الوقت_ بعد از مرگ ملك عبدالله پادشاه عربستان، شكل‌گيري رهبري جديد در مصر و شكست اسلام‌گرايان در انتخابات تونس، به نظر مي‌رسد نگاه كشورهاي عربي به بحران سوريه تغيير كرده است؛ اما اين به معناي موافقت با بقاي بشار اسد نخواهد بود. در صحنه بين‌المللي نيز كشورهاي اروپايي و ايالات متحده امريكا به عنوان دو بازيگر مهم و تأثيرگذار در جهتگيري راه حل نهايي در سوريه، موضعگيري‌هاي سابق خود را در ارتباط با بركناري بشار اسد، تا حدودي تغير داده‌اند. آمريكا در اوت سال ۲۰۱۱ پنج ماه بعد از آغاز بحران سوريه رئيس جمهور سوريه را قدرتي نامشروع خواند و خواستار بركناري وي شد. اما با اوج‌گيري فعاليت گروههاي تروريستي به سركردگي داعش طي سالهاي ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، اولويت اول آمريكا مبارزه با اين گروهها و نه ساقط كردن بشار اسد شد. چاك هگل وزير دفاع، رابرت فورد سفير سابق آمريكا در سوريه و مارتين دمپسي رئيس ستاد مشترك ارتش آمريكا هدف از حملات هوايي به سوريه را هدف قرار دادن نيروهاي داعش و نه حمله به نيروهاي دولت سوريه عنوان كرده اند .
همچنين دولت سوريه از طريق نماينده خود در سازمان ملل اطمينان يافت كه آمريكا نقشه‌اي براي حمله به نيروهاي نظامي دولت متبوع وي در خاك سوريه ندارد و حيدر العبادي نخست وزير عراق ميانجي تمام فرآيند عمليات نظامي ميان بشار اسد و نيروهاي ائتلاف شد .
اما در سياست جديد آمريكا اين به معناي بهبود روابط با نظام دمشق نيست، بلكه تلاشي براي بسيج كردن تمام نيرو‌ها جهت نابود كردن داعش به حساب مي‌آيد و در عين حال كاخ سفيد تلاش كرده است مخالفان معتدل بشار اسد را تحت حمايت خود بگيرد و يك برنامه مدت‌دار آموزش نظامي براي آنها در نظر بگيرد .
در آن سو كشورهاي اتحاديه اروپا با پديده «شهروندان داعشي» خود مواجه شدند كه در صفوف داعش در عراق و سوريه مي‌جنگند. نگراني اين دولت‌ها از بازگشت تعداد زيادي از اين افراد به كشورهاي خود موجب از سرگيري همكاري‌هاي امنيتي با دولت سوريه شد كه دو دولت عضو دائم شوراي امنيت يعني فرانسه و بريتانيا پيشاهنگ بقيه بودند. اما اين دولت‌ها بار‌ها تأكيد كردند كه همكاري امنيتي با بشار اسد به معني بازگشايي سياسي با دولت وي نخواهد بود. از اين رو كشورهاي اروپايي به جاي سخن از بركناري بشار اسد، اكنون بر راه حل سياسي با حفظ نهادهاي دولتي در سوريه تأكيد مي‌كنند .
با چنين تغيير رويكرد درسطح بين‌المللي نسبت به بحران جاري در سوريه، كشورهاي عربي بر حسب طبيعت خود اندك تغيراتي در مواضع خود نسبت به آنچه اكنون در سوريه جريان دارد، ايجاد كردند .
