الوقت- پس از بازگشت هیئت مذاکره کننده صهیونیستی از قطر، مذاکرات بین حماس و تلآویو وارد مرحله حساسی در خصوص دستیابی به آتشبس و تبادل اسرا شده است و علیرغم پیشرفت ادعایی در مذاکرات، اما به نظر میرسد سران صهیونیست کمافیالسابق در مسیر توقف جنگ کارشکنی میکنند.
«اسامه حمدان»، یکی از رهبران حماس روز جمعه در اظهاراتی تاکید کرد:«ما ابتکارعملی را مطرح کردیم که شامل آتشبس کامل و تبادل اسرا و عقبنشینی از غزه است، اما اسرائیل آن را رد کرد». حمدان با اشاره به اینکه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی میخواهد با کشتن اسیران، از شر پرونده اسرای صهیونیست خلاص شود، تاکید کرد که اسرائیل مانع دستیابی به توافق میشود. حمدان ادامه داد:«ما قبلاً با جدول زمانی تدریجی برای خروج از غزه موافقت کرده بودیم، اما اسرائیل آن را نپذیرفت».
کارشکنی رژیم صهیونیستی در مسیر مذاکرات آتشبس درحالی است که طی هفتههای گذشته دو طرف با میانجیگری مصر و آمریکا، به توافقاتی برای تبادل اسرا دست یافته بودند که گفته میشد به زودی نهایی میشود اما در نهایت نتانیاهو بنابه دلایلی شخصی در آخرین لحظات باز هم زیر میز زد تا چشمانداز توقف درگیریها همچنان در حالت ابهام باقی بماند.
اسناد کشتار اسرا
بحث کشتن اسرای اسرائیلی در غزه که رهبران حماس آنرا اعلام کردهاند، موضوع جدیدی نیست و در یکسال گذشته نیز اسناد زیادی از این اقدامات منتشر شده است.
رهبران حماس بارها حمله ارتش اشغالگر به مکان نگهداری اسرا را تایید کردهاند که طبق گزارشها دهها اسیر صهیونیست توسط خود ارتش به هلاکت رسیدهاند.
ارتش اسرائیل در مرداد سال جاری اعتراف کرد که تعدادی از اسرای خود را در حملات به غزه کشته است و متعاقب آن، سازمان رادیو و تلویزیون رژیم صهیونیستی نیز در همین راستا اعلام کرد که از مجموع ۱۲۰ اسیر باقی مانده در غزه ۴۶ نفر از آنها در حملات کشته شدهاند.
در آن زمان حماس در بیانیهای خطاب به خانوادههای اسرای صهیونیستی با بیان اینکه ارتش شما را فریب میدهد اظهار داشت: «کابینه رژیم اشغالگر تنها میخواهد اسرا در تابوت بازگردند».
روزنامه هاآرتص در بهمن ماه گذشته در گزارشی اعلام کرد که سه اسیر اسرائیلی با گازهای سمی که ارتش این رژیم داخل یکی از تونلها در غزه تزریق کرده بود، کشته شدند.
همچنین سه اسیر اسرائیلی چند ماه پیش که از دست حماس فرار کرده بودند، با در دست داشتن پرچم سفید از نظامیان اشغالگر کمک میخواستند اما ارتش با این فرض که آنها عضو حماس هستند، این سه اسیر را به هلاکت رسانده بود. حماس چهارشنبه گذشته نیز اعلام کرد که 6 اسیر اسرائیلی دیگر در اثر بمباران صهیونیستها کشته شدند.
ارتش صهیونیستی چندین بار سعی کرده تا تعدادی از اسرای خود را نجات دهد اما این اقدامات نتیجه عکس داده و بیشتر آنها را به کام مرگ فرستاده است.
در آخرین دور از این اقدامات نجات، هفته گذشته ارتش اسرائیل تلاش داشت ساهر باروخ، یکی از اسرای در بند حماس را نجات دهد اما این عملیات شکست خورد و نظامیان اسرائیلی با رزمندگان حماس وارد تبادل آتش شدند که در نتیجه این اسیر اسرائیلی نیز کشته شد.
نتانیاهو و دوستانش از زمان شروع جنگ در غزه ثابت کردهاند که جان اسرا برایشان اهمیتی ندارد زیرا نه تنها بارها فرصتهای بوجود آمده برای تبادل اسرا را ناکام گذاشتهاند بلکه حتی به هشدارهای حماس درباره تأثیر وضعیت وخیم غذایی و بهداشتی غزه بر سلامت اسرا نیز بیتوجهی میشود.
