الوقت- به درازا کشیده شدن جنگ در غزه علاوه بر لبریز کردن ماسه صبر جامعه بین المللی و مخالفان کابینه جنگ‌طلب رژیم صهیونیستی، موقعیت بنیامین نتانیاهو را در میان افراط‌گرایان متحدش نیز دچار تزلزل کرده تا جایی که او اکنون سایه سهمگین سقوط را بیش از هر وقت دیگری بر سر خود حس می‌کند.
این روزها و در بحبوحه اختلافات و درگیری‌ها در کابینه جنگ، اقدام پیشبینی نشده آمریکا در دادن رای ممتنع به قطعنامه شورای امنیت او را یک گام بیشتر به لبه پرتگاه سقوط و واگذاری کامل قافیه جنگ به حماس و به تبع آن شکست از رقبای سیاسی داخلی سوق داد.
در واقع پس از تصمیم اخیر شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر توقف جنگ انتظار می‌رود اختلافات و شکاف‌های داخلی در دولت نتانیاهو تشدید شود زیرا در شرایطی که کابینه ائتلافی به هیچ‌یک از اهداف از پیش تعیین شده در حمله به غزه دست نیافته، پذیرش عقب‌نشینی و توقف جنگ عیناً مساوی با «شکست» در برابر مقاومت فلسطین خواهد بود.
استعفای وزیر؛ اولین ترکش قطعنامه
اگرچه کابینه نتانیاهو در واکنش اولیه به قطعنامه شورای امنیت از عدم تمکین به آن و عزم خود برای ادامه جنگ خبر داد تا از این طریق اتحاد داخلی را در برابر فشارها تزلزل‌ناپذیر نشان دهد، اما با این حال این ژست قاطعانه اندکی دوام نیافت و در میان استیصال حاکم بر تندروهای تل‌آویو، گیدئون سار، رئیس حزب «امید نو» و وزیر صهیونیستی استعفای خود را اعلام کرد تا اولین ترکش قطعنامه زخم عمیقی بر ائتلاف کابینه وارد آورد.
سار قبلاً برای ماندن در دولت شرط کرده بود که باید به عضویت شورای جنگ بپیوندد و استعفای او در اعتراض به عدم حضور در شورای جنگ است جایی که بنی گانتز وزیر خارجه با سار اختلافات جدی دارد و مخالف حضور اوست . سار گفت: «من استعفا را امضا کردم و تا زمانی که نفوذی نداشته باشم نمی‌توانم مسئولیتی بر عهده بگیرم و برای گرم کردن صندلی ها به دولت نیامده ایم».
بی تردید استعفای سار باعث تعمیق شکاف در دولت و بدتر شدن مخمصه‌ای است که بنیامین نتانیاهو از آغاز جنگ با آن مواجه شده است.
حزب امید نو به رهبری سار در سال 2022 با شراکت حزب اردوگاه ملی بنی گانتز تشکیل شد و حزب سار توانست چهار کرسی و حزب گانتز هشت کرسی کنست را به دست آوردند. پس از عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر، این بلوک به دولت وحدت ملی به رهبری نتانیاهو پیوست، اما سار در کابینه جنگ حضور نداشت و از این رو بارها علیه شیوه پیشبرد جنگ توسط کابینه اضطراری موضع گرفته است.
سار در 12 مارس اعلام کرد که حزب امید نو از اتحاد با اردوگاه گانتز جدا می‌شود و مدعی شد که گانتز و آیزنکوت مانع از عملیات نظامی شدیدتر و سریع‌تر در غزه می‌شوند. وی سپس خواستار حضور در کابینه جنگ به عنوان رئیس یک حزب مستقل و جداگانه شد.
