الوقت- بیش از دو هفته از آغاز تهاجم گسترده زمینی ارتش صهیونیستی به غزه می‌گذرد و جنگ در مناطق مختلف این منطقه به شدت در جریان است. در این مدت پیشروی نظامی صهیونیست‌ها بسیار به کندی پیش رفته و غافلگیری‌های صحنه نبرد اکنون موجب شده تا سران صهیونیستی برخلاف روزهای نخست حمله از امکان طولانی شدن روند جنگ حرف بزنند.
با این حال آنچه طی روزهای گذشته از ویدئوهای به دست آمده از میدان نبرد بیش از هر چیز دیگری توجهات را به خود جلب کرده شگرد خلاقانه نیروهای مقاومت است که همانند شبح در پشت ادوات سنگین نظامی دشمن ظاهر می‌شوند و سپس با موشک‌های دوش‌پرتاب آنها را منهدم می‌کنند و دوباره ناپدید می‌شوند.
در میان سانسور شدید رسانه‌ای صهیونیست‌ها از میزان تلفات و خسارات وارده بر ادوات ارتش آنها شمار دقیق نابودی تانک‌ها و نفربرها و دیگر ماشین‌آلات سنگین دشمن مشخص نیست و تنها آمار واصله مربوط به بیانیه های مقاومت است که روزانه از انهدام موفقیت‌آمیز تجهیزات دشمن خبر می‌دهند. تنها در روز شنبه گردان‌های قسام شاخه نظامی گروه حماس اعلام کرد که رزمنده‌های این گروه 25 خودروی نظامی اسرائیل را در مدت 48 ساعت هدف قرار دادهاند.
ابوعبیده، سخنگوی گردان های القسام، در پیامی ضبط شده گفت که از زمان آغاز عملیات زمینی اسرائیل در غزه در 27 اکتبر، رزمنده‌های مقاومت "بیش از 160 خودروی نظامی اسرائیل را منهدم کرده اند."
ابوعبیده خاطرنشان کرد: «نبرد میان مبارزان فلسطینی و ارتش اسرائیل نابرابر است، اما همچنان ارتش اسرائیل را می‌ترساند».
وی گفت: «جنگنده های ما از زمین و آسمان و از زیر آوار بیرون می آیند تا خودروهای زرهی و تانک ها را منهدم کنند».
در آن سوی سرزمین‌های اشغالی و محور دیگر جنگ در جبهه شمال، نیروهای حزب‌الله لبنان هم به صورت روزانه به شکار تانک‌های گرانقیمت اسرائیلی مشغول هستند و گزارش‌ها حاکی از آن است که طی دو هفته گذشته اسرائیل ده‌ها تانک از این نوع را در مرزهای شمالی خود از دست داده است.
ویدئویی که حزب‌الله روز شنبه سپری شده منتشر کرد، نشان می‌دهد که دو تانک اسرائیلی در حال پیشروی در منطقه «شجر» هستند که قبل از انهدام با موشک‌های ضد زره، توسط رزمندگان مقاومت هدف گیری می‌شود.
از مرکاوا تا باراک؛ تانک‌های پیشرفته اسرائیل در میدان نبرد
در طول نبردهای رژیم صهیونیستی طی 70 سال گذشته اسرائیل روش و تاکتیک‌های راهبرد جنگ سریع خود را بر اساس دوگانه هواپیما - تانک استوار کرده است.
این رژیم در دهه های اول پیدایش خود بر روی ایجاد یک دکترین نظامی مؤثر در مقابله با ارتش های عربی کار می‌کرد. در همین حین نام ژنرال "يسرائيل طال"به میان آمد. طال یکی از یهودیانی بود که پیش از پیوستن به باند صهیونیستی هاگانا در سال 1946 و سپس به ارتش اشغالگر پس از سال 1948، در طول جنگ جهانی دوم به طور داوطلبانه در ارتش بریتانیا و گردان یهودیان در ایتالیا خدمت کرده بود. طال از تجربه خود در نبردها دریافت که تانک ها در حل و فصل نبرد با اعراب نقش محوری خواهند داشت، و دیدگاه او در واقع در جنگ 1967 محقق شد، که در آن تانک ها نقش محوری ایفا کردند و منجر به بدترین شکست نظامی اعراب در قرن بیستم شدند.
در پایان دهه هفتاد، از طرح‌های طال تانک «مرکاوا» متولد و در سال 1979 وارد خدمت شد و پس از موفقیت‌های این تانک در جنگ اشغال نظامی لبنان در ژوئن 1982 که با پیروزی بر ارتش سوریه که از تانک‌های تانک T-72 شوروی بهره می‌برد، از آن لحظه به بعد، مرکاوا به جواهر نیروی زمینی ارتش رژیم اشغالگر تبدیل گردید که نسل‌های جدید دائماً از آن تولید می‌شوند. از این دوران تبلیغات شدید در مورد برتری مرکاوا به عنوان یک تانک شکست ناپذیر به سرعت باب ادعای رسانه‌ها و مقامات نظامی و سیاسی صهیونیستی شد.
