دیلما روسف، نخستین رئیس جمهور زن در برزیل، با رأی موافق ۶۱ سناتور در دادگاه استیضاح از مقام ریاست‌جمهوری برزیل عزل شد و معاون او، میشل تامر تا پایان دوره ریاست‌جمهوری روسف در سال ۲۰۱۸ جای او را می‌گیرد.
در دادگاه استیضاح دیلما روسف، ۶۱ سناتور رأی به برکناری وی دادند و ۲۰ سناتور دیگر از باقی ماندن او در سمت ریاست‌جمهوری برزیل حمایت کردند و بدین ترتیب روسف از کار برکنار شد.
به گزارش الوقت به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، عزل روسف در دادگاه استیضاح مستلزم رأی موافق دستکم دو سوم از ۸۱ سناتور برزیلی یعنی ۵۴ رأی بود که مخالفان وی توانستند با هفت رأی بیشتر از حد نصاب مورد نیاز، به "برکناری" خانم روسف که دور دوم ریاست جمهوری خود را از سال ۲۰۱۴ آغاز کرده بود، رای دهند.
خانم روسف در چند ماه گذشته و پس از آن که تحقیقات در مورد اتهام فساد مالی و سوء استفاده او از قدرت به طور رسمی آغاز شد، با رای پارلمان برزیل برای ۶ ماه تعلیق شده بود.
یک روز پیش از برکناری روسف از قدرت در برزیل، دادستان ویژه رسیدگی به اتهام فساد خانم روسف با پایان یافتن تحقیقات، ضمن تقدیم گزارش نهایی از سناتورهای برزیلی خواست تا رای به بی کفایتی وی به "فساد و ناکارآمدی" دولت او پایان دهند.
خانم روسف قول داد از این رای تجدید نظر بخواهد و به هوادارانش گفت: "من با شما خداحافظی نمی کنم. با اطمینان می گویم: به زودی دوباره شما را می بینم."
او افزود: "آنها یک فرد بی گناه را محکوم کرده اند و یک کودتای پارلمانی ترتیب داده اند."
دولت‌های ونزوئلا، بولیوی و اکوادر نیز در واکنش به این رای سفیر خود را فراخواند و روابط با برزیل را به حالت تعلیق درآوردند.
دیلما روسف که بود؟
دیلما روسف، زندانی سیاسی سابق در زمان دولت نظامی برزیل، چهارده ماه پیش برای بار دوم به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شد. اما قرار گرفتن تعدادی از اعضای بلندمرتبه حزب کارگران برزیل در مظان اتهام به فساد به سقوط محبوبیت او منجر شده.
خانم روسف اولین زنی است که به عنوان رئیس‌جمهور برزیل انتخاب شده. او اولین بار به عنوان رئیس دفتر لوئیس ایناسیو لولاداسیلوا، رئیس‌جمهور محبوب سابق برزیل، در معرض توجه قرار گرفت.
روسف متولد ۱۴ دسامبر ۱۹۴۷، اقتصاددان و سیاستمداری است که سی و ششمین رئیس‌جمهوری برزیل شد و اولین زنی بود که این سمت را در دست گرفت. او پیشتر بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۰ رئیس دفتر لوئیز ایناسیو لولا داسیلوا، رئیس‌جمهوری وقت برزیل بود. و در سال 2015 مجله فوربز نام او را در فهرست "زنان قدرتمند ۲۰۱۵" قرار داد.
خانم روسف که "بانوی آهنین" خوانده شده، رفتاری تند دارد و زود عصبانی می‌شود و معروف است که وزیرانش را در ملاء عام مؤاخذه می‌کند. با این که در ابتدا می‌خواست بالرین شود ولی خیلی سریع تغییر عقیده داد و به جنبش چپگرایی پیوست که در مخالفت با دیکتاتوری نظامی برزیل شکل گرفته بود. نظامیان در سال ۱۹۶۴ قدرت را در برزیل به دست گرفته بودند.
او در سال ۱۹۷۰ دستگیر و به سه سال حبس محکوم شد. در دوران زندان بارها به خاطر نقشش در مقاومت زیرزمینی شکنجه شد، از جمله با برق، ولی عقایدش را رها نکرد.
هواداران خانم روسف تعهد او به رفع نابرابری‌های اجتماعی را ستایش می‌کنند و از اینکه برنامه رفاهی برای ۳۶ میلیون برزیلی، را ادامه داده خرسندند.
چرا نخستین رئیس جمهور زن برزیل برکنار شد؟
اتهام روسف تخلف از قوانین در برداشت از منابع مالی شرکت‌های دولتی جهت تامین کمبود بودجه دولت پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ۲۰۱۴ بود. برزیل از زمان دومین سوگند ریاست جمهوری روسف در ژانویه گذشته دستخوش رسوایی‌های متعددی شده است؛ از میلیاردها دلار دزدی شرکت‌های خصوصی و سیاستمداران از شرکت ملی نفت برزیل موسوم به پتروبراس گرفته تا تلاش یکی از سناتورهای پرنفوذ برای آزادی یک شاهد کلیدی از زندان، این کشور شاهد افشاگری‌های تعجب‌برانگیز بوده است.
