الوقت_ مهاجرت از بدو تولد بشر در روی کره خاکی وجود داشته و امروزه هم مهاجرت به تبع گذشته جزئی از زندگی بشریت است. در گذشته بیش ترین مطالعات بر روی نقش و تأثیر مهاجرت اکثراً در سرمایه فیزیکی و نیروی انسانی متمرکز بود اما با صنعتی شدن و پیشرفت تکنولوژی و ازدیاد جمعیت، مهاجرت مفهوم تازه ای به خود گرفت و پیامدهای آن از بعد سیاسی، نظامی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی تأثیرگذاری مستقیم و غیرمستقیمی بر روی امنیت ملی کشورها و جامعه بین المللی داشته که می تواند چارچوب برنامه ی امنیتی نظم ملی و جهانی را دچار تغییر و تحول کند و یا مهاجرت جدیدی را در پی داشته باشد. امروزه موانع مهاجرت سبب شده مهاجرت های غیرقانونی صورت گرفته که خود سبب ناامنی و به خطر افتادن امنیت انسانی و مختل کردن نظم جهانی نیز هست.
مهاجرت به طور ضمنی به اقامت درازمدت اطلاق می‌شود. توریست ها و بازدیدکنندگان موقتی و کوتاه مدت به عنوان مهاجر شناخته نمی‌شوند؛ اما باوجود این، مهاجرت فصلی کارگران و نیروی کار (به طور نمونه برای مدت کمتر از یک سال) اغلب به عنوان شکلی از مهاجرت به حساب می‌آیند. میزان جهانی مهاجرت، بر طبق آمار تخمینی سازمان ملل متحد در حدود ۱۹۰ میلیون مهاجر بین‌المللی در سال ۲۰۰۵ بوده که ۳٪ از کل جمعیت دنیا را شامل می شود. ۹۷٪ باقی مانده جمعیت دنیا در کشورها و محل هایی زندگی که به دنیا آمده‌اند یا به طور خانوادگی زندگی می کنند.
در همین حال سازمان جهاني مهاجرت اعلام كرده مشاغلي كه مهاجران دارند و درآمدي كه به كشور خود مي فرستند بخش مهمي از اقتصاد جهاني را تشكيل مي دهد. اين سازمان به همه كشورها هشدار داد بحران اقتصادي را بهانه اي براي اتخاذ تدابيري كه مهاجرت را محدود مي كند، قرار ندهند. به گفته اين سازمان، مهاجران سهم بزرگي در رشد و بهبود اقتصادي دارند، به همين دليل كشورهاي ثروتمند نبايد درهاي خود را به روي آنها ببندند. به عقيده مقامات اين سازمان، زماني كه بيكاري رو به افزايش است، احتمالاً به طور منطقي باید مهاجرت را محدود كنند، اما عملاً آمار نشان مي دهد اين دو با هم رابطه مستقيمي ندارند. مهاجران عمدتاً مشاغلي دارند كه شهروندان كشورهاي صنعتي از انجام آن خودداري مي كنند.
همچنين به گفته اين سازمان با كاهش توليد مثل و افزايش طول عمر در كشورهاي ثروتمند، بسياري از آنها تا 50 سال آينده با كمبود نيروي كار مواجه خواهند شد. در عين حال مقدار پولي كه مهاجران به كشورهايشان مي فرستند براي اقتصاد كشورهاي در حال توسعه بسيار مفيد است زيرا طبق برآوردهاي سازمان جهاني مهاجرت، مجموع اين درآمد چندين برابر بيشتر از صندوق كمك هاي مالي براي كمك به توسعه آن کشورها است. از همه مهم تر آن كه سازمان جهاني مهاجرت هشدار داده محدود كردن قوانين مهاجرت، آنها را از اين كار بازنمي دارد بلكه آنها را طعمه قاچاقچيان انسان مي كند.
در عین حال دولت ها معمولاً برای مهاجرت غیرقانونی بازداشت و حبس تعیین می‌کنند. این ملت - کشورها همچنین مهاجرت را یک مورد سیاسی، با تعریف وطن و تابعیت اصلی یک ملت را که به عنوان میراث شراکتی نژادی و یا فرهنگی اصلی به شمار می‌آید، در بیشتر موارد مهاجرت شرایط نژادی و فرهنگی مختلفی پیدا می‌کند. این مسئله باعث تنش‌های اجتماعی، ترس و واهمه از خارجی و برخورد و مقابله با هویت ملی وبومی، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته به حساب می‌آید.
در این میان به علل مهاجرت که ریشه بسیاری از آنان مناسبات اقتصادی جهانی است اشاره نمی‌شود و درباره منافع سرشاری که از راه مهاجرت قانونی و غیرقانونی نصیب سوداگران می‌گردد نیز سکوت می‌شود. در طول تاريخ همواره در اثر وجود جنگ ها، اشغال، خشونت ها و دیگر انواع و اقسام آزار و اذیت ها، انسان هاي متاثر و متضرر از اين چالش ها و مشکلات، اقدام به ترك خانه و كاشانه خود نموده و سعي در رساندن خود به مناطق امن داشته اند. اين افراد از ترس اينكه مورد خشونت، تجاوز، قتل و غارت قرار گيرند، ناخواسته ترک وطن نموده و راهي كشورهايي مي شوند تا از اين مصيبت ها رهايي يابند.
