الوقت ـ ملک سلمان در ادامه تصمیمات جنجالی خود، محمد سلمان پسر خود را که جانشین ولی عهد، وزیر دفاع ملی و رییس کمیسیون اقتصادی و توسعه می باشد را به ریاست شرکت ارامکو که بزرگترین شرکت نفتی عربستان و بزرگترین شرکت پتروشیمی دنیا است، منصوب کرد .
این تصمیم در حالی گرفته شده است که قیمت نفت پایین آمده و هزینه های جنگ و نیروهای امنیتی و نظامی آن روبه افزایش می باشد. بطور کلی اهداف از این تصمیم را می توان تثبیت قدرت محمد بن نايف به عنوان وزير کشور و محمد بن سلمان به عنوان وزير دفاع و تسهیل صرف میلیاردها دلار برای نفوذ در مخالفان تغییرات اخیر در خاندان پادشاهی معرفی کرد. اما به راستی محاسن این تغییرات چه می باشد؟ و هدف از این که تمامی پرونده های اقتصادی در دست محمد بن سلمان باشد چیست؟
از دیوان پادشاهی تا ولی عهد دوم
هنگامی که ملك سلمان بر تخت پاشاهی عربستان سعودی نشست، به سرعت پسرش محمد را به سمت ریاست دیوان پادشاهی منصوب کرد، همچنین وی را به عنوان وزیر دفاع ملی و رییس کمیسیون اقتصادی و توسعه منصوب کرد. براین اساس تصمیمات پادشاه از طریق دیوان و توافقات اقتصادی از طریق کمیسیون و تصمیمات نظامی از طریق وزارت دفاع به کنترل محمد بن سلمان در آمد که نتیجه آن در حملات نیروهای سعودی به یمن تحت عنوان عملیات عاصفة الحزم، مشخص گردید .
شکی نیست که جنگ عربستان سعودی علیه یمن سناریویی از پیش طراحی شده از سوی محمد بن نایف و محمد بن سلمان برای اجرای سناریوی "الفجر الصامت" بوده است به خصوص این که در این بین ولی عهد پیشین مقرن نیز از منصب خود برکنار گردیده بود، در حالی که این اقدام در عربستان سعودی سابقه نداشته و حتی در ابتدای دهه شصت قرن گذشته نیز علی رغم آن که بین سعود و فیصل اختلافاتی به وجود آمد، اما سعود برادر خود را از ولی عهدی عزل نکرد، حال آنکه سلمان نسبت به دستور پادشاهی ملک عبدالله در تاریخ 28 مارس 2015 مبنی بر عدم برکناری و یا عزل ولی عهد توجهی نشان نداد.
به همین دلیل نیز سلمان با انتقادات مهمی مواجه بوده است که سه محور اصلی آن عبارتند از: محور اول: صرف میلیاردها دلار در بین مخالفان پادشاه جدید برای راضی کردن آنان به بیعت با وی. محور دوم: بزرگنمایی و تمجید فراوان از اقدامات هر دو محمد به خصوص محمد بن سلمان در رسانه ها، محور سوم: بیان این نکته از سوی پادشاه که انتخاب وی به پادشاهی بر اساس توصیه محمد بن نايف بوده است، موضوعی که این شائبه بوجود آورده است که پادشاه اختیار این را ندارد که پسرش را به عنوان ولیعهد انتخاب کند .
در چنین شرایطی به نظر می رسد با حمله عربستان به یمن، گرچه سلمان نتوانست به اهداف تعیین شده برسد اما می تواند فرزند خود را در ریل پادشاهی قرار داده و وی را به عنوان ولی عهد دوم معرفی کند و مبارزه با انصارالله و یا برگشت دولت قانونی یمن توجیهاتی بیش برای این که این دخالت صورت گیرد، نبوده است. اما سوالی که مطرح می شود این است که محمد چه زمانی به مقام اولین ولایت عهدی خواهد رسید؟ و این تصمیم اخیر چه نقشی در این مساله دارد؟ و متعب بن عبدالله در این تغییرات در کجا قرار دارد؟
متعب و سرنوشت مقرن
اختلافات ضمنی در خاندان سعودی زمانی مشخص گردید که پادشاه پس از چند ساعت از اعلام تصمیمات جدید، همراه دو محمد به زیارت مقرن ولی عهد سابق که از سدیری ها می باشد رفت و سعی کرد در سخنان خود چنین وانمود کند که به مقرن علاقه داشته و حتی پسر وی را به عنوان وزیر مشاور خود انتخاب کرده است .
به رغم این که مقرن از این تغییرات زیان بسیاری دیده است اما مهمترین مشکلات سلمان و محمد بن نایف و محمد بن سلمان با بکارگیری مردان قدرتمندی چون متعب بن عبدالله در وزارت گارد ملی پوشیده می ماند. به نحوی که علی رغم کودتاهای خاموشی که اتفاق افتاده است همیشه متعب به عنوان فرمانده گارد ملی عربستان و به مثابه نگهبان امپراطوری خاندان سعودی، اقدام کرده است. چرا که وی از پایتخت، مساجد مقدس مکه و مدینه و صنایع نفتی حراست و نگهبانی می کند. اما سرنوشت او چه خواهد شد؟
متعب به صورت اجباری با این دو محمد بیعت کرده است چرا که می داند اگر اعتراض کند قدرت خود را از دست خواهد داد، از سویی محمد بن سلمان به دنبال این است که رضایت متعب را به دست آورد تا در جنگ آینده بر سر ولی عهدی با بن نایف، بتواند به پیروزی برسد .
شکی نیست که این تغییرات اخیر مقدمه ای برای عزل متعب در آینده ای نزدیک خواهد بود، چرا که سه برادر وی به محض مرگ پادشاه قبلی و به قدرت رسیدن پادشاه جدید برکنار گردیدند. از همین رو نیز مشارکت گارد ملی در عاصفة الحزم به این معنی است که این وزارتخانه تحت هدایت وزارت دفاعی درآمده که فرمانده آن محمد بن سلمان می باشد، که در این صورت به سناریوی مطرح شده در 'أنتليجنس أون لاين ' فرانسه (Intelligence on Line ) جامه عمل می پوشد. این نشریه می گوید: "با توجه به گسترش نیروهای گارد ملی عربستان در طول مرزهای جنوبی و شمالی، بنا به دستور ملک سلمان گارد ملی منحل خواهد گردید". همچنین این نشریه اضافه می کند " نیروهای گارد ملی به گروه های گارد پادشاهی خواهد پیوست، و نیروهای مستقر در مرزها به وزارت کشور و زیر نظر محمد بن نايف منتقل شده و مابقی آن ها نیز تحت هدایت وزارت دفاع و تحت فرماندهی محمد بن سلمان، درخواهند آمد." تا زمینه ولایت عهدی محمد بن سلمان در زمانی کوتاه فراهم گردد.
به نقل از الوقت عربی
