در پی وجود گزارشات متعدد مبنی بر اقدامات نیروهای آمریکایی که می‌تواند مصداق بارز جنایت علیه بشریت شمرده شود و همچنین روند رو به رشد تعداد اتهامات وارده به نیروهای آمریکایی در موضوع شکنجه و آزار و اذیت زندانیان، دادگاه لاهه اقدام به علنی کردن تحقیقات خود نموده و خواستار انجام تحقیقات بیشتر و دقیق‌تر در این باره شده است.
به گزارش الوقت به نقل از تسنیم، «فاتو بنسودا» دادستان دادگاه عالی کیفری لاهه امروز سه‌شنبه 30 آبان برای نخستین بار بیان داشت که شواهد کافی برای شروع تحقیقات در باب جنایت علیه بشریت در افغانستان توسط آمریکا وجود دارد. در همین راستا بنسودا از هیئت قضایی این دادگاه درخواست کرد که مجوزی برای انجام تحقیقاتی در باب این مهم صادر نماید.
با توجه به گفته‌های این دادستان از سال 2006 وقایع جنگ افغانستان زیر نظر دادگاه لاهه قرار دارد و از آن زمان به بعد بررسی‌های ابتدایی بر روی جنایات آمریکا در افغانستان و دیگر نقاط جهان همچون عراق انجام شده است. در واقع بر مبنای این تحقیقات اولیه، دادگاه لاهه آمریکا را متهم به جنایت علیه بشریت می‌نماید.
در راستای این تحقیقات و شکایت نامه دادگاه لاهه، ارتش و سازمان اطلاعات مرکزی امریکا موسوم به سیا در سال‌های 2003 و 2004 مرتکب شکنجه، رفتار بی‌رحمانه، هتک حرمت انسان‌ها، تجاوز و خشونت جنسی علیه افراد بازداشت شده در افغانستان شده‌اند. طبق نتایج این تحقیقات نیروهای مسلح آمریکایی مسئول شکنجه و آزار و اذیت حدود 60 نفر و همچنین سازمان سیا متهم به آزار و اذیت و شکنجه حدود 30 زندانی دیگر می‌باشد. دادستان عالی لاهه تصریح نمود «خانواده‌های قربانیان و بازماندگان جنایات جنگی تا پایان ماه ژانویه سال 2018 میلادی فرصت دارند تا شکایت‌های خود را در نمایندگی‌های دادگاه لاهه در افغانستان ثبت کنند.»
همچنین در این گزارش بیان شده است احتمالا جنایات سازمان سیا در کشورهای لیتوانی، لهستان و رومانی به وقوع پیوسته است چراکه بسیاری از اسرای افغانستانی به این کشورها منتقل شده‌اند. به‌علاوه بنسودا مستقیم به این نکته اشاره کرد که قرار است درباره حمله نیروهای امریکایی در سال ۲۰۱۵ به بیمارستان "پزشکان بدون مرز " در قندوز هم که جان ۴۲ تن از جمله اعضای کادر درمانی را گرفت، تحقیقات انجام دهند.
آمریکا بعد از حادثه 11 سپتامبر در سال 2001، به بهانه مبارزه با تروریسم به افغانستان حمله نظامی کرد. در حدود 17 سالی که نظامیان آمریکایی در افغانستان حضور دارند، گزارش‌های متعددی در باب جنایت نیروهای نظامی آمریکایی و حتی دیگر نظامیان خارجی در این کشور انتشار یافته است.
دولت و ارتش آمریکا در اغلب موارد در مواجهه با این اتهامات سیاست سکوت و یا زیر سوال بردن اعتبار گزارشات را در پیش گرفته اند.
اما اکنون در پی وجود گزارشات متعدد مبنی بر اقدامات نیروهای آمریکایی که می‌تواند مصداق بارز جنایت علیه بشریت شمرده شود و همچنین روند رو به رشد تعداد اتهامات وارده به نیروهای آمریکایی در موضوع شکنجه و آزار و اذیت زندانیان، دادگاه لاهه اقدام به علنی کردن تحقیقات خود نموده و خواستار انجام تحقیقات بیشتر و دقیق‌تر در این باره شده است.
در واکنش به سخنان دادستان عالی دادگاه لاهه، «الیزابت ترودو» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، مبنای حقوقی این اتهامات را زیر سوال برد و آن را غیر موثق و نادرست خواند. وی بیان داشت: «فکر نمی‌کنیم که تحقیق و بررسی یا بازرسی‌های دادگاه لاهه در ارتباط با عملکرد نیروهای آمریکایی در افغانستان موثق یا درست باشد».
با این وجود یکی از کارت‌های بازی آمریکا در مقابله با این اقدام دادگاه لاهه به بازی گرفتن معاهده رم است. آمریکا معتقد است که در این معاهده حضور ندارد لذا بررسی این پرونده در صلاحیت دیوان‌های بین‌المللی همچون لاهه نیست و شهروندانش شامل قوانین آن نمی‌شوند. این در حالی است که آمریکا در دوران ریاست جمهوری «بیل کلینتون» این معاهده را امضا کرد اما در دوران جرج دبلیو بوش طی فشارهایی که دادگاه‌های بین‌المللی بر نیروهای آمریکایی ذیل اثبات اتهام جنایت علیه بشریت از سوی این نیروها وارد می‌کردند؛ بوش اعلام داشت این پیگرد‌ها ناعادلانه است و از این معاهده خارج شد. با این وجود سید اسحاق دلجو حسینی کارشناس مسایل سیاسی در افغانستان معتقد است از آنجا که افغانستان در معاهده رم حضور داشته است و این جنایات در افغانستان رخ داده بنابراین نظامیان آمریکایی متهم، می توانند به صورت قانونی مورد پیگرد قرار گیرند.
روند روبه رشد اتهامات علیه آمریکا نشان از یک واقعیت بنیادین دارد و آن این است که حضور نیروهای آمریکا در کشورهای مختلف مانند، ویتنام، عراق و افغانستان همواره با انجام جنایت همراه بوده است. علاوه بر گزارشات دادگاه لاهه، در باب جنایات آمریکا در ویتنام بیش از 5 هزار کتاب منتشر شده است و همچنین هنوز واشنگتن برای جنایات زندان ابوغریب در عراق متهم است.