این در حالی است که به عنوان مثال امروز روند مهاجرت اقلیت مسلمان روهینگیا از چندین ماه پیش شدت گرفته و همچنان رو به افزایش است.هفتاد هزار تن از مسلمانان روهینگیا در ماه های اخیر به جمع هموطنان خود که در اردوگاه هایی در اطراف شهری در بنگلادش اسکان داده شده اند، سازمان ملل در گزارشی اعلام کرد موارد متعدد و جاری نقض حقوق مسلمانان روهینگیا در میانمار می‌تواند جنایت علیه بشریت محسوب شود. اما این موضوع مختص به مسلمان روهینگیای نبوده و امروز مردم افغانستان، یمن، سوریه و چند کشور دیگر در قالب های جنگ، درگیری و نبود امنیت مجبور به مهاجرت شده اند.
اما به نسبت جمعيت کشورها، بيشترين تعداد پناهجويان در کشورهای مالت، لوکزامبورگ، سوئد، بلژيک و قبرس ثبت شده اند. در مالت به ازای هر يک ميليون نفر، چهار هزار و ۵۰۰ پناهجو ثبت شده است. از سوی ديگر کشور کوچک ليختن اشتاين با ۷۵ پناهجو کم‌ترين پناهجوی ثبت‌شده اروپا در سال گذشته را داشته است. این در حالی است که اتحادیه اروپا در این سال به ۲۹ هزار نفر حق پناهندگی اعطا کرده و ۲۱ هزار نفر از متقاضيان پناهندگی نيز با اينکه پناهندگی نگرفته‌اند اما به دليل آن که احتمال می‌رود درصورت بازگشت به کشورشان جان آنها در خطر قرار گيرد مورد حمايت قرار گرفته‌اند.
در همین رابطه جوئل میلمن، سخنگوی سازمان بین المللی مهاجرت سازمان ملل متحد در کنفرانس خبری در ژنو اظهارداشت: ۲۱۳۹ مهاجر در بیش از ده‌ها عملیات نجات در آب‌های بین‌المللی مدیترانه تنها در یک روز نجات داده شدند. افزون بر این، سازمان بین‌المللی مهاجرت از این موضوع اطلاع یافت که حدود ۵۰۰ نفر در آب‌های لیبی در همان روز نجات یافتند. با وجود آن که تعداد دقیق تلفات مشخص نیست، دفتر این سازمان در لیبی گزارش داد آمار اجساد مهاجران در مناطق مختلف به دست آنها نمی رسد.
سازمان بین‌المللی مهاجرت در حال بررسی این موضوع است که آمار افرادی که در چهار ماه نخست ۲۰۱۷ از مرزهای یونان عبور کردند حدود ۶ هزار نفر (۵۲۰۰ نفر تا آخر آوریل) که این آمار نسبت به آمار ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ کمتر است. از این ۶ هزار نفر، نیمی از سوریه و عراق و بعد از آن از کشورهای کنگو، الجزایر، کویت، کامرون، افغانستان هستند. سازمان بین المللی مهاجرت سازمان ملل متحد گفت: با مشاهده این اوضاع، از این موضوع متعجب می‌شویم که ترکیه همچنان از اصلی‌ترین راه‌های فرار از مناقشات عراق و سوریه است. هنوز مشخص نیست چه تعداد از ملیت‌های دیگر به ترکیه می‌روند تا از آن طریق به یونان برسند، از جمله اتباع هائیتی و دومینیکن که دیده شده از طریق ترکیه به یونان می‌روند.
از سوی دیگر در مورد سوء استفاده های ممکن در بحث مهاجرات و پناهندگی باید گفت سرنخ‌هایی از اقدامات سازمان‌های جنایی برای به دام انداختن کودکان پناهجو و استفاده از آنها برای مقاصد جنسی و بردگی وجود دارد. اخیراً بسیاری از زندان‌های آلمان و مجارستان میزبان افرادی است که در ارتباط با سازمان‌های جنایی، اقدام به ربودن این کودکان کرده‌اند. اغلب این کودکان در معرض تجاوز جنسی قرار گرفته یا در دام قاچاقچیان انسان گرفتار می‌شوند. مسئولان انگلیس هفته گذشته اعلام کرده بودند از کودکان آواره سوری استقبال خواهند کرد مشروط بر آن که خانواده‌هایشان همراه آنها نباشند.
