الوقت- درحالی که کاخ ریاست جمهوری ترکیه روز گذشته میزبان سفیر جدید صهیونیستها بود و که استوارنامه خود را تحویل رجب طیب اردوغان میداد تا پس از سالها مجدداً روابط آنکارا- تل آویو به طور کامل عادیسازی شود، اما همزمان در گوشه دیگری از جهان اسلام، نمایندگان پارلمان عمان با تصویب قانون تحریمی ضد صهیونیستی، این رژیم را نقره داغ کردند تا نشان دهند که همچنان حامی آرمان فلسطین و قدس شریف هستند.
در این رایطه، مجلس شورای عمان روز دوشنبه به تشدید قانون تحریم رژیم صهیونیستی رأی مثبت داد که بر اساس آن هر گونه روابط با این رژیم به هر نحوی که باشد، جرم تلقی شود. طبق قانون جدید، انعقاد هرگونه قرارداد تجاری، مالی با هر ماهیتی توسط افراد حقیقی و حقوقی با سازمانها و افراد اسرائیلی و وابسته به ان در هر کجایی که اقامت داشته باشند، ممنوع است. این قانون در مورد شرکتها و تاسیسات ملی و خارجی که در سرزمینهای اشغالی دارای منافع و شعبه و نماینده هستند نیز بر اساس حکم وزارت اقتصاد ساری و جاری است. این مصوبه هرگونه ارتباط ورزشی، فرهنگی یا اقتصادی با تلآویو را ممنوع میکند. این اصلاحیه همچنین به طور خاص تعامل حضوری یا آنلاین با اسرائیلیها را ممنوع کرده است.
یعقوب الحارثی، معاون رئیس مجلس عمان توضیح داد که این اصلاحیه «جنایتانگاری و تحریم» اسرائیل را گسترش میدهد. مجلس شورای سلطنت عمان لایحه اصلاح ماده یکم قانون تحریم رژیم صهیونیستی را برای تکمیل مراحل اجرایی، به کمیته قانونگذاری و حقوقی ارجاع داد و پس از بررسی و امضا توسط پادشاه این کشور اجرایی خواهد شد.
عمان از جمله نخستین کشورهای عربی است که قانون مخصوص تحریم رژیم صهیونیستی را صادر کرد. سلطان قابوس پادشاه فقید این کشور چند سال پیش فرمان پادشاهی شماره ۹/۷۲ را درباره تحریم رژیم صهیونیستی صادر کرده بود و قانون جدید علاوه بر اینکه حلقه تحریمها را تنگتر میکند، هر گونه ارتباط با اشغالگران را هم جرم تلقی میکند، اقدامی که سبب میشود تا دست صهیونیستها از دسترسی به امور داخلی عمان کوتاه شود.
بستن راه عادی سازی
اگرچه عمان و رژیم صهیونیستی روابط دیپلماتیک ندارند و مقامات مسقط همیشه دست رد به سینه صهیونیستها زدهاند، اما نام این کشور در طول سالهای گذشته همواره به عنوان یکی از محتملترین گزینه ها برای پیوستن به توافق عادی سازی اعراب با تلآویو موسوم به «آبراهام» مطرح شده است.
صهیونیستها امیدوار بودند که عمان اولین کشور حاشیه خلیج فارس باشد که چراغ عادی سازی روابط را روشن میکند اما تیر صهیونیستها برای کشاندن مسقط به اردوگاه خود به سنگ خورد و عمان گفته که سومین کشور خلیج فارس نخواهد بود که به عادی سازی تن میدهد. بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق رژیم صهیونیستی در سفری که در نوامبر 2018 به عمان داشت با سلطان قابوس دیدار صمیمانهای داشت و این گفتگوها را گام مهمی در جهت پیشبرد سیاستهای تلآویو برای تعمیق روابط با کشورهای منطقه عنوان کرد اما با گذشت چهار سال از تحرکات دیپلماتیک صهیونیستها پارلمان عمان تیر خلاص را بر جسد بیجان عادی سازی وارد کرد تا شاید دیگر سازشکاران عرب هم مسیر مشابهی را در پیش بگیرند. موران زاگا، کارشناس مسائل خلیج فارس در موسسه سیاست خارجی منطقهای اسرائیل، در این مورد گفت:«برخی در اسرائیل تصمیم پارلمان عمان را ضربهای به بنیامین نتانیاهو میدانند که بارها بر قصد خود برای گسترش روند عادیسازی کشورهای عربی و اسلامی با تلآویو تاکید کرده است».
