الوقت- پس از چند سال آرامش نسبی در شمال سوریه، استان «حلب» بار دیگر به نقشه جنگ این کشور بازگشته است.
در این رابطه، سحرگاه روز چهارشنبه مردم حلب درحالی با صدای درگیریهای شدید از خواب بیدار شدند که از زمان آتش‌بس در مارس 2020 سابقه نداشت.
ماجرا از آنجا شروع شد که گروههای ترویستی ادلب به سرکردگی «تحریرالشام» یک عملیات نظامی بزرگ به نام «بازدارندگی تجاوز» را در دو جبهه جنوب شرق ادلب و غرب حلب، آغاز کردند.
گروههای تروریستی صدها تن از عناصر خود از جمله دهها عنصر انتحاری را در این حملات به کار گرفتند و ظرف دو روز، گسترده‌‌ترین حملات را در چند محور انجام دادند و بر اساس گزارشها حدود 26 کیلومتر از خاک سوریه، صحنه جنگ و درگیری شده است.
درگیری‌ها در دو جبهه عنادان و خان‌العسل شدید است که گروههای تکفیری به شدت تلاش می‌کنند تا آنها را تصرف کنند.
حسن عبدالغنی، سخنگوی اداره عملیات نظامی تروریستها در بیانیه‌ای در شبکه ایکس، گفت:«گروههای مسلح پس از درگیریهای شدید با نیروهای ارتش سوریه که 36 ساعت به طول انجامید، کنترل کامل حومه غربی حلب را به دست گرفتند».
عبدالغنی مدعی شد که تروریستها شهرک استراتژیک کفر حلب را تصرف کردند و اداره عملیات نظامی تروریستها نیز از کنترل مکانهای استراتژیک در حومه جنوب شرقی ادلب خبر داد.
گروههای تروریستی همچنین کنترل مقر «هنگ 46» در شهرک استراتژیک خان‌العسل و دهها شهرک و روستای و همچنین فرودگاه النیرب در شرق حلب را به دست گرفتند.
هنگ 46 بر روی تپه‌ای مرتفع در نزدیکی شهر عطارب قرار دارد و رابط بین حومه ادلب و حلب است. نیروهای این هنگ در انجام عملیات هوایی ارتش سوریه مهارت و تخصص ویژه‌ای دارند.
یک منبع نظامی سوری اذعان کرد که پیشرویهای سریع به تروریستها این امکان را داد تا در حدود 10 کیلومتری مرکز حلب و چند کیلومتری شهرکهای نبل و الزهرا که خط دفاعی برای شهر محسوب می‌شوند، قرار گیرند.
این حملات که از سوی گروههای تروریستی با نام اتاق عملیات «فتح المبین» نامگذاری شده است، توسط هیئت تحریر الشام، جبهه آزادیبخش ملی و جمعی دیگر از گروههای مسلح شمال غرب سوریه رهبری می‌شود.
اتاق عملیات تروریستها مدعی شد که در سه روز اخیر مساحتی در حدود 245 کیلومتر مربع را تحت کنترل خود درآورده‌اند.
اهداف تروریستها از حمله به حلب
از زمان توافق آتش بس در مارس 2020، با تضمین روسیه، ترکیه و ایران، این اولین نقض گسترده خطوط تماس با دولت مرکزی سوریه توسط تروریستها محسوب می‌شود.
این حملات با تهدیدهای مکرر گروههای تکفیری برای انجام عملیات گسترده در حلب و ادلب برای بازپس گیری مناطقی که در سال 2020 از دست داده بودند، انجام شد. متعاقباً، تروریستها عملیات «بازدارندگی تجاوز» را با هدف دستیابی به بازدارندگی در برابر حملات ارتش سوریه اعلام کردند.
