ممکن است این دیدار بتواند شرایط را برای زدودن برخی از اختلافات حادث بر سر موضوعات منطقه‌ای مانند یمن یا بحث موضع گیری علیه سیاست‌های ایران در منطقه هموارتر سازد با این وجود به نظر می‌رسد که اختلافات کلیدی بین دو کشور عربی مصر و عربستان همچنان پایدار باقی بماند و مصر به دنبال افزایش حضور نظامی در منطقه برای لشکرکشی به یمن و نیز همسویی بیشتر با محور عربی-غربی برای تشدید فشارها علیه سوریه نخواهد بود. این دیدگاه بیشتر در بحث گسترش همکاری‌های مالی و فراهم شدن شرایط برای مبادلات تجاری است تا در پی آن بتوانند درباره بلوک بندی جدید نظامی علیه ایران مذاکره کنند.
الوقت- سفر امروز «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر به ریاض با توجه به چالش‌های موجود در روابط دو کشور، اختلاف دیدگاه‌های قاهره و ریاض و همچنین مسائل منطقه‌ای، قابل تحلیل و ارزیابی است. عربستان در منطقه، ایران را به عنوان رقیب اصلی استراتژیک خود می‌بیند و در پی آن است که با همکاری قدرت‌های بزرگ و منطقه به ظن خود از نفوذ طبیعی ایران در منطقه جلوگیری کند. در این میان نقش مصر به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه‌ای برای ریاض بسیار سودمند است. لازم به ذکر است که بعد از کودتای 2013 در مصر و به قدرت رسیدن ژنرال السیسی، عربستان به عنوان یکی از حامیان اصلی کودتا با ارسال کمک‌های مالی و نظامی تلاش کرد با ایجاد ثبات در مصر شرایط را برای همگرایی بیشتر با قاهره و ایجاد ائتلاف‌های جدید منطقه‌ای فراهم کند. آنچه مسلم است عربستان به دنبال نفوذ بیشتر در سیاست خارجی مصر و بهره‌مندی از توانمندی‌های نظامی و موقعیت استراتژیک مصر برای نیل به اهداف منطقه‌ای خود بوده و هست. در حالی که مصر بعد از کودتا و سرکوب جنبش اخوان المسلمین با مشکلات متعدد اقتصادی و نیز تشدید شکاف‌های اجتماعی مواجه بوده است و کمک‌های عربستان و نیز برخی همپیمانان این کشور در منطقه نتوانسته است اقتصاد رنجور این کشور را سامان‌داده شده و به ثبات برساند. لذا ما شاهد هستیم مصر به دلیل مشکلات اقتصادی و شرایط حاکم بر این کشور در پی تداوم ناآرامی‌ها و مخالفت‌های عدیده با حکومت نظامیان و نیز نفوذ جریان‌های تکفیری و سلفی در صحرای سینا با تهدیدات تروریستی عدیده‌ای مواجه است. بنابراین در اتخاذ یک سیاست خارجی مستقل و توانمند برای تاثیرگذاری بر تحولات منطقه به نوعی با چالش روبروست. عربستان نیز با این مشکل مصر تلاش می‌کند در لشکرکشی در یمن و سوریه، مصر را کنار خود داشته باشد. ولی به رغم این موضع عربستان، در چند سال اخیر ریاض و قاهره بر سر برخی موضوعات منطقه‌ای از جمله سوریه اختلافات عمیق و راهبردی داشته اند. سیاست عربستان سعودی همچنان کناره گیری بشار اسد از قدرت و تحدید نفوذ ایران در منطقه به ویژه در سوریه است. ولی مصری‌ها برخلاف تمایل دولت عربستان به سرنگونی دولت بشار اسد فکر نمی‌کنند.
از نظر حاکمان مصر، تقویت داعش در سوریه و عراق باعث تقویت هرچه بیشتر شاخه‌های داعش در صحرای سینای مصر می‌شود که این امر تهدید جدی برای امنیت این کشور محسوب می‌شود. از سوی دیگر موضع‌گیری‌های اخیر دولت مصر در سازمان ملل به ویژه در مجمع عمومی این سازمان و شورای امنیت و هم رایی آنها با روسیه نشان می‌دهد که مصر در دوره السیسی به رغم فشارها و تهدیدهای مختلف از جانب عربستان و کشورهای غربی برای دخالت بیشتر در سوریه به نفع محور غربی-عربی به دنبال اتخاذ سیاست مستقل و نیز حمایت از باقی ماندن دولت بشار اسد در قدرت است. همانطور که اشاره شد از نظر دولت قاهره راه‌های نظامی و مسلحانه موجب ایجاد ناامنی و بی ثباتی بیشتر در منطقه خواهد بود و این امر به نفع جریان افراطی و حتی گروه‌های رادیکال مانند اخوان المسلمین خواهد شد. نکته اصلی در سفر مجدد السیسی به ریاض، به نوعی کاهش تنش‌های فزاینده بر سر روابط دو کشور در خصوص مسائل منطقه‌ای و در راس آن بحث سوریه و نیز چگونگی مشارکت نیروهای نظامی مصر در عملیات علیه یمن است. در واقع می‌توان گفت که ممکن است این دیدار بتواند شرایط را برای زدودن برخی از اختلافات حادث بر سر موضوعات منطقه‌ای مانند یمن یا بحث موضع گیری علیه سیاست‌های ایران در منطقه هموارتر سازد با این وجود به نظر می‌رسد که اختلافات کلیدی بین دو کشور عربی مصر و عربستان همچنان پایدار باقی بماند و مصر به دنبال افزایش حضور نظامی در منطقه برای لشکرکشی به یمن و نیز همسویی بیشتر با محور عربی-غربی برای تشدید فشارها علیه سوریه نخواهد بود. این دیدگاه بیشتر در بحث گسترش همکاری‌های مالی و فراهم شدن شرایط برای مبادلات تجاری است تا در پی آن بتوانند درباره بلوک بندی جدید نظامی علیه ایران مذاکره کنند.
داود احمدزاده، کارشناس مسائل خاورمیانه
