آمریکا یکی از قویترین سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی در دنیا را دارد با میلیاردها دلار بودجه و ابزارهای بسیار پیشرفته و متنوع که مجموعه عظیمی از دادههای جاسوسی شده از شهروندان آمریکایی و دیگر مناطق جهان را جمعآوری و پردازش میکند. بر این اساس ورود عناصر داعش به خاک آمریکا و یا ارتباطگیری آنها با هستههای مرکزی داعش در خاورمیانه و طراحی عملیاتهای تروریستی، بدون آگاهی و اطلاع سیستمهای اطلاعاتی و امنیتی این کشور غیرمحتمل به نظر میرسد.
الوقت- در پی حادثه تروریستی منهتن نیویورک در روز دوشنبه 20 آذر، که 4 مجروح بهجای گذاشت، واکنشها و جهتگیریها نسبت به این حادثه در آمریکا بالاگرفته است. این حادثه در نزدیکی یکی از ایستگاههای اتوبوس در تقاطع خیابان 42 (42nd Street) و خیابان 8 (8th Avenue) منهتن نیویورک رخ داد. بعد از حادثه شهردار نیویورک این حادثه را تروریستی اعلام کرد. پلیس بعد از انجام تحقیقات عامل انتحاری را جوانی 27 ساله و اهل مراکش معرفی کرد که از طرفداران داعش در آمریکا بوده است. این عامل تروریستی هدف انجام این حمله را انتقام کشتار مسلمانان توسط آمریکا اعلام کرده است.
واکنش مقامات آمریکایی به این حادثه
در همین راستا واکنشهایی که از سوی مقامات آمریکایی صورت میپذیرد، عمدتاً معطوف به نقصهای قوانین مهاجرتی آمریکا میباشد. واکنش امروز دونالد ترامپ ریاست جمهوری آمریکا، مهمترین این واکنشها بود. ترامپ در پیامی بیانیهای ضمن محکوم کردن این حادثه بار دیگر از قوانین مهاجرتی آمریکا انتقاد کرد و لزوم تغییر آن را گوشزد نمود. ترامپ در این پیام بیان داشت: « مظنون تروریستی امروز از طریق مهاجرت زنجیرهای خانوادگی که مغایر با امنیت ملی ماست وارد کشور شده است. آمریکا باید سیستم مهاجرتی سهلانگارانه خود را اصلاح کند؛ سیستمی که اجازه میدهد بسیاری از افراد خطرناک و افرادی که تحت نظارت و بررسی کمی قرارگرفتهاند وارد کشورمان بشوند. ».
بهعلاوه سارا سندرز سخنگوی کاخ سفید، حمله روز گذشته را نشانگر نیاز جدی به تغییر و بهبود سیاستگذاریهای مهاجری و تغییر قوانین مهاجرتی آمریکا دانست. وی با دفاع از برنامههای دونالد ترامپ برای توقف مهاجرتهای زنجیرهای به آمریکا بیان داشت: « این حمله تأکیدی است بر اینکه کنگره باید با رئیسجمهور درزمینه اصلاحات مهاجرتی همکاری کند تا امنیت ملی و عمومی ما تحکیم شود.» سخنگوی کاخ سفید تصریح کرد: ما باید از مرزهایمان حفاظت و از این موضوع اطمینان حاصل کنیم که افرادی که وارد کشورمان میشوند، به مردم ما آسیبی نخواهند زد.».
در همین حال جف سشنز، دادستان کل آمریکا، بهعنوان رئیس نهادی که اغلب در مقابل برنامههای مهاجرتی ترامپ مقاومت میکرد، امروز در پیامی حق را به ترامپ داد و خواستار تغییر سیاستهای مهاجرتی آمریکا شد. وی بیان داشت: « ما ظرف دو ماه گذشته شاهد دو حمله تروریستی در شهر نیویورک بودهایم که توسط دو فردی که درنتیجه سیاستهای مهاجرتی غلط ما وارد کشورمان شدهاند، صورت گرفته است. سیاستهایی ازجمله مهاجرت زنجیرهای که هیچ سودی برای منافع ملی ما ندارند.»
حادثهای به نفع ترامپ!
این حادثه عملاً موجب هموار شدن مسیر تحقق وعده تبلیغاتی ترامپ برای تغییر سیاستهای مهاجرتی آمریکا شد. این امر بار دیگر استفاده ابزاری دولت مردان آمریکایی از حوادث تروریستی برای جلب حمایت افکار عمومی داخلی و بینالمللی به منظور پیشبرد سیاستهای مورد نظر خود را به ذهن متبادر می کند. اگرچه بهره گیری آنها از حوادث تروریستی در تشدید عملیات روانی جهت اعمال فشار بیشتر بر مسلمانان و اعمال سیاستهایشان در جهان اسلام، روشن و از واضحات است، اما این فرضیه قوی نیز وجود دارد که چه بسا آنها در مواردی از اقدامات تروریستی محدود در کشورشان در همین راستا جلوگیر ی ننمایند.