در حالی که انتظار نمی رود خروج سار به تنهایی باعث فروپاشی کابینه ائتلافی نتانیاهو شود که هنوز اکثریت 64 کرسی از 120 کرسی کنست را در اختیار دارد، اما انتظار می‌رود که سار با ترک دولت، انتقادات خود را از کابینه جنگ افزایش دهد، که می‌تواند وزرای راست افراطی ناراضی از کابینه را نیز تشویق کند تا انتقادات خود را افزایش دهند. وزرای راست افراطی، یعنی ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی اصرار به ادامه جنگ برای نابودی کامل حماس را دارند حتی اگر این امر به قیمت عدم آزادی امن اسرا تمام شود. مطمئناً این آشفتگی سیاسی شکاف در کابینه را افزایش خواهد داد.
عمیق‌تر شدن ترک‌های کابینه
اما بحران در کابینه صهیونیستی به این موضوع محدود نیست و اختلافات متعددی بر سر موضوعات مختلف جنگ میان نتانیاهو و دیگر وزرا وجود دارد از جمله: اختلاف دیدگاه چندین باره او با یوآو گالانت، وزیر دفاع، سرکشی‌های سیاسی بنی گانتز وزیر امور خارجه و رویارویی با وزاری تندرو بر سر پیشنویس قانون معافیت خدمت سربازی یهودیان افراطی ارتدوکس در کنست.
لحن اختلاف بین نتانیاهو و برخی از وزرای کابینه جنگ به رهبری گانتز زمانی بالا گرفت که شایعات در مورد معرفی وزیر امنیت ملی ایتامار بن گویر، وزیر دارایی بزالل اسموتریچ و سار به عضویت شورای جنگ مطرح شد که منجر به دنبال آن وزیران بنی گانتز و گادی آیزنکوت تهدید به خروج فوری از کابینه کردند.
جدال دیگر نتانیاهو با وزیر خارجه وقتی رخ داد، که بنی گانتز، در اوایل ماه مارس سفری هماهنگ نشده به واشنگتن انجام داد که خشم و نارضایتی نتانیاهو را برانگیخت. این مناقشه پس از لغو سفر هیئت اسرائیلی به واشنگتن در روزهای گذشته، در واکنش به امتناع ایالات متحده از استفاده از وتو بر قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل تشدید نیز شد.
گانتز گفت: "هیات نه تنها نباید به ایالات متحده می رفت، بلکه خوب بود نخست وزیر خودش به ایالات متحده سفر می کرد و با جو بایدن و مقامات ارشد گفت وگوی مستقیم می‌داشت."
در میان این چالش‌ها، شمشیر دو لبه قانون خدمت سربازی حریدی‌ها بر سر نتانیاهو سنگینی می‌کند. در حالی که نتانیاهو برای حفظ وزرای تندرو مجبور شده امتیاز ارائه پیشنویس قانون معافیت حریدی‌ها به کنست را بپذیرد در مقابل گانتز تهدید کرده که در صورت تصویب چنین قانونی استعفا خواهد داد و حزب او از ائتلاف کابینه خارج خواهد شد.
این اختلافات اکنون از وضعیت قابل کنترل خارج شده و به بحران تبدیل شده اند لذا اعتقاد بر این است که در مرحله بعدی، به‌ویژه با تداوم شکست نظامی در غزه و شکست توافق‌نامه تبادل اسرا و افزایش فشار جهانی، احتمالاً باید شاهد شکاف‌های بیشتری در دولت نتانیاهو و استعفای سایر وزرا باشیم.
در این رابطه عزیز سالم، تحلیلگر سیاسی در گفت‌وگو با «الخلیج آنلاین» معتقد است: «تغییر در صحنه سیاسی غرب و گسترش محکومیت‌های جهانی رژیم، در شکاف جبهه داخلی اسرائیل منعکس شد».
وی تاکید کرد: «اختلاف مواضع آمریکا و اسرائیل در مورد تاکتیک و مدت زمان جنگ، بازتابی از اختلافات داخلی اسرائیل است که با استعفای سار و افزایش شکاف در دولت نتانیاهو به وضوح نشان داده شد.»
