الوقت- در دهه‌های گذشته نوع واکنش رهبران سیاسی اسلامی به تحولات فلسطین یکی از گزاره‌های مهم در میزان اقبال افکارعمومی داخلی به رهبراشنان بوده است و سیاسیون هم برای حفظ مسند قدرت خود مجبور بودند موضع خود را درباره مهمترین دغدغه جهان اسلام به طور شفاف اعلام کنند. باتوجه به اینکه این روزها به دلیل حضور تندروهای فاشیستی در راس کابینه تل‌آویو، شرایط امنیتی در سرزمینهای اشغالی به ویژه قدس و مسجدالاقصی به شدت ملتهب است و مسلمانان خواستار واکنش جدی کشورهای اسلامی به اشغالگران هستند، لذا این مسئله برای شخصیتهای سیاسی منطقه که در سودای ماندن در قدرت هستند، می‌تواند در حکم برگ برنده باشد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه که برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور در 14 می آماده می‌شود، از تحولات داخلی فلسطین هم برای رسیدن به هدف خود استفاده می‌کند. اردوغان در روزهای اخیر همسو با کشورهای مسلمان، در واکنش به تعرض نیروهای رژیم صهیونیستی به معتکفان فلسطینی، گفت که مسجدالاقصی برای این کشور خط قرمز است و ترکیه نمی‌تواند در برابر کارشکنی اسرائیلی‌ها ساکت بماند. رئیس‌جمهور ترکیه گفت:«اقدامات شنیع علیه قبله نخست مسلمانان را محکوم می کنم و خواستار توقف این حملات در سریع‌ترین زمان ممکن هستم. علی‌رغم تمام هشدارها، واضح است در ورای موج خشونتی که کابینه اسرائیل به راه انداخته، بحران داخلی قرار دارد. این سیاست، سیاست ظلم نام دارد». اردوغان همچنین در تماس تلفنی با سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران بر اهمیت وحدت جهان اسلام برای مقابله با جنایات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی‌ها تأکید کرد. علاوه بر اردوغان، وزیر خارجه ترکیه هم ضمن محکوم کردن یورش رژیم صهیونیستی به مسجدالاقصی، از این رژیم خواست تا به حملاتش پایان دهد.
نوع واکنش مقامات آنکارا به تحولات مسجدالاقصی بیانگر این است که مسئله فلسطین برای افکارعمومی ترکیه اهمیت به سزایی دارد. بنابراین، اردوغان تلاش می‌کند تا با جبهه گیری در برابر دولت تندرو اسرائیل، به مردم کشورش نشان دهد که همچنان حامی ملت فلسطین است و عادی سازی روابط با رژیم اشغالگر هم نمی‌تواند ذره‌ای در مواضع ترکیه خلل ایجاد کند.
تردید مردم ترکیه درباره مواضع یک بام و دوهوای اردوغان
با وجود اظهارات حمایتی اردوغان از فلسطینی‌ها اما با توجه به مواضع متناقضی که او در دو دهه گذشته در عرصه سیاسی به ویژه در آستانه انتخابات از خود نشان داده، افکار عمومی داخل ترکیه درباره نیات واقعی رئیس جمهورشان تردید دارند. اردوغان در سال 2009 در حاشیه نشست امنیتی «داووس» از شیمون پرز، رئیس سابق رژیم صهیونیستی به خاطر جنایات این رژیم در نوار غزه به شدت انتقاد کرد و به نشانه اعتراض جلسه با مقامات تل‌آویو را ترک کرد. در آن زمان محبوبیت اردوغان در بین افکارعمومی منطقه به شدت افزایش یافت و یکی از دلایل پیروزیهای مکرر او در انتخابات ترکیه هم به خاطر همین سیاستهای حمایتی از ملت مظلوم فلسطین بود.
