الوقت- در شرایطی که کابینه جدید رژیم صهیونیستی سعی دارد حلقه محاصره علیه فلسطینیها را تنگتر کند، برخی کشورهای عربی سعی دارند با ابتکارهای منطقهای جلوی اقدامات تنشزای این رژیم را بگیرند. در این رابطه، سران مصر و اردن و رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین روز سهشنبه با برگزاری نشست سهجانبه در قاهره، بر ادامه تلاشها به منظور تحقق صلح و تامین حقوق ملت فلسطین و تشکیل مستقل فلسطین تاکید کردند. عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر و عبدالله دوم، شاه اردن تداوم حمایتهای کامل از تلاشهای محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان را اعلام کردند و حمایت جامعه جهانی از ملت فلسطین و حقوق قانونی آنرا ضروری دانستند.
شرکت کنندگان در پایان این نشست با صدور بیانیهای نسبت به خطرات نبود افق سیاسی و پیامدهای آن بر امنیت و ثبات منطقه هشدار دادند. بر اساس این بیانیه، توقف همه اقدامات یکجانبه و غیرقانونی رژیم صهیونیستی که راه حل دوکشوری و فرصتهای برقراری صلح عادلانه را که در آن به موضوع شهرک سازی، مصادره زمینهای فلسطینیان، تخریب منازل، آوارگی شهروندان فلسطینی از منازل خود، یورشهای صهیونیستها به شهرهای فلسطینی و زیرپا گذاشتن وضعیت تاریخی و قانونی قدس و مقدسات آن پرداخته شود ضروری است. شرکت کنندگان همچنین بر حفظ وضعیت تاریخی و قانونی شهر قدس و مقدسات اسلامی و مسیحی در آن و اختصاص کامل مسجدالاقصی به عبادت مسلمانان و سرپرستی اداره اوقاف و امور مقدسات اردن برآن به عنوان تنها طرف مجاز برای اداره آن تاکید کردند.
هماهنگی مواضع در برابر اقدامات تلآویو
نشست قاهره درحالی برگزار شد که در هفتههای اخیر با روی کار آمدن احزاب راست افراطی در تلآویو، نگرانیها نسبت به تشدید تنشها بین این رژیم با فلسطینیها افزایش یافته است. تعرض ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی رژیم صهیونیستی به صحن مسجدالاقصی که موجی از واکنشهای داخلی و بینالمللی را به همراه داشت نشان داد که مقامات جدید تلآویو به دنبال ماجراجویی و تنش با فلسطین هستند و بارها هم در سخنرانیهای خود علنا به این مسئله اشاره کردهاند.
جهان اسلام در وقایع اخیر کرانه باختری نسبت به ماجراجویی صهیونیستها در مسجدالاقصی واکنش تندی گرفته و این مسئله را خط قرمز خود اعلام کرده است که تعرض به قبله اول مسلمانان میتواند تبعات زیانباری داشته باشد. گروههای مقاومت فلسطین هم هشدار دادهاند که در صورت تداوم تعرض صهیونیستها به مسجدالاقصی، سرزمینهای اشغالی را به آتش خواهند کشید.
راهکار دو دولتی که در نشست سه جانبه مطرح شده و خواسته جامعه جهانی و حتی آمریکاست در بین صهیونیستها طرفداری ندارد. رهبران افراطی صهیونیستی نه تنها با راه حل دودولتی مخالف هستند حتی خواستار اخراج همه فلسطینیها از سرزمین مادرشان هستند تا دولتی تمام یهودی را در سرزمین فلسطین بنا کنند ولی با گذشت 75 سال از تاسیس رژیم جعلی در تحقق این رویا ناکام ماندهاند.
از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی اخیرا در واکنش به مراجعه تشکیلات خودگردان فلسطین به دادگاه کیفری بینالمللی برای پایان دادن به اشغالگری این رژیم، تحریمهایی را بر علیه این سازمان اعمال کرد و طی آن قرار است 39 میلیون دلار از بودجه تشکیلات خودگردان قطع شود.
رژیم صهیونیستی سعی دارد با اینگونه اقدامات تشکیلات خودگردان و محمود عباس را تحت فشار قرار دهد تا با خواستههای نامشروع این رژیم در کرانه باختری موافقت کند، خواستههایی که خلع سلاح گروههای مقاومت مهمترین آنهاست. این درحالی است که در ماههای اخیر مقاومت کرانه باختری عملیات زیادی را بر علیه شهرک نشینان ترتیب داده و این مسئله ترس و وحشت را در سرزمینهای اشغالی حاکم کرده است. به همین منظور فضای امنیتی کرانه باختری این روزها به شدت ملتهب است و نگرانیها نسبت به تشدید تنشها افزایش یافته است.