عربستان سعودي
با مرگ ملك عبدالله و تغير رهبري عربستان سعودي، در رويكرد امنيتي اين كشور اندك تغيرات شكل گرفته است. شاهزاده محمد بن نايف مخالف سرسخت گروههاي تروريستي كه دو منصب مهم وزارت كشور و وليعهدي وليعهد را به عهده دارد، سال گذشته پرونده سوريه را در حوزه فعاليتهاي خود قرار داد. اين شخص به شدت با سياست‌هاي بندر بن سلطان كه متهم است سياست واحدي در سوريه نداشته و موجب رشد گروههاي افراطي گرديد، مخالف است. علاوه بر اين محمد بن نايف با سياست‌هاي منطقه‌اي آمريكا كاملا منطبق است و تلاش مي‌كند اختلافات شكل گرفته ميان بندر بن سلطان و دولتمردان كاخ سفيد را به گذشته بسپارد. از سوي ديگر سعود الفيصل وزير خارجه فعلي كه به شدت خواهان بركناري بشار اسد بود، در حال حاضر بيمار است و سخن از كناره‌گيري او مي‌رود. اگر اين تغيير حاصل شود آنگاه رهيافت عربستان سعودي درباره سوريه كاملا با رهيافت آمريكا منطبق خواهد بود و بر دو مرحله استوار است: نخست از بين بردن گروهاي افراطي در سوريه و دوم يافتن يك راه حل سياسي جامع براي گذر از بحران اين كشور .
كويت
كويت همراه با ساير كشورهاي عربي مخالف بشار اسد در فوريه ۲۰۱۲ روابط خود را با دولت دمشق قطع كرد و سفير سوريه را از خاك خود اخراج نمود و هيأت‌هايي از اپوزسيون سوريه به ويژه نمايندگان ائتلاف ملي سوريه به كويت آمدند. همچنين اين كشور پيشاهنگ اقدامات انساني براي مردم سوريه بود و دو بار در سالهاي ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ كنفرانس كمك به پناهندگان سوري را در كشور خود برگزار كرد. اما در اواخر ۲۰۱۴ و به دلايل فني اجازه داد كه سه نفر از ديپلمات‌هاي سوري از سفارت خود در كويت ديدن كنند. اين سه نفر اكنون كارهاي كنسولي براي ارائه خدمات به سوري‌هاي مقيم كويت را انجام مي‌دهند، اما روابط دو هنوز كشور به بازگشايي سفارت و بازگرداندن سفير نرسيده است. كويت دوست دارد نقش ميانجي ميان سوريه و كشورهاي خليج فارس ايفا كند. يعني همان نقشي كه ميان عربستان سعودي، امارات و بحرين از يك سو و براي قطر از سوي ديگر ايفا نمود .
تونس
تونس در فوريه ۲۰۱۲ همراه با كشورهاي شوراي همكاري خليج فارس روابط خود را با دولت سوريه به شكل كامل قطع كرد. اين موضعگيري در اوج قدرت‌يابي اسلام‌گرايان در اين كشور و رياست جمهوري منصف مرزوقي فرد نزديك به آنها بود. اما در پايان دوره رياست جمهوري مرزوقي دولت تونس دفتري تحت عنوان «رسيدگي به وضعيت سه هزار تونسي در سوريه» در دمشق ايجاد كرد كه به عنوان گامي در جهت بهبود روابط ميان دو كشور تلقي شد. اگرچه اين دفتر امور تونسي‌هاي جهادي در سوريه را رصد مي‌كند و احتمالا در هماهنگي با كشورهاي اروپايي بر سر مسائل امنيتي گام بر مي‌دارد، اما بعد از شكست اسلام‌گرايان در انتخابات اخير رياست جمهوري و آمدن قائد سبسي، احتمال بهبود روابط تونس با دولت سوريه بيش از گذشته شده است .