در عین حال به نظر می رسد مثل همیشه قاچاق اعضا و بردگی جنسی در انتظار کودکان مهاجر ربوده شده در اروپا باشد. رئیس کمیته مشترک ایتالیا و اروپا در مورد نجات کودکان پناهجو اعلام کرده که بسیاری از کودکان پناهجو بدون خانواده به اروپا مهاجرت کرده‌اند و از قضا همین کودکان از بقیه آسیب پذیرترند. بسیاری از آنها، از هراس اینکه توسط دولت‌ها شناسایی و دیپورت شوند، از مقابل چشم پنهان مانده‌اند.
یونان، یکی از مهم ترین دروازه‌های ورودی مهاجرین به اروپا است. لارا پاپا، مدیر خیریه «حرکت بزرگ» در همیاری کودکان پناهجو بدون خانواده در یونان اظهار داشت که «کودکان بی‌خانواده بدترین سرنوشت را در بین مهاجرین خواهند داشت. فرایند پیدا کردن خانواده این کودکان ممکن است هفت ماه به طول بیانجامد و در این هیاهو و بازار آشفته پناهجویی در اروپا، ممکن است هرکدام از اعضا و دلالان باندهای مافیایی و سازمان‌های جنایی بیاید و بگوید مثلا من عمو یا دایی فلان کودک هستم و با توجه به آشفتگی موجود، آن کودک از همه‌جا بی‌خبر را با خود ببرد.»
پناهجویان با علم بر مخاطرات مهاجرت همچون غرق‌شدن در دریا اقدام به سفر به قاره سبز می‌کنند که از آن جمله می‌توان به کشف جسد 37 زن و کودک سوری در سواحل ترکیه اشاره کرد. اوضاع اروپا نیز به هیچ وجه به نفع پناهجویان نیست. احزاب و گروه‌های راست، فضا را به شدت علیه پناهجویان پرتنش کرده‌اند. در انگلیس، احزاب و گروه‌های راست و ضدپناهجو، خواستار اخراج این آوارگان از کشورشان شده‌اند. در سوئد، ده‌ها نفر از حزب نئونازی که نقاب بر صورت زده بودند، در استکهلم گردهم آمده و خواستار حمله به پناهجویان شده‌اند. در آلمان که از سال گذشته یک میلیون پناهجو را دل خود جای داده و البته محبوبیت «آنگلا مرکل» هم به همین علت به شدت کاهش یافته است.
گزارش ها از ناپدید شدن پنج هزار کودک در ایتالیا و یک هزار مورد در سوئد، که برخی از کودکان در اروپا برای تامین مخارج زندگی حاضر به تن فروشی می‌شوند. یونان به عنوان دروازه اروپا برای مهاجرین، انتقال دهنده یک میلیون پناهجو به اروپا بوده و قاچاق اعضا و بردگی جنسی در انتظار کودکان مهاجر ربوده‌شده از این کشور به اروپا گزارش می شود.
طبق گزارش رئیس سازمان بین‌المللی مهاجرت، بسیاری از کودکان پناهجو نیز در خیابان‌های کشورهای اروپایی ربوده شده‌اند. در سال 2015، یک میلیون و 573 پناهجو از طریق آب و 34 هزار و 125 مورد دیگر از طریق زمینی وارد خاک اروپا شده‌اند. فقط در دریای مدیترانه در این سال، 244 نفر غرق شده‌اند که بسیاری از آنها کودک بوده‌اند. هم‌اکنون «یوروپل» و تمامی بنیادها و نهادهای بشردوستانه در اروپا به شدت از ناپدید شدن کودکان پناهجو ابراز نگرانی کردند و خواستار ایجاد راه‌حلی از سوی دولت‌ها برای جلوگیری از این فاجعه و تداوم و تبعات آن شده‌اند. مجموعاً یک میلیون پناهجو در سال 2015 وارد اروپا شدند که 270 هزار نفر از این تعداد یعنی معادل 27 درصد، کودک بودند. از این 270 هزار کودک، 26 هزار تن بی‌سرپرست بودند که 10 هزار نفر از آنها ناپدید شده‌اند. هم‌اکنون این کودکان بی گناه یا تحت نظر سازمان‌های جنایی به بردگی جنسی و قاچاق مشغول‌اند و یا کشته‌شده و اعضای بدن‌هایشان به کشورهای مختلف قاچاق شده است.
با وجود رشد جمعیت جهان به نظر می‌رسد میزان مهاجرت از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای توسعه یافته در قرن‌های آینده به طور پیوسته کاهش می‌یابد. اگرچه متخصصین پی برده‌اند این میزان در حال حاضر نیز میزان کمی را داراست. حقیقتی که ادعای بسیاری از کشورهای غربی به خصوص آمریکا که اخیراً نگرانی‌های خود از مهاجرت بیش از اندازه را ابراز می‌کنند و آن را تهدیدی برای نیروی انسانی ماهر خود می‌دانند، باطل می‌کند. با این حال به نظر می رسد این وظیفه انسانی کشورها است که در پذیرش مهاجران تمام تلاش خود را انجام دهند، موضوعی که در کشورهای غرب آسیا و به خصوص ایران در سه دهه گذشته به خوبی انجام شده است.
