الوقت- عملیات اخیر حلب که بعد از هماهنگی کامل میان اعضای جبهه مقاومت و با محوریت نیروهای دفاعی سوریه در شرق و شمال این شهر استراتژیک انجام شد، تحولات عمده‌ای را در دو بعد نظامی و سیاسی سبب گردید. در بعد نظامی، تنگ شدن حلقه محاصره شبه‌نظامیان النصره، کفه عملیاتی را به نفع مدافعان سوریه سنگین کرد. پیش از این ارتش سوریه با تثبیت موقعیت خود در جنوب حلب و عملیات آزادسازی منطقه غربی که در رشته عملیاتی نصر صورت گرفت، بخش وسیعی از شبه نظامیان النصره و گروه‌های کوچک و بزرگ موتلف آن را به محاصره درآورد بود. اشراف مدافعان سوریه بر جاده مواصلاتی مهم کاستیلو اصلی‌ترین راه تدارکاتی معارضان مسلح را مسدود کرد.عملیات شرق حلب عملا ارتباط معارضان مسلح با داعشی‌ها در رقه و نیروهای آمریکایی که در حد فاصل رقه و حسکه مستقر شده و عملا در مواقع حساس از شبه‌نظامیان معارض حلب پشتیبانی می‌کردند، قطع نمود. این عملیات سبب شد تا دسته‌های زیادی از شبه‌نظامیان یا تسلیم شوند و یا از کریدوری که ارتش سوریه باز گذاشته بود، فرار نمایند.در واقع عملیات این روزهای حلب، زمینه پاکسازی مناطق مرکزی این شهر را فراهم کرده است. این پاکسازی تبعا زمان می‌برد و ارتش سوریه تلاش می‌کند با استفاده از سیاست صبر و انتظار تا حد ممکن بدون درگیری بر مناطق مرکزی مسلط شود. دولت سوریه نمی‌خواهد به آبادی‌ها و شهروندان حلب آسیب وارد شود.اما مهم‌ترین اتفاق بعد از عملیات ارتش و موتلفان منطقه‌ای آن در حوزه سیاسی افتاد؛ بشار اسد در این میان با صدور فرمان عفو عمومی مشروط مسلحین که بلافاصله بعد از موفقیت عملیات شرق حلب صورت گرفت، نشان داد که ابتکار عمل در صحنه سیاسی را نیز در دست دارد. در این صحنه، رئیس‌جمهور سوریه از فرمول فاتح مسئول استفاده کرد تا به شهروندان در محاصره اطمینان دهد نمی‌خواهد تسویه حساب با معارضین خود را با تحمیل هزینه سنگین بر شهروندان پیش ببرد.
در حوزه سیاسی، تحول مهم دیگر، بیانیه ایمن‌الظواهری رهبر مصری القاعده و متعاقب آن بیانیه محمد الجولانی رهبر النصره بود؛ رهبر القاعده که نمی‌خواهد طرف شکست‌خورده منازعه شش ساله سوریه باشد و از طرف دیگر، به دلیل قرار گرفتن النصره و گروه‌های کوچکتر تحت پوشش آن در برنامه عملیات ضدسوری امریکا، عربستان و ترکیه، از جولانی و شبه‌نظامیانش عصبانی است، بلافاصله بعد از عملیات پیروزمند ارتش در شرق حلب اعلام کرد که از این پس النصره را به عنوان شاخه‌ای از القاعده نمی‌شناسد و نقشی در سیاست‌ها و اقدامات آن ندارد.
از سوی دیگر الجولانی رهبر النصره نیز بلافاصله بعد از اعلامیه الظواهری اعلام کرد که گروهش مستقل بوده و از این پس ارتباطی با القاعده نخواهد داشت. جولانی حتی نام النصره لاهل الشام را تغییر داد تا از این پس متفاوت دیده شود.
تحول عمده دیگر این بود که امریکایی‌ها و اروپایی‌ها بلافاصله بعد از شکست شبه‌نظامیان حلب وارد عمل شده و به نام دفاع از شهروندان در محاصره، از مدافعان سوریه خواستند عملیات نظامی خود را متوقف کنند. غربی‌ها عمدا روسیه را که در مقایسه با دیگر نیروهای مدافع استقلال سوریه نقش کمتری داشت را مورد خطاب قرار دادند. این مسئله خود با دو رویکرد دنبال شد رویکرد اول این بود که نقش برجسته نیروهای مقاومت مدافع سوریه که بیش از پنج سال است در بحبوحه درگیری بوده‌اند، دیده نشود و به نام قدرتی عضو شورای امنیت سازمان تمام شود. رویکرد دوم غربی‌ها انتقال دادن موضوع از نظامی به سیاسی بود به این معنا که آنان روسیه را تنها شریک معتقد به مذاکره می‌دانند و می‌خواهند با کمک روس‌ها روند نظامی را متوقف یا ضعیف نمایند.
سعدالله زارعی
