الوقت- به دنبال ورود صدها معترض به منطقه الخضرا (منطقه سبز امنیتی بغداد) و اشغال ساختمان مجلس این کشور توسط آنان در روز شنبه 11 اردیبهشت ماه 1395، دولت و ارتش عراق ضمن اعلام وضعیت فوق‌العاده، تدابیر امنیتی را در شهر و اطراف شهر بغداد، تشدید کردند.
پس از آنکه سلیم الجبوری، رئیس پارلمان عراق روز شنبه جلسه رسیدگی به دومین بخش وزرای معرفی شده از سوی حیدر العبادی، نخست‌وزیر این کشور را به دلیل به حد نصاب نرسیدن تعداد حاضران، تعطیل کرد و به روز سه‌شنبه همان هفته موکول کرد، معترضان وارد منطقه امنیتی سبز بغداد شدند. آنها پس از اشغال ساختمان پارلمان، به طرف دفتر نخست‌وزیری رفته و اقدام به تحصن در این دو مکان کردند.
آنها به سر دادن شعارهایی نظیر «بزدلان بروند»، خواستار تشکیل جلسه فوری پارلمان عراق و بررسی نامزدهای پیشنهادی العبادی برای مناصب وزارتی شدند. لازم به یاد‌آوری است که در جلسه سه‌شنبه هفته گذشته پارلمان عراق، 6 تن از وزرای پیشنهادی العبادی از پارلمان رأی اعتماد گرفتند، ولی شماری از نمایندگان پارلمان به انحاء مختلف درصدد ممانعت از رأی‌گیری برای دادن رأی اعتماد به سایر وزرای پیشنهادی بودند. از همین رو، مقتدی صدر، رهبر جریان صدر، نسبت به هرگونه تأخیر و سهل‌انگاری در روند اصلاحات هشدار داد و با بیان اینکه هرگونه کوتاهی نمایندگان لکه ننگی بر پیشانی آنها خواهد بود از کناره‌گیری از عرصه سیاسی و اعتکاف دو ماهه خود و کنار کشیدن وزراء و نمایندگان همسو با خود از عرصه سیاسی خبر داد. وی پیشتر از العبادی خواسته بود تا برای مبارزه با فساد و سوء مدیریت در عراق، تغییراتی را در کابینه ایجاد نماید.
منطقه سبز بغداد (یا الخضراء)، در واقع محل اکثر ساختمان‌های دولتی، وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌های خارجی است که به شدت تحت تدابیر امنیتی شدید قرار دارد و ورود و خروج از این منطقه با نظارت کامل نیروهای امنیتی صورت می‌گیرد. از این رو، بنا به برخی گزارش‌ها، ورود برخی از معترضان به داخل محوطه الخضراء با دستور نخست‌وزیری بوده؛ به گونه‌ای که گفته می‌شود العبادی از نیروهای امنیتی خواسته است تا تمام دروازه‌های منطقه سبز را به روی معترضان باز کنند.
با فرض صحت یا عدم صحت این موضوع، نکته مهم دیگر آن است که رهبر جریان صدر، از ابتدای اشغال عراق از سوی آمریکایی‌ها در سال 2003 میلادی، همواره در دایره‌ای از «تشتت آراء سیاسی» توأم با «پتانسیل گسترده نظامی» و «دارای پایگاه اجتماعی قابل توجه و تأمل» قرار داشته و همین موضوع، سبب شده تا سایر بازیگران دخیل در عراق (اعم از داخلی و خارجی) توجه ویژه‌ای به آراء، افکار و عملکرد این جریان داشته باشند. از این رو، در برهه حساس کنونی، تعریف بازی جدید برای این جریان، دور از ذهن نخواهد بود.
در توضیح این نکته، ضروری است نگاهی مختصر به عملکرد گذشته جریان صدر، به ویژه پس از تحولات 2003 . م در عراق داشته باشیم. این جریان که دلیل ظهور خود را با هدف «ضد اشغالگری آمریکایی‌ها و ائتلاف همسو با آن» اعلام کرد، از ابتدای شکل‌گیری، علی‌رغم «پتانسیل قوی نظامی» و «پایگاه و وزن اجتماعی قابل توجه»، بنای ناسازگاری را با «روند سیاسی نوین» در عراق قرار داد. رهبری این جریان با «ورود به روند سیاسی به دلیل حضور اشغالگران آمریکایی» مخالفت ورزیده و پس از آن به «ورود محدود» از قِبَل به دست گرفتن «پست‌ها و مناصب غیرسیادتی» تن داد ولی سپس به سرعت خواستار به دست گرفتن مناصب دیگر حکومتی شد. در واقع می‌توان اذعان کرد که «خط مشی سیاسی در پیش گرفته شده از سوی جریان صدر پس از 2003 . م، همواره با فراز و نشیب‌هایی توأم بوده؛ به گونه‌ای که پیش‌بینی رفتار سیاسی این جریان در برخی بزنگاه‌های تاریخی و سیاسی دشوار است.»
موارد یاد شده، نافی حضور قدرتمند نظامی این جریان در مواجهه با تروریستهای سلفی ـ تکفیری نیست و درواقع می‌تواند «جیش المهدی و تمام فروع وابسته یا همسو با آن» در گذشته و همچنین «سرایا السلام» در حال حاضر را نمود بارز این پتانسیل به شمار آورد.
به هر حال، چینش برخی شواهد و قرائن در تحولات اخیر عراق، حاکی از یک نگرانی و دغدغه برای «حاکمیت محوری شیعیان در عراق»، «جمهوری اسلامی ایران» و به طور کلی «محور مقاومت» است. از این رو به نظر می‌رسد که صحنه سیاسی ـ امنیتی و نظامی عراق، دستخوش یک سلسله تحولات شود. اصرار بیش از حد رهبر جریان صدر بر تعیین تکلیف سریع‌تر وزرای پیشنهادی العبادی و ترغیب معترضان برای برخورد با نمایندگان مخالف کابینه پیشنهادی، اخبار ضد و نقیض در خصوص ضرب و شتم برخی نمایندگان متحصن و مانع در تأیید وزرای پیشنهادی، گزارش‌هایی مبنی بر ترک منطقه الخضراء از سوی العبادی و نفی موضوع"دستور العبادی برای برخورد با معترضان" از سوی شبکه «العربیه» سعودی، مداخله سعودی‌ها به ویژه سفیر این کشور در بحبوحه سیاسی ـ امنیتی عراق، حمایت‌ها و اظهارات مسعود بارزانی از برخی تحولات و دعوت از نمایندگان پارلمان برای سفر به اربیل، تخلیه سفارت آمریکا در منطقه الخضراء و... همگی حاکی از یک طیف‌بندی و «آرایش سیاسی جدیددر صحنه عراق» است؛ نکته مهم در این برهه، حمایت‌ها یا سکوت برخی بازیگران دخیل خارجی و داخلی است.
از این رو به نظر می‌رسد آرایشی جدید در صحنه سیاسی عراق در حال شکل‌گیری است که از سوی برخی بازیگران دخیل حمایت می‌شود. خصیصه اصلی آرایش نوین، نوعی مرزبندی مجدد در طیف‌بندی‌های سه‌گانه مذهبی ـ قومی عراق است، که بر کنار زدن یا در حاشیه قرار دادن برخی شخصیت‌های سیاسی کنونی و جایگزینی آنها با شخصیت‌ها و جریان‌های دیگر است. این شرایط جدید، می تواند روند جدیدی را در ساختار قدرت عراق رقم بزند، روندی که در شرایط کنونی این کشور می تواند چالش های متعددی را بر سر راه این کشور قرار دهد.