نتانیاهو در روزهای اخیر بارها از عادی سازی روابط عربستان سعودی با رژیم صهیونیستی سخن گفته است و به ادعای او این رابطه زودرس میتواند پایانی بر درگیری عربی-عبری باشد. نتانیاهو امیدوار است که با عادی سازی روابط با عربستان و به دلیل نفوذ و جایگاهی که این کشور در جهان عرب دارد، مسیر عادی سازی با دیگر کشورهای عربی هم هموار شود اما عمان خلاف آنرا ثابت کرده است. پیشتر سید بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان در ماه ژوئن گفته بود این کشور هرگز وارد توافقهای عادی سازی روابط با اسرائیل نمیشود، و مسقط تنها پس از تحقق راهحل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطین، سیاست خود را در قبال تلآویو تغییر خواهد داد. عمانیها مثل سایر کشورهای عربی شرط کردهاند تا زمانی که رژیم صهیونیستی با ابتکار تشکیل دولت فلسطین به پایتختی قدس شرقی موافقت نکند، روابط خود را با این رژیم عادی سازی نخواهند کرد.
سیاست متفاوت عمان
درحالی که رژیم صهیونیستی روی عمان حساب ویژهای باز کرده بود تا بتواند متحدانش در خلیج فارس را افزایش دهد اما حاکمان جدید این کشور در مسیر موازی با صهیونیستها قدم برمیدارند. طارق الشايع، رئیس اتحادیه جوانان برای بیتالمقدس معتقد است:«سلطان پیشین عمان، نخست وزیر رژیم صهیونیستی را پذیرفته بود، اما دوران جدید کاملاً متفاوت است و سلطان هیثم بن طارق، پادشاه کنونی، نظر دیگری دارد و در بیانیههایی که در حمایت از آرمان فلسطین و در مخالفت با عادی سازی و تشویق به انزوای رژیم صهیونیستی صادر میکند میتوان این تغییرات را مشاهده کرد». به گفته االشایع، «این قوانین برای برآورده کردن آرمانهای مردم عمان و مردم عرب و جهان اسلام است تا نشان دهد که سلطان نشین عمان یکی از دژهای بزرگ حامی دفاع از آرمان فلسطین است». رئیس اتحادیه جوانان برای بیتالمقدس از تمامی مجالس قانونگذاری کشورهای عربی و اسلامی خواست که در حمایت از حقیقت، اقدامات بیشتری را برای مقابله با دشمن صهیونیستی انجام دهند.
تصویب قانون جدید پارلمان عمان پس از آن صورت گرفته است که در جام جهانی فوتبال در قطر، انزوای رژیم صهیونیستی در بالاترین شکل ممکن بر همگان اثبات شد. افکار عمومی جهان چنان در حمایت از فلسطین سنگ تمام گذاشتند که بسیاری این دوره را جام جهانی فلسطین لقب دادند. حقارت شهروندان اسرائیلی در قطر و خشم و انزجار مسلمانان از روند عادی سازی، درس عبرتی برای حاکمان سازشکار عرب بود تا وارد سیاهچاله عادی سازی نشوند و عمان هم به نظر میرسد شرایط منطقه و جهان را به خوبی درک کرده و نمیخواهد در میسر پرتنش گام بردارد و از اینرو، عطای عادی سازی را به لقایش بخشیده است.
