الوقت- یکی از مشکلات اساسی پیش روی جریان معارض سوری که چالشی جدی برای آنان تلقی می شود مسئله نهاد سازی است و این دغدغه برای ایالات متحده نیز مطرح است. با توجه به اینکه آمریکا نگران آن است که جریان تروریستی تحت حمایتش به دلیل دست داشتن در کشتار مردم از ساختار سیاسی آینده سوریه حذف شود از این رو حدود یک سالی است که ادبیاتی را به عنوان« معارض معتدل» مطرح کرده و چند ماهی هم هست که با مطرح کردن شخصیت‌های تکنوکرات که به گفته خودشان انگیزه های حزبی و قومی ندارند، دارای پایگاه اجتماعی قابل قبول در میان مردم هستند و تمام تلاششان معطوف به اصلاحات زیر بنایی در مناطق تحت سیطره معارضین است روند جدیدی را برای سرنگونی دولت بشار اسد آغاز کرده است.
در این روند ایالات متحده در تلاش است که گروههای معارض تحت حمایتش در کنار فعالیت نظامی خود نفوذ موثری هم در لایه های اجتماعی مردم بویژه اهل سنت به دست آورند. برنامه ریزی آمریکا معطوف به آن است که این گروه ها به مراکز ثقل قدرت در مناطق حضور خود تبدیل شده و با مغلوب کردن گروههای افراطی فعال در آن منطقه به تدریج یک ساختار نظامی- مدنی را تشکیل دهند. آنها همچنین می بایست با اتحاد این ساختارها در کل سوریه یک ائتلاف سکولار اهل سنت را تشکیل دهند که در آینده سیاسی سوریه بتواند سهم بسزایی داشته باشد.
تشکیل دولت موقت در حلب توسط مجمع عمومی شورای ائتلاف معارضین سوری به ریاست دکتر جواد ابو حطب در همین راستا قابل ارزیابی است. تمام فعالیت ها و سفرهای دکتر ابوحطب در جهت پر کردن خلاء خدمات تخصصی در سوریه می باشد. این پدیده جدید در سوریه نمونه ای از تلاش آمریکا برای مطرح کردن نیروهای تکنوکرات است که ارتش آزاد سوریه هم از نظر نظامی آنها را پشتیبانی می کند. در شمال و شمال شرق سوریه حمایت آمریکایی ها از ائتلاف موسوم به دموکرات که اکراد هسته مرکزی آن را تشکیل می دهند و هدف فعلی آنان بازپس گیری رقه از دست داعش است نیز در همین روند قابل توجیه است. قطعاَ آمریکایی ها برای عملیاتی کردن کامل این طرح مشکلاتی خواهند داشت که ایجاد اجماع میان معارضین به اصطلاح معتدل و همگرایی بین ایشان جهت رهبری واحد از مهمترین آنها است.
اندیشکده های مختلف آمریکایی که موسسه مطالعات جنگ نمونه بارز آن است در طول یکسال گذشته همسو نبودن مطالبات گروههای معارض سوری را دلیل اصلی تشکیل نشدن یک ائتلاف واحد علیه نظام سوریه می‌دانند. گروههایی مثل احرار الشام و جیش الاسلام در ابتدا در صف معرضین معتدل تعریف می شدند اما با گذشت زمان و ایجاد شکاف این گروهها در میان معارضین، ایالات متحده دریافت که با تغییر روند و حمایت نکردن از گروههای افراطی و روی آوردن به نهادهای مسلح به اصطلاح معتدل می تواند حمایت بین المللی بیشتری را علیه نظام سوریه جلب کند. ایالات متحده بر این باور است که نهادهای مدنی سکولار با شعار خدمت به مردم و رفع تبیعض و فساد می توانند فشار ها را برای تغییر نظام سیاسی فعلی سوریه تسریع نماید. در تحلیل این روندها می توان دریافت که آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که فقط از گروههایی حمایت کنند که در سابقه ذهنی مردم به گروههای افراطی معروف نباشند. در همین جهت نیز آمریکایی ها از گروهی ریشه دار همچون اخوان المسلمین سوریه که در حال حاضر به یک جنبش پراگماتیک تبدیل شده دیگر حمایت نمی کنند و تمام تلاششان معطوف به روی کار مدن یک جریان سکولار و تکنوکرات است که هیچ گونه رابطه و همسویی با محور مقاومت نداشته باشد.
علی آذری