در این راستا، عبدالغنی در گفتگو با «عرب پست» مدعی شد:«یکی از دلایل شروع نبرد این بود که استقرار نظامیان دولت سوریه در حومه مناطق آزاد شده امنیت منطقه و ساکنان آن را تهدید می‌کند. وظیفه اتاق عملیات دفاع از مردم ما در برابر این خطر قریب‌الوقوع است که وجود و امنیت آنها را هدف قرار می‌دهد». عبدالغنی توضیح داد:«اهداف این عملیات شکستن نقشه‌های دشمن با هدایت یک حمله پیشگیرانه حساب شده علیه مواضع گروههای مسلح بوده است».
اسامه حاج حسین یکی دیگر از رهبران عملیات گروههای تروریستی نیز در مصاحبه با عرب پست، گفت:«با دسترسی به جاده بین‌المللی حلب- دمشق که جاده «M5» شناخته می‌شود، مسیر ارسال تدارکات نیروهای دمشق به حلب قطع شده و در نتیجه امکان پیشروی به سمت این شهر و کنترل آن تضمین خواهد شد».
محمد خیرالدین، دیگر عضو گروههای تروریستی هم گفت:«این عملیات با هدف حفاظت از مناطق آزاد شده و جلوگیری از حملات سوریه، و جلوگیری از جابجایی شبه نظامیان ایرانی و حزب‌الله در مجاورت مناطق مخالف انجام شد».
واکنش ارتش سوریه
هر چند گروههای تکفیری از عنصر غافلگیری استفاده کرده و سریعا توانستند مناطقی را اشغال کنند، اما این خوشحالی مدت طولانی دوام نیاورد و ارتش سوریه با کمک همپیمانان خود حملات گسترده‌ای را برای بازپس گیری مناطق اشغال شده آغاز کرد.
به گزارش العالم، ارتش سوریه در دو روز گذشته توانست 400 کیلومترمربع در 56 شهرک و روستا در حلب و ادلب را تحت کنترل خود درآورند.
در همین راستا، جنگنده‌های سوری مقر اصلی اتاق عملیات تروریستها در حومه شهر مرعیه در شمال حلب را با موشک هدف قرار دادند که منجر به کشته و زخمی شدن تعداد زیادی در بین صفوف تکفیریها شد.
تروریستها در این حملات شهرک استراتژیک خان‌العسل را اشغال کردند که دروازه شهر حلب به شمار می‌رود، اما ارتش سوریه مجددا موفق به بازپس گیری این شهر راهبردی شد.
از سوی دیگر، وزارت دفاع سوریه اعلام کرد که نیروهای این کشور در حال دفع حمله تروریستها هستند و توانسته‌اند خسارات سنگینی را به تجهیزات تکفیریها وارد کرده و بیش از 150 تروریست از تحریر الشام را تنها در یک روز به هلاکت رساندند.
ارتش سوریه به همراه همپیمانان خود، در چندین محور حلب و ادلب به شدت درگیر شده و مواضع گروههای تروریستی در مناطقی چون داره عزه و قبتان الجبل در حومه غربی حلب را هدف حملات موشکی قرار داد.
ارتش سوریه همچنین چندین منطقه از جمله شهرکهای کفر البطیخ، جوبریف و جوباس را بازپس گرفت و تجهیزات نظامی گسترده را در خط مقدم درگیری مستقر کرد.
همچنین خطوط امدادی عناصر مسلح در شهرکهای آفس، سرمین، سان، النیرب و معربلیت در حومه شرقی و اطراف شهرکهای الباره، فلیفل، الفطیره و دیرالسنبل در جبل الزاویه در حومه جنوبی ادلب و اطراف شهرکهای العنکاوی و القرقور، مشیک و خربه الناقوس در سهل الغاب واقع در غرب حماه را هدف قرار داد و تلفاتی به آنها وارد آورد. همزمان جاده بین‌المللی حلب به دلیل درگیریهای جاری بسته شد.
یک منبع از نیروهای مدافع شهر عنادان به شبکه المیادین، گفت که 4 گروه از تروریستها تلاش کردند وارد عنادان شوند که در نتیجه اعضای آنها کشته و زخمی شدند.
