به گزارش الوقت، دونالد ترامپ، رئيسجمهور آمریکا روز جمعه ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) در میامی، شهری بندری در جنوب ایالت فلوریدا سخنرانی کرد و برخلاف موافقتنامه همکاری واشنگتن و هاوانا که در دوره اوباما امضا شده بود، صریحا گفت آمریکا تحریم این کشور را لغو نمیکند. اقدامی که به اعتقاد بسیاری به معنای شکست مذاکرات و روند عادی سازی روابط امریکا و کوبا میباشد که از اواخر دوره باراک اوباما آغاز شده بود.
پیشینه روابط آمریکا و کوبا: از خلیج خوکها تا سفر اوباما
واشنگتن رابطه با کوبا را ۵۵ سال قبل در سال ۱۹۶۱، به علت نگرانی از تهدیدات دولتی کمونیستی در ۱۴۵ کیلومتری آمریکا قطع کرد.
جان اف کندی ، رئیس جمهور وقت در همان سال در یک کودتای نظامی ناکام با استفاده از تبعید شدگان کوبایی، موسوم به «خلیج خوکها» برای سرنگونی فیدل کاسترو رهبر کوبا تلاش کرد که بحران موشکی و ۱۳ روز رویارویی بین واشنگتن و مسکو بر سر سلاح های اتمی شوروی در کوبا را به دنبال داشت.
از آن زمان به بعد، آمریکا با اعمال تحریم تجاری به این امید که انزوای هاوانا منجر به تغییراتی در دولت کوبا شود، مسافرت آمریکایی ها به کوبا را ممنوع کرد.
اما پس از گذشت بیش از پنج دهه باراک اوباما سه سال قبل سیاست واشنگتن در قبال کوبا را منسوخ خواند.
اوباما گفته بود: «ما برای پیشبرد منافع دو کشور ، به برخورد منسوخی که برای دهه ها نا موفق بوده است، پایان می دهیم و به جای آن عادی سازی روابط بین دو کشور را آغاز خواهیم کرد.»
این اظهارات اوباما همان زمان با استقبال همتای کوبایی روبرو شد. رائول کاسترو ، رئیس جمهوری کوبا نیز سیاست جدید را به نفع دو کشور خواند.
با توافق واشنگتن و هاوانا که با میانجیگری پاپ فرانسیس انجام شد، بازگشایی سفارت خانه های دو کشور و مبادله زندانیان و سهولت در مبادلات بانکی و مسافرتی ، در دستور کار قرار گرفت.
همان زمان، منتقدان از جمله سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو که والدینش از کوبا به آمریکا مهاجرت کرده بودند، سیاست دولت اوباما را عمیقاً مایوس کننده خوانده بودند.
از زمان آغاز عادی سازی روابط، شرکت های آمریکایی معاملاتی در زمینه های ارتباطات، کشتی های گردشگری و خطوط هواپیمایی با کوبا انجام دادند هرچند کوبا در این مدت کوتاه هنوز درخواست هایی داشت که پاسخی برای آن ها نگرفته بود. از جمله هاوانا متقاضی بازگرداندن گوانتانامو پایگاه دریایی آمریکا به کوبا و همچنین خواستار لغو تحریم های اقتصادی بود که هیچ گاه به طور کامل پایان نپذیرفت.
ترامپ: تحریمها علیه کوبا را برقرار میکنیم
رئیسجمهور آمریکا توافق دولت اوباما با کوبا را لغو کرد. به فرمان ترامپ سفر و تجارت به کوبا محدود میشود و تحریمهایی علیه این کشور وضع خواهد شد.
ترامپ که به منطقه موسوم به هاوانای کوچک در میامی رفته بود، اعلام کرد: قصد داریم روند اشتباه دولت های گذشته با کوبا را اصلاح کنیم. هاوانای کوچک نامی است که بدلیل جمعیت زیادی از کوبایی تباران به این منطقه در جنوب فلوریدا اطلاق میشود.
ترامپ به فیدل کاسترو رئیس جمهور سابق کوبا و کمونیسم هم حمله کرد و گفت که بهبود مناسبات در دولت باراک اوباما، رئيسجمهور پیشین آمریکا با کوبا توافقی یکجانبه بوده و فقط به رژیم کوبا سود رسانده است.
ترامپ گفت: «سیاست جدید ما با اجرای موشکافانه قوانین آمریکا آغاز میشود. ما تحریمها علیه کوبا را تا وقتی که همه زندانیان سیاسی آزاد نشوند، برطرف نمیکنیم. به آزادی تجمعات و آزادی بیان، تماماً احترام گذاشته شود، تمامی احزاب قانونی شوند و در این کشور انتخابات آزاد و با نظارت نهادهای بینالمللی برگزار شوند.»
او گفت منع گردشگری آمریکاییها در آن کشور دوباره برقرار و تحریمهای کوبا اعمال میشوند.
واکنش کوبا: آمریکا در موقعیتی نیست که درس حقوق بشر بدهد
با این حال این اقدام ترامپ بلافاصله با واکنش رهبران کوبا همراه بود.
دولت کوبا اقدام دونالد ترامپ در لغو بهبود روابط با این کشور را "شکستی در مناسبات دو جانبه" خواند و از آن انتقاد کرد. به گفته هاوانا، تحریمهای تازه علیه کوبا همانند ابزارهای فشار در گذشته بوده و محکوم به شکست است.
رائول کاسترو، رئیسجمهور کوبا همچنین سخنان ترامپ علیه کوبا را "لفاظیهای خصمانه" خواند.