نسل‌های پیشرفته تانک مرکاوا نسل چهارم و پنجم است. نسل های قدیمی مرکاوا از پیشرفتی که در موتورهای نسل سوم و چهارم برای اطمینان از چابکی بیشتر تانک رخ داد و ظرفیت آن را از 900 به 1200 اسب بخار رسانید، بی بهره اند.
به گفته وب سایت Military Factory، «مرکاوا 4» دارای یک تفنگ اصلی 120 میلی متری و یک مسلسل 12.7 میلی متری، زره فولادی قوی تر از نسخه های قبلی و یک سیستم مدیریت آتش دیجیتال پیشرفته است.
به نوشته این وب سایت مرکاوا-4 در دسته تانک های سنگین قرار می گیرد که وزن آن تا 66 تن با خدمه و تجهیزات، سرعت 46 کیلومتر در ساعت، برد 400 کیلومتر و طول 8.6 متر ، عرض 3.7 متر و ارتفاع تقریبی 2.7 متر است.
نسل پنجم و پیشرفته‌ترین نوع تانک‌های مرکاوای اسرائیلی «باراک» نام دارد. تانک باراک شامل سیستم‌های الکترونیکی است که توسط چندین شرکت دفاعی اسرائیلی از جمله Elbit Systems، Rafael، شرکت تابعه صنایع هوافضای اسرائیل Elta و غیره توسعه یافته‌اند.
از جمله تجهیزات پیشرفته این تانک به این موارد می توان اشاره کرد: 1- حسگرهای پیشرفته شناسایی اهداف و به اشتراک گذاری اطلاعات اطلاعاتی بین تانک و سایر واحدهای ارتش 2- کلاه ایمنی فرمانده تانک که توسط شرکت اسرائیلی Al-Bayt Systems برای فرمانده تانک باراک ساخته شده و دارای فناوری بالایی است که به نام "IronVision" شناخته می شود و از هوش مصنوعی و قابلیت اسکن 360 درجه بهره می برد 3- دوربین‌های دوچشمی و دید در شب بهبود یافته 4- رابط کاربری پیشرفته Merkava Barak دارای قابلیت پردازش تصویر با کمک هوش مصنوعی 5- سامانه دفاع موشکی پیشرفته که به نام «بادشکن» یا «تروفی» شناخته می‌شود 6- افزایش قدرت آتش.
فروپاشی افسانه مرکاوا
اما در حالی که کارشناسان نظامی همواره این تانک را در زمره مستحکم‌ترین تانک‌های جهان طبقه‌بندی کرده‌اند، اما تجربه ناکام این تانک در مواجهه‌های ارتش صهیونیستی با گروه‌های مقاومت طی دو دهه گذشته خلاف این ادعا را ثابت کرده است.
در فوریه 2002، پس از حمله نیروهای مقاومت فلسطینی به شهرک نشینان اسرائیلی، تل آویو یک تانک مرکاوا را برای مقابله با آنها فرستاد که مرکاوا با یک تله انفجاری که توسط مقاومت فلسطین در مسیر آن قرار داده شده بود منهدم گردید. این تله انفجاری برجک تانک را از بقیه آن جدا کرد و سه سرباز اسرائیلی را کشت. تحلیلگران اسرائیلی در آن زمان این حمله را ضربه ای ویرانگر به حیثیت ارتش اسرائیل دانستند.
اما این تازه اول کار بود و ضربه اصلی به حیثیت تانک افسانه‌ای صهیونیست‌ها در سال 2006 و در جنگ 33 روزه وارد آمد. در این جنگ ارتش اسرائیل ده ها تانک خود را از دست داد. موشک‌های روسی کورنت در آن زمان که به نظر می‌رسد از سوریه به دست حزب الله رسیده بود به قاتل تانک‌های اسرائیلی تبدیل شدند. این موشک پیشرفته روسی با برد پنج کیلومتر می تواند به زره هایی با ضخامت بیش از یک متر نفوذ کند. بر اساس آمارها در طول 33 روز جنگ از 400 تانک مرکاوا که در صحنه نبرد حضور داشتند، 48 تانک منهدم، 40 تانک دیگر به شدت آسیب دیدند و به موشک‌ها به 20 زره تانک دیگر نفوذ کردند.
پس از جنگ 33 روزه ارتش صهیونیستی به دنبال رفع این مشکل به اضافه کردن تجهیزاتی به تانک‌هایش برای مقابله با موشک های ضد تانک اقدام کرد. در سال ۲۰۲۱ مجله آمریکایی «نشنال اینترست» در گزارشی نوشت که تانک اسرائیلی مرکاوا 4 به زره واکنشی مجهز شده است.
