انتخابات در آسیای مرکزی و قفقاز موضوع غریبی نیست، اما به استثنای ارمنستان، روسای دولت در این جمهوریها تا کنون بارها دوره حاکمیت خود را تحت عنوان برگزاری انتخابات جدید تمدید کردهاند. گویا چرخش قدرت در این جمهوریها بطور کلی با وجود برگزاری انتخابات محلی از اعراب ندارد.
به گزارش الوقت، در میان کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز، گردش قدرت در آذربایجان از سایرین خانوادگیتر است. به تازگی اعلام شده است که الهام علیاف، رئیسجمهور آذربایجان همسر خود را به سمت معاون ریاستجمهوری کشورش برگزید.
در همین ارتباط گفته شده رئیسجمهور آذربایجان، الهام علیاف، در یک فرمان حکومتی، همسرش "مهربان" را به سمت معاون اول رئیسجمهور این کشور منصوب کرد.
اگرچه در فرمان علیاف اشارهای به وظایف مشخص این معاون ۵۲ ساله نشده است، اما بر اساس قانون اساسی جمهوری آذربایجان، معاون اول رئیسجمهور وظیفه دارد، رئیس دولت را در هنگامی که در سفرهای خارجی به سر میبرد، در داخل کشور نمایندگی کند.
هرچند با توجه به تصریح قانون اساسی آذربایجان، معاون رئیس جمهور در این کشور عملا اختیارات چندانی ندارد، اما انتصاب همسر رئیس جمهور به معاونت اولی قوه مجریه در عمل نشان میدهد، آذربایجان با سرعتی بیش از گذشته در مسیر خانوادگی شدن و در واقع خاندانی شدن قدرت در این جمهوری کوچک میباشد.
جمهوری آذربایجان از زمان استقلال از اتحاد جماهیر شوروی در اوت 1991 تا ژوئن 1993 و تقریبا طی مدت سه سال، سه رئیس جمهور را پشت سر گذاشت، اما از کودتای حیدر علیاف در ژوئن 1993 تا کنون قدرت همچنان در دست خاندان علیاف انحصاری شده است.
رئیس جمهور فعلی، الهام علیاف نیز یک ماه پس از مرگ پدرش با برگزاری انتخاباتی که نتیجه آن از پیش عنوان شده بود، خود را به عنوان رئیس جمهور جدید آذربایجان معرفی کرد. واشنگتن پست در همین ارتباط میگوید در جریان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 2003، پیش از برگزاری انتخابات حزب حاکم تحت عنوان آذربایجان نوین اعلام کرد که آرای نامزد این حزب، الهام علیاف، 75درصد است و همین آرا پس از انتخابات نیز تائید شد.
با این حال خاندان علیاف تنها انحصار قدرتسیاسی آذربایجان را در دست ندارند، بلکه این خانواده در سایر حوزههای رسانهای، اقتصادی و نفتی آذربایجان نیز قدرت بلامنازعهای را طی 23 سال تداوم قدرت سیاسی بدست آوردهاند.
پسر یازده ساله الهام علی اف رئیس جمهوری آذربایجان مالک چندین برج تجاری و شرکت بازرگانی در دبی است. میزان املاک و مستغلات لیلا و آرزو، دو دختر الهام علی اوف بیش از ۷۵ میلیون دلار برآورد شده است. فساد مالی این خانواده به حدی رسیده است که وی در زمینه فساد، به عنوان «شخص نمونه سال» در جهان انتخاب شد.
کارشناسان تمرکز قدرت سیاسی و اقتصادی همراه با جریان رسانهای همسو با خاندان علیاف را نشانه سلطه اقوام نخجوانی در جمهوری آذربایجان عنوان میکنند که از زمان روی کارآمدن خاندان علیاف شدت گرفته است.
در عین حال انتصاب همسر الهام علیاف به معاونت ریاست جمهوری در حالی صورت گرفته است که سال گذشته در یک همهپرسی قانون اساسی، مقام معاونت ریاستجمهوری مورد تأیید قرار گرفت و در قانون اساسی کشور درج شد. این مقام ضمانتی است برای انتقال قدرت، آنگاه که رئیسجمهور قادر به اجرای وظایف خود نباشد.
همچنین در رفراندوم قانون اساسی سال ۲۰۱۶ مدت ریاستجمهوری از پنج به هفت سال افزایش یافت. محدودیت دو دور ریاستجمهوری برای یک نفر، پیش از این در سال ۲۰۰۹ لغو شده بود.
منتقدان، حکومت آذربایجان را به نقض حقوق بشر و سرکوب مخالفان متهم میکنند. آنها این فرمان حکومتی علیاف را نیز گام دیگری در راستای ایجاد یک حکومت سلسلهای خاندانی ارزیابی میکنند.
هماکنون شمار زیادی از مخالفان سیاسی و خبرنگاران منتقد در زندانهای جمهوری آذربایجان به سر میبرند و احزاب و گروههای اسلامگرا در این کشور مسلمان و عمدتا شیعه نشین به شدت تحت فشار و سرکوب نیروهای امنیتی جهت برگزاری مراسم مذهبی خود قرار دارند.
از جمله خبرگزاری فاکت خبر جمهوری آذربایجان سال گذشته اعلام کرد که نيروهاي «قشون داخلی» به همراه شمار زيادي از ماموران وزارت امنيت ملي و نيروهاي پليس و ماموران دادستانی جمهوری آذربايجان درپي يک هفته محاصره منطقه نارداران و قطع آب، برق و گاز، وارد اين منطقه شدند که در جریان این حمله خشونت آمیز به مجلس عزاداری اربعین حداقل پنج تن از شهروندان آذری شهید و بیش از ده نفر نیز زخمی و بازداشت شده بودند.