بنابر گزارشها مذاکرات پنهانی و آشکار اسرائیل و ترکیه برای پایان داده به کشمکشهای ۶ ساله به نتیجه رسیده است. ظاهرا قرار است ششم تیرماه آغاز دوران جدید روابط دو کشور به طور رسمی اعلام شود.
مطابق گزارشهایی که در رسانههای اسرائیل و ترکیه منتشر شده، قرار است فریدون سینرلی اوغلو، معاون وزیر خارجه ترکیه و جوزف سیچانور، نماینده ویژه نتانیاهو روز یکشنبه (۶ تیر) توافق دو کشور برای حل اختلافها و برقراری دوباره روابط دیپلماتیک را اعلام کنند.
ترکیه در گفتوگوهای گوناگونی که از جمله در ژنو انجام شده از برخی شرطها و درخواستهای خود صرفنظر کردهاست.
قطع روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی پس از حمله کماندوهای اسرائیلی به کشتی امدادرسانی "ماوی مرمره" که قصد داشت کمکهای انساندوستانه را به ساکنان غزه برساند رخ داد.
در جریان این حمله ده شهروند ترکیهای جان خود را از دست دادند.
با این حال ناظران احتمال میدهند تا پایان ماه ژوئیه روابط دیپلماتیک میان دو کشور با اعزام سفیران جدید برقرار شود.
پیش از این رجب طیب اردوغان، چه در دوران نخست وزیری و چه از زمانی که رئیس جمهور ترکیه شده رفع محاصره باریکه غزه را به عنوان یکی از پیششرطهای حل مناقشه با اسرائیل اعلام کرده بود. حال اما با وجود تداوم حصر غزه و مخالفت اسرائیل با درخواست ترکیه، رهبران این کشور تصمیم به ازسر گیر روابط با رژیم صهیونیستی گرفتهاند.
از طرف دیگر آنکارا تعهد کرده که اجازه سازماندهی عملیات نظامی از خاک ترکیه را به حماس ندهد.
اسرائیل و ترکیه به ویژه در دهه ۹۰ قرن بیستم همکاریهای نزدیک و فشردهای در حوزههای سیاسی، نظامی و اقتصادی داشتنهاند.
دستگاههای امنیتی دو کشور درباره دشمنان مشترکی نظیر سوریه به رد و بدل کردن اطلاعات میپرداختند و اسرائیل در تجهیز جنگندهها و تانکهای آمریکایی ترکیه با این کشور همکاری میکرده است.
سردی روابط اسرائیل و ترکیه به سالها ییش از ماجرای کشتی "ماوی مرمره" و به دوران قدرتگیری حزب اسلامگرای عدالت و توسعه و نخستوزیری رجب طیب اردوغان بازمیگردد.
اردوغان، ناامید از پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا در ابتدای قدرتگیری به گسترش روابط با کشورهای عربی و اسلامی منطقه پرداخت و حمایت از گروههای ضد صهیونیستی مانند حماس را افزایش داد.
تحلیلگران شتاب گرفتن روند عادیسازی روابط ترکیه و اسرائیل را که دستکم از سه سال پیش آغاز شده، به مشکلات روزافزون اردوغان و اختلافهای شدید با کشورهای منطقه نسبت میدهند.
سوریه و عراق به عنوان دو کشور هممرز با ترکیه درگیر بحرانهای شدید هستند، رابطه آنکارا و مسکو پس از هدف قرار گرفتن جنگنده روسی در مرز سوریه به شدت متشنج شده و تنش میان ترکیه و کشورهای عضو اتحادیه اروپا به اوج خود رسیده است.
به گزارش روزنامه حریت، یکی از محورهای مهم توافق ترکیه و اسرائیل از میان برداشتن موانع همکاریهای نظامی و از سرگیری رزمایشهای مشترک است.
گفته میشود سرمایهگذاری مشترک در صنایع دفاعی که برای ترکیه از اهمیت زیادی برخوردار است، یکی دیگر از مسائلی است که در مذاکرات ماههای گذشته در مورد آن توافق شده است.
پس از حملههای لفظی شدید اردوغان علیه اسرائیل در سالهای اخیر، به نظر میرسد افکار عمومی ترکیه آمادگی لازم را برای برقراری رابطه میان دو کشور نداشته باشد.
ناظران احتمال میدهند دولتمردان ترک در روزها و هفتههای آینده تلاش کنند توافق با اسرائیل را به عنوان عقبنشینی این کشور در برابر حمایت ترکیه از مردم فلسطین جلوه دهند.