دست یابند. بنابراین آمریکا به لحاظ نظامی، سیاسی، اقتصادی ... حمایت از دولت هند را در اولویت کارهای خود در منطقه شبه قاره هند قرار داده است. بر این اساس اکنون هند با انقطاع از فضای حاکم بر دوران جنگ سرد و رهبری جهان غیر متعهد، دولت راستگرای «نارندرا مودی» نیز نمیخواهد به واسطه موضع گیری مخالف با آمریکا در مساله انتقال سفارت، دریافت کمکهای توسعهای از واشنگتن رابه مخاطره بیندازد. دولت ترامپ پیشنهاد کاهش کمک های توسعه ای آمریکا به هند از 85 میلیون دلار در سال 2016 به 3/33 میلیون دلار در سال 2018 را به کنگره این کشور ارائه نموده است. از طرفی دیگر پیگیری سیاست مستقل از آمریکا برای هند به معنی پیروزی چین در منطقه شبه قاره و جنوب آسیا خواهد بود امری که هند را به طور کامل به بازیگری درجه دوم در رقابت با چین تبدیل خواهد کرد.
از نفوذ رژیم صهیونیستی تا مقابله با پاکستان
اگرچه راهبرد جدید ایالات متحده در قبال هند در سیاست این کشور درمورد مساله فلسطین موثر بوده است اما تنها عامل تغییر دکترین دهلی نو درمورد موضوع فلسطین نیست. رژیم صهیونیستی نیز با نفوذ در ساختار قدرت این کشور و همچنین فروش تسلیحات پیشرفته به هندوستان برای جبران کاستیهای این کشور در مهار و مقابله با پاکستان نقش موثری در تغییر دیدگاه هند داشته است. در همین ارتباط نارندرا مودی، نخست وزیر هند کسی است که در انظار عمومی رژیم صهیونیستی را به خاطر تجربیات تکنیکی و نظامیاش میستاید درحالی که نخست وزیرهای سابق هندوستان تلاش میکردند تا از ستودن اسرائیل و رفتن به آنجا امتناع کنند، وی در 13 تیر 1396 برای اولین بار از تل آویو دیدار کرد. نخست وزیر هند درباره خرید موشکهای ضد هوایی باراک و موشک ضد تانک، پهپاد و سیستمهای راداری با مقامات تلآویو مذاکره کرد. در حال حاضر هند موشکهای دریا به دریا، سیستم رهگیری موشکی و تجهیزات ارتباطی خود را از رژیم صهیونیستی خریداری میکند. در زمینه دفاعی نیز هندوستان اکنون بزرگترین بازار تسلیحاتی رژیم صهیونیستی است و هر سال یک میلیارد دلار سلاح از این کشور خریداری میکند. علاوه براین در مناقشه تاریخی شبه قاره در میان هند و پاکستان، به علت کمک چین به طرف پاکستانی، همواره هند خود را در یک تنگنای امنیتی حس کرده و رژیم صهیونیستی با درک نیازمندی نظامی و امنیتی هند برای مقابله با پاکستان و حامی منطقه ای او با هند همکاری کرده است.
نقش محوری هند در دکترین مهار چین، نفوذ رژیم صهیونیستی در ساختار قدرت هند و روی کارآمدن نخست وزیر جدید هند نارندرا مودی و همچنین نیازمندی های نظامی و امنیتی این کشور برای مقابله پاکستان در تغییر رویه دهلی نو و دوری از جایگاه سابق در حمایت از حقوق مردم فلسطین نقش محوری داشته اند. اکنون هند با بازبینی در سیاست های منطقه ای و جهانی خود برخلاف دوران جنگ سرد که به عنوان بازیگری غیرمتعهد شناخته میشد خود را در قالب کشورهای متحد آمریکا و رژیم صهیونیستی تعریف می کند.