مصر
بعد از سقوط محمد مرسي در ژوييه۲۰۱۳ و آمدن نظامي‌ها و سپس رئيس جمهور شدن عبدالفتاح سيسي، به طور كل نگاه مصر به بحران سوريه تغيير كرد. دو ماه قبل از اين تغيرات، رئيس جمهور اخوان‌المسلميني مصر بر ضد بشار اسد اعلام جهاد كرده بود. اما اكنون وضع كاملا تغير كرده است به طوري كه بعد از پيروزي سيسي در انتخابات رياست جمهوري در مه ۲۰۱۴، بشار اسد براي وي پيام تبريك فرستاد. اگرچه دولت مصر با فراهم نمودن امكاناتي براي تعدادي از مخالفان رژيم سوريه در خاك خود تلاش مي‌كند به شكلي در فرآيند سياسي سوريه شركت كند. در كنار اين دولت مصر به شدت با تحرك سياسي «ائتلاف ملي سوريه» و حاميان آن يعني قطر و تركيه مخالفت مي‌كند. در ماه‌هاي اخير تمام تلاش دولت مصر اين بود كه ساختار جديدي براي مخالفان بشار اسد متبلور كند كه با آنچه تحت عنوان ائتلاف ملي سوريه شناخته مي‌شود، كاملا متفاوت باشد .
مصر همچون روسيه خواهان مذاكره ميان رژيم بشار اسد و مخالفانش مي‌باشد، موضوعي كه به شدت اعتراض اعضاي ائتلاف ملي سوريه را برانگيخته است. همچنين دولت مصر يك هيأت مطبوعاتي به دمشق اعزام كرد و تبليغات گسترده‌اي در ارتباط با موضوع «همبستگي با ملت سوريه در برابر تروريسم» به راه انداخت. در اين اثنا عماد اسد رئيس دانشكده نيروي دريايي لاذقيه به همراه پنج نفر از قاهره ديدن كردند، اما دولت مصر تلاش كرد اين سفر را در چارچوب همكاري‌هاي علمي و به دعوت دانشكده علوم دريايي مصر نشان دهد. تمام اين تحركات نشان مي‌دهد كه دولت مصر مترصد يك فرصت است تا روابط خود را با دمشق بهبود دهد. اما افكار عمومي مصر به طور خاص و جهان عرب به طور عام به اين رويكرد كمك نمي‌كند .
پادشاهي عمان
پادشاهي عمان تنها كشور خليج فارس است كه هيچ وقت روابط خود را با دمشق قطع نكرد و در مناسبت‌هاي مختلف براي بشار اسد پيام تبريك مي‌فرستاد. رسانه‌ها و مطبوعات عمان از همان ابتدا از رويدادهاي سوريه به عنوان «بحران» نام بردند و هرگز از اصطلاح «انقلاب» يا «ارتش آزاد» استفاده نكردند. با پيدايش گروههاي جهادي در سوريه، پادشاهي عمان اولين كشوري بود كه سخن از ضرورت مبارزه با «تروريسم» به ميان آورد. روزنامه الوطن عمان كه به دولت اين كشور خيلي نزديك است آنچه در سوريه اتفاق افتاد را «توطئه» برعليه اين كشور خواند و خواهان حل سياسي شد. عمان به جز با چند شخصيت مستقل، با هيچ مخالف بشار اسد تماس نداشته است و شخصيت‌هاي مستقل مورد اعتماد خود را حتي در خلال مذاكرات ژنو فاش نكرد .
بحرين
بحرين به دليل حملات شديد سيد حسن نصرالله رهبر حزب الله لبنان با نظام سياسي بحرين، آل خليفه به شدت بر ضد نظام اسد عمل مي كند. اما رويكرد مستقلي از ساير كشورهاي عضو همكاري خليج فارس نخواهد داشت و به محض تبلور يك راه حل جمعي در اين كشورها، بحرين آن را تأييد خواهد نمود .
قطر
دولت قطر معتقد است تا فشاري بر بشار اسد وارد نشود، تمايلي به قبول راه حل سياسي از سوي حاكم دمشق شكل نخواهد گرفت. از اين رو به كمك‌هاي خود به مخالفان ادامه خواهد اما راه حل سياسي كه منافع مردم سوريه را تأمين كند، خواهد پذيرفت
كشورهايي چون عراق، لبنان، الجزائر و سودان هيچ وقت با رژيم بشار اسد مخالفت نكردند و تا آنجا كه در توان آنها بود چه در داخل اتحاديه عرب و چه در محافل بين‌المللي جانب بشار اسد را گرفتند .
