افغانستان کشور کم آبی نیست، اما شرایط دسترسی به آب آشامدینی سالم حتی در کابل پایتخت این کشور نیز چندان مناسب نیست.
به گزارش الوقت، کاهش آب آشامیدنی و کمبود منابع آبی در شهر کابل، طی سال‌های اخیر یکی از معضلات جدی مردم بوده و این مشکل روز به‌روز گسترده‌تر و جدی‌تر می‌شود. شهروندان کابل از کمبود منابع آب آشامیدنی در سال‌های آینده، به‌شدت نگرانند و می‌گویند که حتی هم اکنون دچار کمبود آب آشامیدنی شده‌اند.
سه دهه جنگ که باعث تخریب شبکه های موجوده آب رسانی شد، با کاهش بارندگی سال های اخیر، تامین نیازمندی های این شهر پرجمعیت را به آب با چالش های جدی رو برو ساخته است. براساس تحقیقات انجام شده، آب های زیرزمینی کابل مواد آهکی زیادی دارند و از سال 1959 تا کنون 11 متر پایین رفته و در صورت کاهش بارندگی برف تا سال 2050 آب یکی از مشکلات جدی کابل خواهد بود.
در حال حاضر کارشناسان علل کاهش آب های زیر زمینی در شهر کابل را متاثر از کاهش میزان بارندگی طی سال های اخیر، افزایش بیش از حد جمعیت و به تبع آن افزایش میزان مصرف آب ، افزایش حفر چاه های عمیق و غیر معیاری، افزایش آب‌نماهای غیراستاندارد شهری، پارک های آبی، حمام های سونا، استخرها و... عنوان می‌کنند که منبع همه آنها جملگی از آب آشامیدنی و لوله کشی در شهر کابل می باشد. همچنان آلودگی آب های زیرزمینی از طریق چاه های فاضلاب خانگی از جمله مشکلات عمده‌ای می‌باشد که آب سالم آشامیدنی شهر کابل را بسیار کمتر از سال‌های گذشته ساخته است.
در عین حال یک نکته اساسی را در کمبود منابع آب آشامیدنی کابل نمی‌توان نادیده گرفت و آن این مسئله که در واقع جمعیت فعلی ساکنان شهر کابل در حال حاضر بسیار بیشتر از توان این شهر مرکزی افغانستان است. مساحت کابل و ویژگی های جغرافیایی و اکوسیستم های موجود در این شهر تنها گنجایش 500 تا 700 هزار نفر را دارد، حال آنکه جمعیت فعلی این شهر نزدیک به 4 میلیون نفر است. در واقع حدود 70 الی 75 درصد از ساکنان شهر کابل بدون برنامه ریزی شهری و پیش بینی تاسیاست شهری در پایتخت افغانستان ساکن شده‌اند که این خود یکی از بزرگترین عوامل کمبود آب آشامیدنی کابل است. بعد از روی کار آمدن حکومت موقت در افغانستان در سال 2001 هزاران شهروند دوباره به کشور به خصوص به شهر کابل بازگشتند. در آن زمان شهروندان بازگشته به کابل برای دسترسی به آب آشامیدنی شروع به حفر چاهای عمیق کردند که در اکثر نواحی تا عمق 30 متر آب قابل دسترس و آشامیدنی وجود داشت ولی در حال حاضر حتی با حفر 60 متری در این شهر آب قابل دسترس نیست.
یکی از ساکنان شهر کابل به خبرنگار الوقت می‌گوید: حدود پنج‌سال قبل با حفر چاه ۲۰ متری، به منبع آب رسیدیم، ولی اکنون همین چاه تا ۸۰ متر هم آب ندارد. به قول او از ده سال به این‌طرف، آب چاه‌ها بسیار کم شده و اگر وضع به‌همین شکل ادامه یابد، بی آبی در شهر کابل در آیندۀ یک امر غیر قابل انکار است که مشکلات بسیاری را در پی خواهد داشت.
عصمت‌الله، یک باشندۀ دیگر شهر کابل که در منطقۀ کارته سه سکونت دارد نیز می‌گوید که مهم‌ترین عامل کاهش منابع آب آشامیدنی در کابل، «افزایش جمعیتِ بالاتر از ظرفیت» این شهر است. به گفتۀ وی، حدود ۲۰ سال قبل، در هر نقطۀ شهر کابل چاه‌های دستی در ۸ تا ۱۰ متر، بهترین آب را می‌داد، ولی اکنون از ۵۰ متر هم پایین‌تر رفته است.
شاید بحث اهمیت چگونگی مصرف آب هنوز در شهر کابل میان مردمی که به‌شدت از بی آبی رنج می‌برند چندان مطرح نباشد، اما متاسفانه نگرانی‌های وجود دارند که اگر اسراف در آب به‌همین منوال ادامه یابد، ده سال آیندۀ شهر کابل، با بی آبی جدی روبه‌رو خواهد شد.
تنها از ماه جون ۲۰۰۹ الی ماه جولای ۲۰۱۰، حدود ۷۴۴ تن در قریۀ سمنگان به دلیل استفاده از آب‌های آلوده جان باختند.هرچند مشکل آلودگی آب‌ها در افغانستان هنوز به یک مشکل اساسی مبدل نگردیده، ولی از نظر بهداشتی این مسئله در حال تبدیل شدن به یک مشکل جدی است. به گونۀ مثال، تنها از ماه جون ۲۰۰۹ الی ماه جولای ۲۰۱۰، حدود ۷۴۴ تن در پنج قریۀ سمنگان (حسن خیل، کچنهالی بالا، کچنهالی پایین، دالخانی و لرغان) به دلیل استفاده از آب‌های آلوده جان باختند.
در عین حال دولت افغانستان در تلاش است تا دسترسی شهروندان این کشور را به آب سالم و بهداشتی افزایش دهد. در همین ارتباط اکبر رسمتی، سخنگوی وزارت احیا و انکشاف چندی پیش در گفتگو با خبرنگاران گفته بود که بخش بزرگی از جمعیت که در روستاهای افغانستان زندگی می کنند از طریق پروژه های آبرسانی وزارت احیا و انکشاف دهات به آب آشامیدنی سالم دسترسی پیدا کرده اند. وی همچنین افزود که رقم دسترسی مردم به آب آشامیدنی سالم افزایش یافته است و این رقم در سراسر افغانستان به مرز ۵۸.۴ درصد رسیده است.
پیشتر گفته شده بود که بیش از ۶۰ درصد مردم از آب های غیربهداشتی استفاده می کنند و گاه به همین دلیل به بیماری های مختلف مبتلا می شوند.
دسترسی به آب سالم از مشکلات بزرگی است که بسیاری از شهروندان کشور از آن رنج می برند، حتی این موضوع در برخی موارد باعث مشکلات و تنش در روابط میان خانواده ها شده است.
بسیاری از مردم در کابل و سایر مناطق کشور مجبورند برای به دست آوردن آب مورد نیاز شان راههای طولانی را بپیمایند و فقط خانواده های کمی می توانند آب آشامیدنی شان را بخرند.