این در حالی است که درگیری‌هایی که از 16 مهر تا کنون بین مقاومت و ارتش اشغالگر آغاز شده، نشان می‌دهد که مرکاوا مانند سال 2006 قربانی موشک‌ها، مین‌ها و پهپادهای مقاومت می‌شود و تجهیزات در نظرگرفته شده از کارآمدی لازم برخوردار نیست.
در جریان این جنگ، گردان‌های القسام دستورالعمل‌هایی را برای هدف قرار دادن تانک‌های اسرائیلی در اختیار رزمنده‌های خود قرار دادهاند که مربوط به هدف قرار دادن سامانه‌های «تروفی» نصب شده بر روی تانک‌های اسرائیلی است. تروفی همانگونه که در بخش معرفی تجهیزات نسل پنجم تانک‌های مرکاوا گفته شدگروهی از رادارهای کوچک و پرتابگرهای موشکی است که به‌طور خودکار هرگونه موشکی را که به سمت تانک می‌رود، شناسایی و رهگیری می‌کند. با این حال تاکتیک رزمندگان حماس نشان می‌دهد که پرتاب یک موشک از فاصله بسیار کوتاه می‌تواند «تروفی» را از کار بیاندازد.
آل یاسین 105 ، قاتل مرکاوا در دست رزمندگان مقاومت
برخلاف جنگ 33 روزه سلاحی که حماس برای نابودی تانک‌های نسل جدید ارتش صهیونیستی از آن بهره می‌برند سلاحی بومی است. موشک‌های دوش‌پرتاب «آل یاسین 105» موشک های ضد تانک دست سازی هستند که توسط گردان های القسام، شاخه نظامی حماس در نوار غزه توسعه و تولید شده اند. رونمایی از این سلاح در سال 2023 بود و برای اولین بار در جریان نبرد اخیر سیل الاقصی در 7 اکتبر 2023 مورد استفاده قرار گرفت. موشک آل یاسین 105 نسخه ارتقا یافته موشک روسی تاندوم است که در ادامه در مورد آن صحبت خواهیم کرد.
گلوله های آل یاسین 105 با ظرفیت تخریب بالایی که دارند می توانند پس از عبور از زره بیرونی تا 60 سانتی متر در زره فولادی تانک نفوذ کنند. برد موثر آن 100 متر و برد مفید آن به 150 متر می‌رسد. در حالی که قیمت هر تانک مرکاوا 7 میلیون دلار است موشک‌های بومی ال یاسین 105 هزینه چندانی نداشته و تصاویر منتشر شده از انبار تسلیحاتی مقاومت غزه نشان از تولید انبوده آن دارد.
موشک آل یاسین 105 از یک کلاهک دوتایی متشکل از یک کلاهک اصلی و یک کلاهک ثانویه تشکیل شده است که به آن کلاهک پشت سر هم می گویند و برای نفوذ به بدنه داخلی ضد زره تانک استفاده می شود.
کلاهک اولیه از یک ماده منفجره قوی تشکیل شده است که زره بیرونی تانک را، که برای محافظت از آن در برابر سلاح های ضد تانک در نظر گرفته شده ، جدا می کند.
کلاهک ثانویه نیز از یک ماده منفجره قوی تشکیل شده است که به زره سخت تانک نفوذ می کند و آن را از بین می برد و افراد داخل آن را می کشد.
بارزترین مشخصات گلوله های ضد زره آل یاسین 105 به شرح زیر است:
- کالیبر پوسته: 64/105 میلی متر
- وزن کل: 4.5 کیلوگرم
- برد موثر: 100 متر
- برد مفید: 150 متر
- سرعت 300 متر بر ثانیه است
- قابلیت نفوذ در فولاد زرهی و آهن
موشک ضد زره تاندوم چیست؟
موشک تاندوم نیز که نیروهای مقاومت به شکل محدوتر از آن بهره می‌برند یک موشک ضد زره است که توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه 1970 ساخته شد و در سال 1989 وارد خدمت ارتش روسیه شد. این گلوله مادر موشک آل یاسین 105 است که با فناوری مهندسی معکوس توسط مقاومت ساخته شده است. همانند ال یاسین 105، موشک تاندوم از یک کلاهک دوگانه تشکیل شده است.
قطر تاندوم 105 میلی متر و وزن آن 6.1 کیلوگرم است. برد موثر آن 500 متر و برد مفید آن به 800 متر می رسد.
اکنون بیش از دو هفته از شروع عملیات زمینی انهدام گسترده تانک‌های رژیم صیونیستی موجب شده تا این رژیم بر اساس برخی اخبار دستور به عقب‌نشینی تانک‌هایش بدهد.
بی تردید اعلام انهدام تانک‌های به ظاهر پیشرفته ارتش صهیونیستی و یا ناتوانی آن در نفوذ به عمق غزه، قابلیت های اعلام شده تانک های مرکاوا را زیر سوال می برد که می‌تواند به کم شدن فروش این تسلیحات با از دست رفتن اعتماد مشتریان بین المللی شود.