هواپیماهای جنگی سوریه همچنین ورود کاروان تروریستها به شهر «مرعیه» را زیر نظر گرفتند و مواضع این گروهها و محل‌های ورود کاروان‌ها به حومه این شهر تا منبج که تحت کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه (کردها) است را هدف قرار دادند.
اهمیت حلب
اهمیت حلب در این است که دومین استان پرجمعیت سوریه و پایتخت اقتصادی این کشور و همچنین در محدوده چهارمین منطقه کاهش تنش قرار دارد که گروههای مسلح تهدید می‌کردند که کنترل آنرا دوباره به دست می‌گیرند.
بنابراین، کنترل این شهر استراتژیک که در ابتدای جنگ داخلی نیز نقش مهمی در درگیری‌ها داشت، موقعیت طرف پیروز را ارتقا خواهد داد.
اگر این شهر راهبردی به طور کامل تحت کنترل دولت مرکزی قرار گیرد، گروههای تروریستی در ادلب تحت محاصره قرار خواهند گرفت و توانی برای عرض اندام مجدد در برابر دمشق نخواهند داشت.
همچنین، یکی از مسیرهای تدارکاتی از مرز ترکیه به تکفیریها نیز بسته می‌شود و بستر برای نابودی این گروهها در ادلب نیز هموار خواهد شد.
این شهر برای تروریستها هم مهم تلقی می‌شود و قصد دارند تا با اشغال آن، وسعت مناطق تحت کنترل خود را گسترش داده و در آینده از این موقعیت برای هدف قرار دادن مواضع ارتش سوریه و همپیمانان آن استفاده کنند.
از طرفی، یکی از منابع نظامی تروریستها نیز به عرب پست، گفت:«پیشروی به سمت جاده بین‌المللی (M5) که استان حلب را به دمشق متصل می‌کند و قطع آن، شهر حلب را در محاصره قرار می‌دهد. اگر گروهها بتوانند خان‌العسل را کنترل کنند، این امر موجب قطع تدارکات نیروهای سوریه به این شهر خواهد شد و راه را برای پیشروی آنها به سمت شهر حلب و کنترل آن هموار می‌کند».
رد پای بازیگران خارجی در حمله به حلب
از آنجا که حمله ناگهانی تروریستها همزمان با تحولات آتش‌بس در لبنان و شکست رژیم صهیونیستی از حزب‌الله و مقاومت صورت می‌گیرد، برخی کارشناسان معتقدند که گروه های مسلح تلاش می‌کنند با استفاده از شرایط کنونی منطقه، مناطق دیگری را در حومه حلب اشغال کنند و موقعیت نظامی خود را از بیم حوادث سیاسی پیش‌بینی نشده ثبیت کنند.
این تحلیلگران استدلال می‌کنند که حملات تروریستها که بلافاصله پس از اجرای آتش‌بس بین حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی انجام شد، رد پای واشینگتن و تل‌آویو در آن مشهود است.
رامی عبدالرحمن، مدیر دیده بان حقوق بشر سوریه در این باره به اسکای نیوز عربی گفت:«از ماهها پیش، افسرانی از اروپای شرقی برای استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، هیئت تحریر الشام را آموزش می‌دادند و احتمال دخالت غرب در این حملات را افزایش می‌دهد».
ابراهیم حزروی، خبرنگار میدانی در حلب نیز در گفتگو با سایت «المشهد» گفت:«شروع این حملات پس از توافق آتش‌بس در لبنان و اظهارات تهدید‌آمیز بنیامین نتانیاهو که گفت بشار اسد، با آتش بازی نکند، اتفاقی نیست».
به گفته حزروی، «ممکن است اسرائیل برای اعمال فشار بیشتر به دمشق، از کارت تروریستهای ادلب استفاده کند که از زمان شروع جنگ در لبنان، نتانیاهو آآمادگی خود برای حمله به دمشق و مقابله با گروههای مقاومت اعلام کرده بود».