آسمان عمان به روی صهیونیستها همچنان بسته ماند
از بعدی دیگر قانون جدید پارلمان عمان در شرایطی تصویب شده است که در ماههای اخیر مقامات تلآویو به شدت سعی داشتند مسقط را برای عبور هواپیماهای صهیونیستی از آسمان این کشور راضی کنند و با وجود سفرهای متعدد مقامات سیاسی و امنیتی به مسقط، اما تاکنون پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است. پس از آن که ریاض در جولای گذشته، با عبور هوایپماهای غیرنظامی رژیم صهیونیستی از آسمان خود موافقت کرد، امیدها برای باز شدن آسمان عمان هم افزایش یافت اما این شیخ نشین خلیج فارس با چنین درخواستی مخالفت کرد. بنابراین، با قانون جدید مجلس عمان، اقدام عربستان هم بیمعنا خواهد شد، زیرا تلآویو سعی داشت با کمک عربستان و عمان بتواند مسافت هوایی سرزمینهای اشغالی تا شرق آسیا و هند را کاهش دهد اما تاکنون موفق به این کار نشده است. بنابراین، پارلمان عمان همچنان آسمان این کشور را به روی هواپیماهای صهیونیستی بسته نگه داشت تا مسافت طولانی تری را برای سفر به شرق آسیا طی کنند. پیش از این تلآویو به خاطر مخالفت عمان با عبور هواپیماها از آسمان این کشور مجبور شده بود تا دهها پرواز به مسیر هند را لغو کند، و مقاومت مسقط در برابر این خواستهها به ضرر صهیونیستها تمام شده است. حتی میانجیگری آمریکا هم برای جلب موافقت عمانیها راه به جایی نبرده است و این کشور کماکان روی سیاستهای اعلانی خود ایستاده است.
هشدرا جدی به کابینه راستگرای نتانیاهو
قانون جدید عمان درحالی است که بنیامین نتانیاهو از روز پنجشنبه کابینه خود را تشکیل خواهد داد، کابینهای که تمام احزاب راست افراطی در آن حضور دارند و نگرانیها را نسبت به تشدید تنشها در سرزمینهای اشغالی افزایش داده است. نتانیاهو و رهبران تندرو دشمن سرسخت فلسطینیها هستند و گفتهاند که از همه ابزارهای خود برای مقابله با گروههای فلسطینی در کرانه باختری استفاده خواهند کرد. حتی ایتامار بن گویر، یک از رهبران راست افراطی که سمت وزارت امنیت داخلی را برعهده خواهد گرفت، ریختن خون فلسطینیها را مباح میداند و قصد دارد تا سازمان تروریستی جدیدی متشکل از 200 هزار نیروی سازماندهی شده تشکیل دهد که بر مقابله با فلسطینیها متمرکز خواهد بود. مقامات تلآویو در هفتههای اخیر با ابراز نگرانی از روی کار آمدن راستهای افراطی، گفتهاند که این مسوله ممکن است به تشدید درگیری بین این رژیم با فلسطینیها در کرانه باختری منجر شود. وضعیت امنیتی این منطقه در ماههای اخیر به شدت متشنج است و هر گونه اقدام جنجالی میتواند آتش جنگ مجدد را در سرزمینهای اشغالی شعلهور کند. لذا عمانیها سعی دارند با چنین قوانینی، نشان دهند که همچنان در کنار فلسطینیها خواهند بود و برای منزوی کردن اشغالگران هر آن چه در توان داشته باشند انجام خواهند داد.
اقدام جدید عمان نشان داد که اگر ریاض هم تن به سازش با اشغالگران دهد، صهیونیستها نمیتوانند برنامههای خود را در خلیج فارس اجرایی کنند، کما اینکه در دو سال گذشته از توافقات عادی سازی روابط امارات و بحرین، هیچ موفقیتی کسب نکردهاند.