آمریکا یکی از قویترین سازمانهای امنیتی و اطلاعاتی در دنیا را دارد با میلیاردها دلار بودجه و ابزارهای بسیار پیشرفته و متنوع که مجموعه عظیمی از دادههای جاسوسی شده از شهروندان آمریکایی و دیگر مناطق جهان را جمعآوری و پردازش میکند. پس از حادثه 11 سپتامبر، بودجه عظیمی برای تقویت لایههای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا هزینه شد. تنها در سال 2017 بودجه سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) 54.6 میلیارد دلار بوده است. بر این اساس ورود عناصر داعش به خاک آمریکا و یا ارتباطگیری آنها با هستههای مرکزی داعش در خاورمیانه و طراحی عملیاتهای تروریستی، بدون آگاهی و اطلاع سیستمهای اطلاعاتی و امنیتی این کشور غیرمحتمل به نظر میرسد. در واقع با بروز حوادثی اینچنین در خاک آمریکا- که بلافاصله به دستاویزی برای اسلامهراسی رسانهها و مقامات این کشور مبدل میشود- این پرسش را از سوی آنها بیپاسخ می گذارد که چگونه میشود که نهادهای اطلاعاتی آمریکا قادر هستند سران گروههای تروریستی مانند القاعده را، که به مراتب محتاطانهتر از اعضا رده پایین این سازمانها عمل میکنند، هزاران مایل دورتر از خاک آمریکا در افغانستان و پاکستان رصد کرده و از بین ببرند اما نسبت به جلوگیری از اقدامات تروریستی در یکی از مهمترین و امنیتیترین شهرهای آمریکا که میزبان سازمان ملل متحده و قلب اقتصادی آمریکا است عاجز میباشند؟!
محدود کردن مهاجرت، فرافکنی در بیان علتها
با توجه به واکنش مقامات آمریکایی میتوان مشاهده کرد مهمترین و محوریترین مسئلهای که در این واکنشها مطرح میشود متوجهِ انتقاد از برنامهها و سیاستهای مهاجرتی آمریکا است. این انتقادها درواقع در راستای یکی از برنامههای ترامپ در کارزار انتخابات ریاست جمهوری بود که پس از پیروزی، به علت مقاومت نهادهایی که اغلب در دست دموکراتها بود (بهعنوانمثال مخالف قاضیهای ایالتی که به سمت دموکراتها گرایش داشتند) نمیتوانست لایحه آن را به تصویب برساند. اما اکنون در حوادث تروریستی اخیر –که همزمان در برهه تلاش برای تصویب لایحه تغییر سیاستها مهاجرتی اتفاق میافتد- جوی به راه افتاده است که درآن هم مردم و هم سیاستمداران حق را به ترامپ میدهند.
باوجود این امر باید پرسید آیا راه جلوگیری از درخت ترور در هرس کردن است یا خشکاندن ریشه آن؟ آیا راه درست جلوگیری از ورود تروریستها است یا نابودی زمینه ها و علل؟ از طرف دیگر، تلاش آمریکا برای جلوگیری از حوادث تروریستی در آمریکا از طریق سیاستهای مهاجرتی نشانگر این مهم است که آمریکا صرفاً دغدغه مقابله با تروریسم را در مرزهای خودش دارد و وجود ترور در سایر نقاط دنیا برایش مهم نیست.
بهعلاوه ریشه ترور و تروریسم در منطقه و جهان درست از زمانی آغاز شد که آمریکا برای جلوگیری از گسترش نفوذ کمونیسم به کشورهای خاورمیانه و بویژه مقابله با حضور ارتش سرخ در افغانستان، با همکاری سازمان اطلاعاتی پاکستان (ISI) و حمایت مالی و ایدئولوژیکی عربستان سعودی، سازماندهی و آموزش و تجهیز گروههای جهادی را آغاز کرد. همچنین عامل دیگر لشگرکشی آمریکا به افغانستان و عراق و تبدیل این کشورها به مأمن و پایگاه رشد و تکثیر گروههای تروریستی بود. بنابراین راه درست مقابله با ترور و حفظ امنیت مردم آمریکا بازنگری در سیاستهای چند دهه گذشته آمریکا است که موجب رشد افراطیگری در منطقه شد. بهعلاوه با توجه به اسناد منتشرشده متعدد، داعش که عامل تروریستی حادثه دوشنبه طرفدار آن است، توسط آمریکا ساخته شد و مورد حمایت قرار داشته و همچنان دارد. بنابراین ریشه ترور در مداخلات، تجاوزها و سیاستهای تفرقهافکنانه محور غربی-عربی- عبری در چند سال گذشته در خاورمیانه است نه سیاستهای مهاجرتی آمریکا.