الوقت- پس از یکسال ناکامی جریانهای سیاسی عراق در انتخاب رئیس پارلمان، سرانجام این بن‌بست سیاسی پایان یافت.
عراقیها روز پنجشنبه در رای‌گیری در پارلمان «محمود المشهدانی» را به عنوان رئیس جدید پارلمان انتخاب کردند. از اینرو، در دور اول رای‌گیری 271 نماینده، شرکت کردند که در نهایت المشهدانی، 153 رای، العیساوی 96 رای و عبدالجبار 9 رای کسب کردند.
به دلیل اینکه هیچ یک از نامزدها اکثریت را کسب نکردند، رای گیری به مرحله دوم کشیده شد و المشهدانی این بار با ۱۶۸ رأی از مجموع ۲۶۹ رأی مأخوذه به کرسی ریاست پارلمان تکیه زد.
رای گیری برای رئیس شورای نمایندگان عراق مستلزم کسب نصاب «نصف به علاوه یک» تعداد کرسی‌های پارلمان است که معادل 166 نماینده از 329 نماینده است.
با لغو کرسی نمایندگی محمد الحلبوسی با رای دادگاه فدرال عراق به دلیل تخلفات قانونی رئیس پیشین مجلس، شکاف و اختلافات میان احزاب سنی بر سر نوع مواجهه با این رای دادگاه و از طرف دیگر انتخاب جانشین الحلبوسی بالا گرفت و تداوم این اختلافات موجب بلاتکلیف ماندن کرسی رئیس قوع مقننه برای ماه‌های متوالی شد.
از اینرو، در اواسط ماه اکتبر گذشته، رهبران «چارچوب هماهنگی شیعیان» یک سلسله نشست‌های منظم در منزل «عمار الحکیم» رهبر جنبش حکمت و ائتلاف نیروهای دولتی در بغداد را برای خاتمه دادن به این وضعیت تدارک دیدند که در نهایت این نشست‌ها به نتیجه رسید.
اتفاقات اخیر حاکی از آن است که چارچوب هماهنگی و برخی از جناح‌های اهل سنت پس از چند دور مذاکره و فشارهای سیاسی، بر سر انتخاب محمود المشهدانی به توافق رسیدند. به نظر می‌رسد حمایت از المشهدانی بدون ابتکار سیاسی از سوی چارچوب هماهنگی صورت نمی‌گرفت که خود را ضامن ثبات در عراق می‌داند.
جلوگیری از بحران بالقوه سیاسی و امنیتی
خلا ریاست پارلمان در پی تصمیم دادگاه عالی فدرال در نوامبر گذشته رخ داد که محمد الحلبوسی، رئیس سابق پارلمان را به دلیل همکاری با شرکتهای وابسته به رژیم صهیونیستی که نقض قانون عراق به شمار می‌رفت، برکنار کرد.
از آنجا که عراق از زمان اعتراضات مربوط به «جنبش تشرین» در سال 2019 تاکنون با مشکل دولت‌های ناپایدار و انحلال پارلمان‌ها پیش از دوران قانونی مواجه بوده است، لذا غیبت رئیس پارلمان نیز یکی از مواردی بود که به دلیل اهمیت آن می‌رفت که به بحران سیاسی جدید در این کشور تبدیل شود. چیزی که هادی العامری، رئیس سازمان بدر در پارلمان نیز تلویحا به آن اشاره کرد و گفت:«امروز شاهد یک رقابت واقعی بودیم، خدا را شکر با انتخاب دکتر محمود المشهدانی این موضوع به نحو احسنت با مولفه اهل سنت برای حل این مسئله که ما را بسیار نگران کرده بود به پایان رسید».
از آنجا که تداوم بحران سیاسی در عراق فرصتی برای بازیگران خارجی فراهم می‌کند تا با موج سواری روی اختلافات عراقیها به ناامنی و آشوبهای خیابانی دامن بزنند، لذا انتخاب رئیس پارلمان که نقش مهمی در ایجاد هماهنگی در بین جریانهای سیاسی به خصوص سنی‌ها دارد، این بهانه را از خارجی‌ها که قصد ناامن کردن عراق را دارند می‌گیرد.
آمریکا که همیشه از آب گلالود ماهی می‌گیرد، در یکسال گذشته با بهره‌برداری از این خلاء سیاسی سعی داشت، عراق را از داخل دچار چالش کند. زیرا خلا ریاست پارلمان درست زمانی رخ داد که رژیم صهیونیستی جنگ علیه غزه را شروع کرده بود و گروههای مقاومت عراق نیز در حمایت از فلسطینیان، پایگاه‌های آمریکا در منطقه را هدف قرار می‌دادند که برای مقامات کاخ سفید به شدت نگران کننده بود.
