الوقت- پرده اوّل
طی روزهای30 ژوئن تا اول جولای 2015، شورای میهنی کُرد (احزاب کُرد سوری وابسته به جریان بارزانی در اقلیم کردستانِ عراق) ، برای انتخاب شورای جدید در شهر قامشلیِ استان حسکه در سوریه انتخابات برگزار کردند. علاوه بر تصمیمات سیاسی این شورا تصمیم گرفت یک واحد مسلح از کُردهای سوریه در اقلیم کردستان تشکیل دهد که تحت نظارت شورای میهنی کُردستان سوریه باشد. این واحد مسلح کُرد پیشمرگه روژاوا نام گرفته بود و فرماندهی آن در اختیار دولت اقلیم کردستان به ریاست مسعود بارزانی قرار داشت. روز سوم جولای شورای میهنی بیانیه ای صادر و اعلام کرد این امکان وجود دارد که پس از توافق بین همه احزاب، پیشمرگه روژاوا برای دفاع از منطقه کردی وارد خاک سوریه شود. در همین راستا حزب جریانِ آینده کردیِ سیامند حاجو پیشنهاد داد که نیروهای آمریکایی و دولت اقلیم کردستان پیشمرگه های روژاوا را تسلیح نموده و آموزش دهند. روز 10 اکتبر 2015، پایگاه خبریِ رودوا وابسته به دولت اقلیم کردستان اعلام کرد که به زودی اولین واحدهای پیشمرگه روژاوا وارد خاک سوریه خواهند شد. به دنبال این خبر سازمان دیده بان کُرد اعلام کرد که ورود این نیروها به خاک سوریه به منظور تحت فشار قرار دادن نیروهای دفاع خلق شاخه نظامی حزب اتحاد دموکراتیک کردستان است.
پرده دوّم
ساعت 21 روز چهارم دسامبر 2015، پایگاه خبری ینی سافاک که حامی دولت عدالت و توسعه است با انتشار یک ویدئو که عبور یک کاروان زرهی را به نمایش گذاشته بود خبر از ورود نیروهای ارتش ترکیه به شمال خاک عراق در استان نینوا داد. به دنبال این ، دفتر نخست وزیری عراق روز 5 دسامبر با صدور بیانیه ای ضمن تائید این خبر اعلام کرد که استعداد نیروهای ترک در حدود یک گردان رزمی زرهی است که با توپ و تانک و بدون درخواست هیچ یک از مقامات فدرالی بغداد برای آموزش نیروها وارد استان نینوا شده اند که این اقدام خدشه به حاکمیت عراق و با حسن همجواری با عراق مطابقت ندارد. در مقابل دولت ترکیه اعلام کرد که این نیروها برای آموزش پیشمرگه های کُرد وارد پادگان بعشيقه شده اند. احمد داوود اغلو در این رابطه قصد هرگونه تصرف خاک عراق را رد و اعلام کرد که ترکیه قصد دارد به برادران عراقی خود در مبارزه با داعش کمک کند و با «پ.ک.ک» که از سال 1984 بر علیه ترکیه دست به عملیات تروریستی می زند مقابله کند. در واقع آنچه نخست وزیر ترکیه درباره آن ادعا می کرد پیرو قرارداد همکاری بود که بین مسعود بارزانی رئیس اقلیم کردستان و فریدون سیرین اغلو وزیر امورخارجه ترکیه در روز چهارم نوامبر 2015 امضاء شده بود که در نهایت به حضور150 نیروی ترک و حدود 25 تانک در پادگان بعشيقه انجامید. این نیروها بر اساس آنچه ادعا شده قرار است تا استعدادی معادل2500 پیشمرگه را آموزش دهند. «کاماران کمال عمر» معاون وزرات پیشمرگه گفت که آموزش پیشمرگه ها نقش به سزایی در آزادی شنگال (سینجار) توسط آنان در روز 12 نوامبر2015 داشته است. در واقع اشاره او به 90 سرباز ترکی بود که طی 2 سال گذشته در پادگان بعشيقه حضور داشته اند. البته سابقه تنش بین دولت عراق و ترکیه درباره حضور نیروهای ترک در عراق به روز دوم اکتبر سال 2012 باز می گردد که دولت ترکیه از پارلمان درخواست کرده بود تا برای سرکوب «پ.ک.