پرونده‌ای که زمینه ساز برکناری خانم روسف شد بر این اتهام استوار بود که او با جابجایی بودجه دولت تلاش در پنهان کردن کسری بودجه کشور داشته و تلاش کرده بوده از طریق توازن بخشیدن به بودجه اوضاع را خوب نشان دهد تا در انتخابات پاییز دو سال پیش (۲۰۱۴) رای مردم را به سوی خود جلب کند
با این حال در بحبوحه تحقیقات بر سر فساد، فردی تلاش کرد تا سابقه پاکی از خود بر جای بگذارد و آن دیلما روسف بود که هرگز مستقیما به فساد متهم نشد. به بیان واضح‌تر او کسی است که بالاترین بها را برای فسادهای گسترده‌ای که برزیل با آن روبروست پرداخت کرد. با این حال نحوه عملکرد اقتصادی روسف به شدت مورد بحث و جدل است و این جزو دلایل اساسی مخالفان برای استیضاح روسف محسوب می‌شود. مشکلات اقتصادی برزیل سال ۲۰۱۱ و زمانی آغاز شد که چین به سرعت رشد کرد و کالاهای برزیلی ارزش خود را در بازارهای بین‌المللی از دست دادند.
این روند همچنان ادامه داشت و تا آستانه انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴ ادامه داشت و نهایتا روسف مجبور شد تا برای لاپوشانی کسری بودجه شدید وام‌های دولتی دریافت کند. دولت‌های برزیل مجبور هستند تا به اهداف مازاد بودجه‌ای که کنگره تعیین کرده، دست یابند. روسف هم متهم است که با روش‌های حساب‌سازی و دریافت وام از بانک‌های دولتی به صورت مصنوعی مازاد بودجه ایجاد کرده است.
همین امر موجب می‌شود تا حساب‌های دولتی در وضعیتی بهتر از آنچه هستند، نشان داده شوند. مازاد بودجه یکی از عواملی است که سرمایه‌گذاران برای سنجش یک اقتصاد پویا در نظر می‌گیرند. رئیس‌جمهوری معلق برزیل همواره تاکید داشت که در زمینه بودجه مرتکب عملی مجرمانه نشده و بسیاری از روسای جمهوری پیشین و فرمانداران برزیل هم از همین روش برای اصلاح بودجه استفاده کرده و هرگز هم مجازات نشدند.
علاوه بر این خیلی از برزیلی‌ها با حمایت دولت از رقابت‌های ورزشی پرخرجی چون جام جهانی ۲۰۱۴ مخالف بودند، آن هم وقتی که کشور همچنان با نابرابری و فقر وحشتناک دست به گریبان است.
در ماه ژوئن ۲۰۱۳ حدود یک میلیون نفر برای اعتراض به افزایش قیمت بلیت اتوبوس به خیابان‌ها آمدند.
نارضایتی از فساد، وضع بد امنیت، مشکلات حمل‌و‌نقل عمومی و نظام خدمات درمانی باعث شد این اعتراضات به ناآرامی در سطح کشور تبدیل شود.
خانم روسف گفت که این نگرانی‌ها را برطرف خواهد کرد، اما حاضر نشد بپذیرد که پول لازم برای جام جهانی از محل بودجه خدمات عمومی تامین می‌شود.
با برکنار شدن خانم روسف، دوران حاکمیت حزب کارگر برزیل بر این کشور خاتمه می‌یابد؛ دورانی که در سال ۲۰۰۳ با به قدرت رسیدن لولا داسیلوا، آغاز شد.
آقای داسیلوا هم با اتهاماتی مشابه روبرو است. پلیس برزیل در یکسال گذشته بارها او را به اتهام سوء استفاده از قدرت و فساد مالی بازجویی کرده است.
همزمان وکیل مدافع خانم روسف ضمن انتقاد از گزارش دادستانی برکنار کردن موکل خود را "اعدامی سیاسی برای یک سیاست‌مدار صادق" توصیف کرده بود.
روز دوشنبه هم همزمان با حضور خانم روسف در مجلس سنا، هواداران او که اکنون به مخالفان میشل تامر تبدیل شده‌اند، در خیابان‌ها تظاهرات کردند.
روسف روز دوشنبه اتهامات مطرح شده علیه خود را «بهانه‌ای برای کودتا علیه قانون اساسی» عنوان و تصریح کرد: «من جنایتی مرتکب نشده‌ام.»
حتی با برکناری روسف و روی کار آمدن میشل تمر محافظه‌کار هم نشانه‌های واضحی در کنگره برزیل نسبت به برنامه‌های او برای کاهش هزینه‌های دولتی و اصلاح سیستم بازنشستگی دیده نمی‌شود چرا که دولت تمر نیز با خطر تحقیقات گسترده در رابطه با دریافت رشوه مربوط به شرکت ملی نفت برزیل مواجه است. بنابراین اکنون تنها می‌توان امید داشت تا این موج چنان که در کشور همسایه آرژانتین نیز از سر گرفته شده، بیش از این آمریکای لاتین را طی نکند. موجی طوفانی که این روزها دولت‌های ضدآمریکایی آمریکای لاتین را هدف قرار داده است و پیش از برزیل دامن دولت ضدامریکایی آرژانتین را نیز گرفت.