از آنجایی که چارچوب هماهنگی شیعیان اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار دارد، واشنگتن قصد داشت تا با بحران سازی سیاسی، پارلمان و کابینه تحت مدیریت مقاومت را سرنگون کند اما چارچوب هماهنگی اجازه سوء استفاده را از آمریکایی‌ها گرفت و با درایت توانست، ضمن ختم این قائله چهره‌ای نزدیک به مواضع مقاومت را بر مسند ریاست پارلمان بنشاند.
چارچوب هماهنگی شیعیان در ماجرای انتخاب نخست وزیر هم که به بحران سیاسی تبدیل شده بود، با رایزنی‌هایی مداوم با رهبران سایر احزاب توانست نظر مساعد آنها را برای تشکیل هر چه سریعتر کابینه جلب کند.
از نظر کارشناسان، انتخاب الشمهدانی یک پیروزی بزرگ برای جریان مقاومت و شکستی دیگر برای آمریکا در صحنه سیاسی عراق است که به تقویت ثبات در این کشور منجر خواهد شد.
نقش رئیس پارلمان در پیشبرد سریعتر و کم‌چالش‌تر فرآیند قانونگذاری و تسهیل گفتگو بین جناح‌های مختلف بسیار مهم است و این موضوع همچنین شامل میانجیگری در اختلافات و ایجاد اجماع در میان قانونگذاران نیز می‌شود که در چشم‌انداز قدرت سیاسی تقسیم شده در عراق بسیار مهم تلقی می‌شود. چیزی که عبداللطیف رشید، رئیس جمهور عراق نیز به آن صحه گذاشت و در سخنانی تاکید کرد که انتخاب رئیس پارلمان گام مهمی در تکمیل حقوق اساسی و ملی است.
انتخاب المشهدانی؛ پیروزی مقاومت در برابر آمریکا
اهمیت انتخاب المشهدانی در برهه کنونی از چند زوایه قابل بررسی است. یکی اینکه المشهدانی حامی گروههای مقاومت در منطقه و به ویژه فلسطین است که از این بابت با چارچوب هماهنگی مواضع یکسانی دارد. همانطور که المشهدانی پس از رای گیری پارلمان بار دیگر بر مواضع خود در حمایت از فلسطین و لبنان تاکید کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:«فقط به سخنرانی و شعار اکتفا نخواهیم کرد بلکه با همه مجالس عربی و بین‌المللی و فشار به منظور کسب موافقت جهانی برای آتش‌بس عمل خواهیم کرد».
بنابراین، انتخاب فرد حامی مقاومت در راس پارلمان عراق، می‌تواند انسجام در بین جریانهای سیاسی این کشور در حمایت از فلسطین و لبنان را تقویت کند.
حمایت افراد از محور مقاومت، به طور خودکار آنها را در صف مقابله با آمریکا قرار می‌دهد و المشهدانی نیز در گذشته ثابت کرده که با سیاستهای مخربانه آمریکا در عراق به شدت مخالف است.
پارلمان رکن اصلی قدرت سیاسی در عراق به شمار می‌رود و تصمیم گیرنده نهایی در تصویب و تغییر قوانین این کشور محسوب می‌شود. بر همین اساس واشنگتن قصد داشت تا فردی همسو با منافع خود و زایه‌دار با مقاومت در راس پارلمان عراق قرار گیرد که بتواند از میزان اصطکاک و چالش‌های پارلمان کنونی برای منافع‌اش بکاهد اما انتخاب المشهدانی این امیدواری کاخ سفید را تبدیل به یاس کرد و شاید با انتخاب او، طرح اخراج اشغالگران از عراق با جدیت دنبال شود. چرا که از مان شروع جنگ غزه و حمایت‌های امریکا از جنایت‌های رژیم صهیونیستی دیدگاه منفی به حضور نظامی آمریکا در خاک عراق در میان اعراب سنی به مراتب نسبت به قبل افزایش داشته است.
با انتخاب رئیس جدید و تداوم جلسات آن، عراقیها امید پیدا می‌کنند که همه چیز برای حل بحرانها آماده است و از این جهت برای مردم دلگرم کننده خواهد بود. با توجه به اینکه اواخر 2025، انتخابات پارلمانی عراق برگزار خواهد شد و جریانهای سیاسی در داخل پارلمان می‌توانند با همگرایی بیشتر شرایط را برای انتخابات فراهم کنند و همین موضوع چشم‌انداز بهبود شرایط سیاسی و اقتصادی کشور را ارتقا می‌دهد.