اردوغان در دوران زندگی سیاسی خود ثابت کرده که اگر شرایط ایجاب کند به خاطر منافع شخصی خود حاضر است با دشمنان نیز کنار بیاید و سر یک سفره بنشیند. به همین دلیل در دو سال گذشته از بار حمایتهای خود از فلسطینی‌ها کاست و به جای آن دست دوستی به سمت صهیونیستها دراز کرد تا اشغالگران را هم در کنار خود داشته باشد. دولت ترکیه سال گذشته پس از 12 سال تنش با رژیم صهیونیستی روابط سیاسی خود را با این رژیم ازسر گرفت و سفارتخانه‌های دو طرف دوباره بازگشایی شد و برای اینکه صهیونیستها را راضی نگه دارد مجبور شد امتیازاتی را به آنها بدهد.
ترکیه که زمانی بزرگترین حامی اخوان‌المسلین در منطقه بود در سالهای گذشته دفتر ویژه‌ای را به جنبش حماس اختصاص داده بود و همکاریهای گسترده‌ای بین آنکارا و این جنبش برقرار بود اما یکی از شروط تل‌آویو برای عادی سازی روابط، تعطیلی دفتر حماس و اخراج رهبران این جنبش از خاک ترکیه بود و اردوغان نیز نکه چاره‌ای نداشت در اقدامی فعالیت‌های حماس را تعلیق کرد تا راه عادی سازی هموار شود. هر چند اردوغان و دیگر مقامات ترکیه مدعی شدند که این عادی سازی در حمایت این کشور از فلسطین خللی ایجاد نمی‌کند اما مناقشه فلسطین به گونه‌ای است که دوستی با هر یک از طرفین درگیر، پشت کردن به دیگری است، لذا سیاست عادی سازی آنکارا هم به نوعی دور شدن از آرمان قدس بود.
دولت ترکیه حتی در تابستان سال گذشته که تنش بین جمهوری اسلامی و رژیم صهیونیستی تشدید شده بود و مقامات تل‌آویو مدعی بودند ایران قصد ترور شهروندان اسرائیلی در خاک ترکیه را دارد، 8 نفر را به اتهام تدارک حمله علیه شهروندان اسرائیلی بازداشت کرد. علاوه براین، دولت ترکیه با اینکه یک شبکه وابسته به سازمان جاسوسی موساد را که شامل دهها نفر می‌شد دستگیر کرد اما اردوغان از این مسئله که امنیت کشورش را نشانه رفته بود چشم پوشی کرد تا روابط نو پا با اسرائیل دچار بحران نشود. ترکیه که از سه سال گذشته با بحران اقتصادی روبرو است، برای کاهش اثرات آن در جامعه، روی حمایتهای مالی صهیونیستها حساب باز کرده بود و برای جلب توجه آنها، مجبور بود روی برخی مواضع اعلانی خود پا بگذارد.
با وجود این همه خوش خدمتی آنکارا به صهیونیستها، اما مردم ترکیه همچنان از رژیم اشغالگر نفرت دارند. به همین دلیل، در خرداد سال گذشته هزاران نفر از مردم ترکیه با برگزاری تظاهراتی مخالفت خود با هرگونه عادی سازی روابط آنکارا با تل‌آویو را اعلام کردند. مردم ترکیه برخلاف رهبرانشان که آرمان قدس را فدای منافع سیاسی و شخصی خود می‌کنند، حامی گروههای فلسطینی هستند و اردوغان هم به این مسئله واقف است و به این دلیل این روزها سنگ حمایت از مظلومان کرانه باختری را به سینه می‌زند تا مردم مجاب شوند که در انتخابات ریاست جمهوری دوباره به او اعتماد کنند.
اردوغان که در آستانه یک مانده به انتخابات ریاست جمهوری از رقیب اصلی خود در نظرسنجی‌ها عقب افتاده است و پایه‌های ریاست خود را در خطر می‌بیند، سعی دارد با عادی سازی روابط با سوریه و حمایت گسترده از مردم فلسطین، قشر مذهبی و اسلامگرای ترکیه را به سمت خود جذب کرده و شانس خود را برای پیروزی در انتخابات بالا ببرد.