رئیسجمهور کوبا در بیانیهای که از تلویزیون این کشور خوانده شد گفت تحریمهای اعلام شده از سوی ترامپ مردم و اقتصاد کوبا را هدف گرفته با این حال کوبا را تضعیف نخواهد کرد.
رهبر کوبا همچنین گفته است که آمریکا در موقعیتی قرار ندارد که به این کشور درس حقوق بشر بدهد.
چرا ترامپ رابطه با کوبا را قطع کرد؟
قطع رابطه آمریکا و کوبا بخشی از وعدههای انتخاباتی دونالد ترامپ در زمان انتخابات ریاست جمهوری اخیر آمریکا بود. از طرف دیگر اعلام تغییر سیاست امریکا در قبال کوبا و اعمال تحریمها و ممنوعیتهای جدید در حالی صورت گرفته است که ترامپ در فلوریدا به سر میبرد. رای کوباییتبارهای پرشمار ایالت فلوریدا در پیروزی دونالد ترامپ در این ایالت تعیینکننده بود؛ و رای فلوریدا هم در نتیجه کل انتخابات حیاتی بود.
اگر رئیسجمهوری آمریکا احساس میکرد بابت پیروزیاش در انتخابات سال گذشته مدیون کوباییتبارهای ضد کاسترو در فلوریداست، چه بسا اقدام امروزش هم تلاشی برای جبران آن لطف بود.
از طرف دیگر منتقدان این موضعگیری دونالد ترامپ میگویند این سیاستها با آن اهدافی که اعلام کرده است، نمیخوانند.
مثلا میگویند با محدودیت جدید که شهروندان آمریکایی فقط در قالب گروههای گردشگری میتوانند به کوبا سفر کنند، این به تقویت هتلهای دولتی کمک میکند در حالی که سفر انفرادی آنها میتوانست به نفع جیب مردم عادیای باشد که خانههایشان را به گردشگران کرایه میدهند و در واقع این سیاستهای جدید تنها به فقیرتر شدن مردم عادی کوبا منجر خواهد شد.
پیشینه روابط آمریکا و کوبا: از خلیج خوکها تا سفر اوباما
واشنگتن رابطه با کوبا را ۵۵ سال قبل در سال ۱۹۶۱، به علت نگرانی از تهدیدات دولتی کمونیستی در ۱۴۵ کیلومتری آمریکا قطع کرد.
جان اف کندی ، رئیس جمهور وقت در همان سال در یک کودتای نظامی ناکام با استفاده از تبعید شدگان کوبایی، موسوم به «خلیج خوکها» برای سرنگونی فیدل کاسترو رهبر کوبا تلاش کرد که بحران موشکی و ۱۳ روز رویارویی بین واشنگتن و مسکو بر سر سلاح های اتمی شوروی در کوبا را به دنبال داشت.
از آن زمان به بعد، آمریکا با اعمال تحریم تجاری به این امید که انزوای هاوانا منجر به تغییراتی در دولت کوبا شود، مسافرت آمریکایی ها به کوبا را ممنوع کرد.
اما پس از گذشت بیش از پنج دهه باراک اوباما سه سال قبل سیاست واشنگتن در قبال کوبا را منسوخ خواند.
اوباما گفته بود: «ما برای پیشبرد منافع دو کشور ، به برخورد منسوخی که برای دهه ها نا موفق بوده است، پایان می دهیم و به جای آن عادی سازی روابط بین دو کشور را آغاز خواهیم کرد.»
این اظهارات اوباما همان زمان با استقبال همتای کوبایی روبرو شد. رائول کاسترو ، رئیس جمهوری کوبا نیز سیاست جدید را به نفع دو کشور خواند.
با توافق واشنگتن و هاوانا که با میانجیگری پاپ فرانسیس انجام شد، بازگشایی سفارت خانه های دو کشور و مبادله زندانیان و سهولت در مبادلات بانکی و مسافرتی ، در دستور کار قرار گرفت.
همان زمان، منتقدان از جمله سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو که والدینش از کوبا به آمریکا مهاجرت کرده بودند، سیاست دولت اوباما را عمیقاً مایوس کننده خوانده بودند.
از زمان آغاز عادی سازی روابط، شرکت های آمریکایی معاملاتی در زمینه های ارتباطات، کشتی های گردشگری و خطوط هواپیمایی با کوبا انجام دادند هرچند کوبا در این مدت کوتاه هنوز درخواست هایی داشت که پاسخی برای آن ها نگرفته بود. از جمله هاوانا متقاضی بازگرداندن گوانتانامو پایگاه دریایی آمریکا به کوبا و همچنین خواستار لغو تحریم های اقتصادی بود که هیچ گاه به طور کامل پایان نپذیرفت.
تجربه تلخ کلاه آمریکایی
براین اساس عدم برآورده شدن درخواستهای دولت کوبا در جریان مدت زمان عادی شدن روابط و پس از آن قطع یک جانبه رابطه و اعمال تحریمهای جدید از سوی ایالات متحده در دولت ترامپ، تنها تجریه تلخ عادی سازی یک رابطه خصمانه با آمریکا را نشان داد. تجربه تلخی که پیش از کوبا، سرهنگ قذافی، دیکتاتور سابق لیبی در عادی سازی روابط خود با غرب دنبال کرده بود، اما سرانجام یک سال پیش از سقوطش در گفتگو با بی بی سی تصریح کرد که غرب سرش کلاه گذاشته بود. کلاه گشادی که حال با تحریم مجدد کوبا از جانب آمریکا ثابت کرد که آمریکا یک کشور کاملاً غیر قابل اعتماد است.