باتوجه به اظهارات نتانیاهو و تهدید اخیر بشار اسد به ترور، به نظر می‌رسد که تل‌آویو سعی دارد با تقویت گروههای تکفیری، سوریه را ناامن کرده و به خیال خود پروژه اخراج ایران از بیخ گوش سرزمینهای اشغالی را که از یک دهه پیش روی میز قرار داده، عملیاتی کند.
نتانیاهو در هفته‌های اخیر نیز به دمشق هشدار داده بود که اگر مسیر کاروان کمکهای تسلیحاتی ایران به لبنان را متوقف نکند، تاوان سنگینی خواهد پرداخت.
از اینرو، نتانیاهو که به شدت از سوی مخالفان در سرزمینهای اشغالی به دلیل ناتوانی در شکست حزب‌الله تحت فشار است ، احتمالا تلاش می‌کند برنامه شکست خورده خود را در سوریه دوباره امتحان کند تا ضمن منحرف کردن اذهان عمومی بحران دیگری را آغاز کرده و مدعی تمرکز بر روی تهدیدات ایران در سوریه شود.
از سوی دیگر، نشانه‌هایی از نقش ترکیه هم به عنوان تنها حامی گروههای تروریستی در حمله به حلب دیده می‌شود.
در این رابطه، فعالان رسانه‌ای در حلب به سایت «المشهد» گفتند:«از آنجا که مرکز ترکیه به روی تحریرالشام و دیگر گروههای مسلح باز است، ارتش ترکیه این گروهها را مجهز کرده و همزمان تحرکات و استحکامات نظامی خود را در خطوط تنش تقویت کرده است».
یک منبع میدانی در حلب هم به المیادین، گفت که کاروان‌هایی از افراد مسلح، تجهیزات و مهمات از گذرگاه باب‌السلمه در مرز ترکیه وارد شده و به سمت جبهه‌های جنگ در غرب حلب حرکت کردند.
از دید فعالان رسانه‌ای حلب، ترکیه به دلیل اختلافات با روسیه بر سر بحران اوکراین، دنبال امتیازگیری از مسکو در میدان سوریه است.
عبدالرحمن در این باره گفت:«اگر ترکیه در این موضوع دست داشته باشد، ممکن است سعی کند دولت سوریه را تحت فشار قرار دهد تا به میز مذاکره بازگردد». این درحالی است که اخیرا هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه بشار اسد را متهم کرد که برای راه حل صلح در سوریه آمادگی ندارد و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه هم از مسکو خواست تا دمشق را برای عادی سازی روابط با آنکارا تحت فشار قرار دهد.
بنابراین، به نظر می‌رسد دولت اردوغان از کارت گروههای تکفیری برای ناامن کردن مجدد سوریه و گرفتن امتیازات سیاسی و نظامی از دولت بشار اسد استفاده می‌کند. زیرا بشار اسد بارها گفته تا زمانی که نیورهای نظامی ترکیه از مناطق شمالی سوریه خارج نشوند، عادی سازی روابط در کار نیست و اردوغان زیر بار این شرط نمی‌رود.
آرون لوند، کارشناس امور سوریه در بنیاد قرن به وبسایت الحره، گفت:«این نوع حمله از سوی مخالفان یک اتفاق نادر است که در چهار سال گذشته تنها شاهد چند حرکت نظامی بوده است». لوند پیش‌بینی کرد که روسیه و سوریه به شدت به این حملات پاسخ خواهند داد و مهم‌ترین نقش در این حمله ممکن است از سوی ترکیه باشد.
با وجود تحرکات برخی قدرتهای خارجی برای تجهیز گروههای تروریستی در حلب، دمشق و همپیمانان آن اجازه ناامن سازی مجدد سوریه را نخواهند داد و با تکرار پیروزی‌های محور مقاومت در لبنان و غزه، شاید این بار طومار تروریستها پس از 13 سال در سوریه برچیده شود.