مصر و اردن به خوبی میدانند که در صورت شروع دور جدید درگیریها در سرزمینهای اشغالی دامنه آن به مراتب گستردهتر از قبل خواهد بود و میتواند منطقه را با چالش جدی مواجه کند و به همین خاطر سعی دارند در برابر ماجراجویی افراطیها در تلآویو موضع قاطعی بگیرند تا از هر گونه اقدام نسنجیده جلوگیری کنند. از یکسو بخش زیادی از آوارگان فلسطینی در مصر و اردن ساکن هستند و از سوی جامعه مذهبی و حتی بخش ناسیونالیست این کشورها نیز همواره منتقد سیاستهای اشغالگرانه رژیم صهیونیستی در فلسطین میباشد چنانکه اسرائیل همچنان مناطقی همانند الباقوره و الغمر اردن را در تصرف خود دارند.
اردن و مصر بر این مسئله واقف هستند که روی کار آمدن افراطیها در تلآویو تهدید بزرگی برای فلسطین و حتی کشورهای عربی است و سعی دارند در برابر دولت فاشیستی صهیونیستی موضع مشترکی بگیرند تا صهیونیستها از اختلاف نظر اعراب برای رسیدن به خواستههایشان سوء استفاده نکنند. زیرا یکی از دلایل افزایش جنایات رژیم صهیونیستی در کرانه باختری به خاطر سکوت کشورهای سازشکار عرب است که به آرمان قدس پشت کرده و در مسیر عادی سازی گام برمیدارند و در صورتی که حمایتهای منطقهای از فلسطین دوباره افزایش یابد، صهیونیستها سعی خواهند کرد در مواضع اعلانی خود تجدیدنظر کنند و حمایتهای اردن و مصر میتواند در این زمینه کمک شایانی بکند.
کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر صهیونیستی وعده داده که شهرک سازیها در کرانه باختری را توسعه خواهد داد و برای تحقق این برنامه خطرناک، بزالل اسموتریچ افراطی را به ریاست وزارت دارایی انتخاب کرده است تا با قدرت بیشتری این طرح را اجرایی کند. اما جامعه بینالمللی با این اقدامات تنش زا مخالفت کرده است و ادامه شهرک سازی را سبب تشدید تنشها در سرزمینهای اشغالی میداند که ممکن است آتش جنگ را دوباره شعلهور کند.
اردن و مصر ابتکارعمل سازش را به دست میگیرند
اردن و مصر که اولین کشورهای عربی بودند که روابط دیپلماتیک با اشغالگران صهیونیستی برقرار کردند در شرایط کنونی که شیخ نشینهای عربی خلیج فارس با روند عادی سازی در جبهه تلآویو قرار گرفته و در برابر جنایات این رژیم بر علیه فلسطینیها سکوت کردهاند سعی دارند ابتکار عمل مذاکرات احتمالی احیای سازش را به دست بگیرند و نقش سابق خود را به عنوان بازیگری فعال در روند تحولات فلسطین بازیابند.
اردن که قیمومیت کرانه باختری را برعهده دارد از افزایش جنایات تلآویو در این منطقه پرتنش و حساس به شدت نگران است و مقامات این کشور مواضع تندی را در ماههای اخیر در برابر تحرکات اسرائیلیها گرفتهاند. حتی وزارت خارجه اردن روز سهشنبه سفیر اسرائیل را احضار و در بیانیهای اعلام کرد که سفیر صهیونیستی را از اعتراض خود به اقدامات مداخلهجویانه و غیرقابل قبول در امور مسجدالاقصی مطلع کرده است.
مصر هم که در گذشته بین فلسطینیها و اشغالگران میانجیگری میکرد از اینکه به حاشیه رانده شده، ناراضی است و سعی دارد تا مجددا در این مناقشه نقش سازندهای ایفا کند. زیرا عادی سازی روابط امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی و احتمالا عربستان سعودی در آینده نه چندان دور، نقش آفرینی مصر را در تحولات فلسطین تحت الشعاع قرار داده است. مصر سعی دارد از سکوت شیوخ خلیج فارس در برابر جنایات اشغالگران قدس بهرهبرداری کرده و در ظاهر با حمایت از حقوق ملت فلسطین، جایگاه سابق خود را احیا کند.
شیوخ خلیج فارس در مسیر جداگانه
درحالی که مصر و اردن سعی دارند تا مسئله فلسطین را دوباره به مرکز تحولات جهان اسلام برگردانند اما در این میان شیوخ عرب خلیج فارس چندان رغبتی به این موضوع ندارند و این کشورها قرار است نشستی را در امارات برگزار کنند.
از آنجا که این نشست یک روز پس از گفتگوهای سهجانبه قاهره انجام میشود و رؤسای اردن و مصر هم به امارات دعوت شدهاند، بیانگر این است که شورای همکاری رغبتی به طرح جدی تحولات کرانه باختری ندارد زیرا حمایتهای گسترده از فلسطین، روند عادی سازی را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد و این برای امارات و عربستان سعودی که برای اتحاد با تلآویو تقلا میکنند، خبر خوشایندی نیست. امارات حتی پای صهیونیستها را به یمن و خلیج فارس باز کرده است که میتواند تنشها در این پهنه دریایی را تشدید کند.