ک» مجوز ورود به خاک عراق را صادر کند. در آن مقطع علی دباغ سخنگوی دولتِ عراق اعلام کرد که هیئت وزیران بعد از جلسه خود به پارلمان توصیه کرده تا توافق نامه حضور نیروهای خارجی در عراق را الغاء کند. البته توصیه دولت به پارلمان تا سال 2014 مسکوت گذاشته شد. مسئله برچیدن پایگاه های نظامی خارجی و عدم ورود نیروهای زمینی به عراق مجددا (با موضوع بازگشت نیروهای زمینی آمریکایی به عراق) در مذاکرات جلسه 21 پارلمان عراق در روز 16 اکتبر 2014 توسط محمد ماشي جري طائي پیگیری شد و در نتیجه شخص حیدر عبادی به عنوان نخست وزیر در جلسه 22 پارلمان عراق که روز 18 اکتبر 2014 برگزار شد در این باره به توضیح پرداخت و ورود هرگونه نیروی زمینی خارجی به عراق برای آزادی اراضیِ در اشغال داعش را منتفی اعلام کرد و مسئله قرار گرفتن آسمان عراق در اختیار نیروهای ائتلاف را نیز از روی جبر و اضطرار خواند. اما جلسات سال 2014 نیز هیچ گاه به لغو یا عدم تمدیدِ وجود و حضور پایگاه ها و نیروهای زمینی خارجی در عراق نیانجامید و مجددا مسکوت نگاه داشته شد. واقعیت اینجاست که نیروهای ترک در پی توافقی شفاهی که بین صدام ، دولت ترکیه و مسعود بارزانی در سال 1995 انجام شده بود ، نیروهای ترک برای سرکوب نیروهای پ.ک.ک وارد خاک عراق شدند. بر این اساس ارتش ترکیه از سال 1997، یک پایگاه نظامی در بامرني (45 كیلومتری شمال دهوك) واقع در استان دهوک واقع در اقلیم کردستان دایر کردند. ترک ها همچنین 3 پایگاه کوچک دیگر در ديريلوك (40 كیلومتری شمال عماديه) ، كانيماسي (115 كیلومتری شمال دهوك) و سيرسي (30 كیلومتری شمال زاخو) در نزدیکی مرز ترکیه دایر کردند که حدود 50 -100 تانک همراه با نیروهای زرهی در آن ها حضور داشتند. البته سال 2008 نیز نچیروان بارزانی، نخست وزیر اقلیم کردستان اعلام کرده بود که نیروهای ترک بر اساس توافق با مسئولین اقلیم کردستان در این منطقه حضور و تردد دارند. بنابراین ترک ها طی 19 سال گذشته در راستای سرکوب «پ.ک.ک» با استعداد متغیری معادل 1000 نیروی نظامی و20 تانک لئوپارد در شمال عراق حضور داشته اند.
تحلیل
جریان بارزانی و دولت ترکیه همواره منافع مشترکی در مبارزه با «پ.ک.ک» داشته اند. این سازمان از یک سو دشمن حکومت مرکزی ترکیه و از سوی دیگر معارض جریان بارزانی است. همچنین حزب اتحاد دموکراتیک کردستانِ سوریه به عنوان شاخه «پ.ک.ک» در این کشور نیز با تشکیل ساختار کانتونی در مناطق 3 گانه کردیِ سوریه ، دشمن بالفعل و مشترک جریان بارزانی و حکومت ترکیه محسوب می شود. از دیگر سو، بعد از مکث عملیاتی آمریکا در سوریه، نیروهای دفاع خلق شریک ایالات متحده آمریکا در روی زمین محسوب می شوند این درحالی است که حزب اتحاد دموکراتیک کردستان علاوه بر همکاری با ایالات متحده آمریکا همچنان از کمک های تسلیحاتی و اطلاعاتی حکومت مرکزی سوریه بهره می برد. همچنین نماینده این حزب در مشق روز 9 اکتبر 2015 به منظور مذاکره با روس ها در راستای همکاری علیه داعش به لاذقیه سفر کرده بود.
بنابراین به نظر می رسد دولت ترکیه و اقلیم کردستان در راستای برهم زدن موازنه قوا علیه «پ.ک.ک» و شاخه آن در سوریه در حال اجرای پروژه مشترکی در عراق و سوریه هستند که آغاز فرایند آن از 1984 آغاز شده و با اعلام ساختار کانتونی در سال 2013 شدت گرفته و تا کنون به روش های مختلف ادامه داشته است.