برآوردهای اطلاعاتی صهیونیستها حاکی از آن است که دستکم ۵۰ تن از اسرا همچنان زنده هستند اما به نظر میرسد وزرای افراطی وقعی به این اسرا نمینهند. در بین اسرا تعدادی تبعه خارجی هم وجود دارد که برای دولت افراطی تلآویو هیچ اهمیتی ندارند.
رهایی از فشارهای داخلی و خارجی
یکی از دلایلی که نتانیاهو را به فکر خلاصی از شر اسرا انداخته است، موج انتقادات و فشارهای داخلی و خارجی است که در 15 ماه گذشه علیه دولت او به راه افتاده است اما او با لجاجت سعی دارد با وجود همه فشارها به هر قیمتی جنگ را ادامه دهد.
نتانیاهو برای فرار از هرگونه توافقی که تداعی کننده اعتراف به پیروزی حماس شود، ترس از فروپاشی اتحاد کابینه و همچنین به خاطر مسئولیت در شکست عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر و از طرفی درگیر بودن در پروندههای فساد، حاضر نیست که جنگ در غزه را متوقف کند.
نتانیاهو تصور میکند که بیشتر مسیر پیروزی در برابر حماس را رفته و تنها یک گام تا رسیدن به اهدافش فاصله دارد و نمیخواهد این فرصت استثنائی را از دست بدهد. این درحالی است که مقامات امنیتی و رسانههای عبری اذعان میکنند که حماس مجدداً خود را سازماندهی کرده و اخیرا به برخی مناطق تحت اشغال صهیونیستها بازگشته است.
تفسیر نتانیاهو اما متفاوت است. او هفته گذشته گفت:«اگر جنگ را اکنون به پایان برسانیم، حماس باز میگردد، خود را بازسازی میکند و دوباره به ما حمله میکند اما ما نمیخواهیم به این وضعیت بازگردیم».
نتانیاهو و وزرای افراطی بارها اعلام کردهاند که قصد خروج از نوار غزه را ندارند و این موضوع بار دیگر از زبان یسرائیل کاتز، وزیر جنگ اسرائیل مطرح شد که در سخنرانی اخیر خود در جمع فرماندهان نظامی در جنوب غزه گفت که اسرائیل کنترل امنیتی بر نوار غزه را از طریق اقداماتی از جمله مناطق حائل و نقاط کنترل حفظ خواهد کرد. این درحالی است که حماس خواستار پایان جنگ و عقبنشینی کامل اشغالگران از این باریکه است.
از طرفی، دولت نتانیاهو در یکسال گذشته هر روز از سوی خانوادههای اسرا تحت فشار بود و این مسئله تا حدودی ابتکارعمل در میدان غزه را از او گرفته بود و لذا ترجیح میدهد با کشتن اسرا و احتمالا متهم کردن حماس به این کشتارها، از زیر بار فشارهای داخلی هم رها شود. خانوادههای اسرا بارها نتانیاهو را متهم کردهاند که با کارشکنی در روند مذاکرات با حماس، شانس بازگشت فرزاندانشان را کاهش میدهد و حتی تهدید کردهاند که از او به دادگاه عالی شکایت خواهند کرد.
نتانیاهو که تحولات منطقه را وفق مراد خود میداند و تا حدودی موج مخالفت رهبران اپوزیسیون نیز فروکش کرده است، بنابراین قصد دارد تا کار غزه را نیز یکسره کرده و آنرا به عنوان دستاورد برای خود اعلام کند و مهم نیست که در این میان دهها اسیر صهیونیست هم تلف شوند.
برانگیختن خشم ترامپ
زیر میز زدن مذاکرات از سوی نتانیاهو به تحولات داخلی آمریکا نیز ارتباط دارد. نتانیاهو هیچ گاه دنبال توقف جنگ در غزه نبود و رویکرد جدی برای رسیدن به آتشبس در هفتههای اخیر هم به این خاطر بود که دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا تهدید کرده بود که اگر تا 20 ژانویه یعنی زمان ورود او به کاخ سفید، جنگ در غزه متوقف نشود، جهنم به پا خواهد شد.
از آنجا که ترامپ برای کاهش هزینههای واشینگتن، قصد مختومه کردن جنگ غزه را دارد، لذا نتانیاهو درصدد است با کشتن اسرا که تعدادی آمریکایی نیز در میان آنها هستند، تنها مانع در مسیر ادامه جنگ را برداشته و بدون هیچگونه مانعی برنامههایش را علیه فلسطینیان به اجرا بگذارد.