الوقت- درحالی که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی مدعی است که کشورش را به سمت اصلاحات مدرن و غربی شدن پیش میبرد اما با وجود این تحرکات عوام فریبانه، آل سعود همچنان رژیمی مستبد و خودکامه است که شهروندان عربستانی بویژه اقلیت پرتعداد شیعیان این کشور را مورد ظلم و تبعیض قرار میدهد.
رژیم آل سعود که از هیچ اقدامی علیه شیعیان این کشور کوتاهی نمیکند بار دیگر بگیر و ببند گسترده رهبران شیعی را آغاز کرده است. بر این اساس، منابع خبری اعلام کردند که مقامات ریاض شیخ کاظم العمری، از روحانیون برجسته شیعه در شهر مدینه منوره را برای دومین بار طی یک سال بازداشت کردهاند. این روحانی شیعه درحالی بازداشت شده است که از ابتدای سال 2022 دو پسر او نیز توسط نیروهای امنیتی سعودی بازداشت شده و در زندان به سر میبرند.
شیخ کاظم العمری درحالی مجددا بازداشت شده که نیروهای امنیتی سعودی در آوریل ۲۰۲۲ او را از زندان آزاد کرده بودند. شیخ کاظم العمری فرزند آیتالله مرحوم محمد العمری و نماینده آیتالله سیستانی در مدینه منوره است و پیش از این نیز توسط سعودیها بازداشت شده بود. هنوز دلیل بازداشت اخیر وی مشخص نیست و نهادهای سعودی نیز توضیحی در این باره ندادهاند. العمری درحالی بازداشت شده که مقامات ریاض در سایه معطوف شدن توجهات به جنگ اوکراین و افزایش نیاز غرب به صادرات نفتی عربستان با شدت بیشتری سرکوب فعالان سیاسی و اجتماعی را در دستور کار قرار داده اند و این بازداشتها شماری از روحانیون و به ویژه آنهایی که از مقبولیت و محبوبیت مردمی برخوردار هستند را در برگرفته است.
بر اساس گزارش رسانهها، از آنجایی که شیخ کاظم العمری هیچگونه فعالیت سیاسی ندارد و صرفا بر کار و فعالیت مذهبی و دینی متمرکز است، مشخص میشود که انگیزه بازداشت او با جایگاه دینی و مذهبیاش در میان شیعیان شهر مدینه مرتبط باشد.
مقامات سعودی مقبولیت و محبوبیت رهبران شیعه را بر نمیتابند و حتی آنهایی که فعالیتهای سیاسی نیز در کارنامه خود ندارند از خشم و غضب آل سعود در امان نیستند. دستگیری العمری تنها یک نمونه از اقدامات ضدانسانی سعودیها علیه رهبران شیعی است و در سالهای گذشته بسیاری از روحانیون به بهانههای مختلف بازداشت و برای مدت طولانی زندانی شدهاند و حتی تعدادی از آنها بدون اتهامی قابل قبول و محکمه پسند به مرگ محکوم شدند. دو هفته پیش نیز دو تن از روحانیون بزرگ شیعه که آنها هم هیچ فعالیت سیاسی ندارند بازداشت شدند. دادگاه کیفری عربستان، سید هاشم الشخص، روحانی شیعه را اخیرا بدون هیچ توجیه قانونی به 30 سال حبس محکوم کرد. دادگاه هنگام محاکمه اتهامات وی را اعلام نکرده است که نشان میدهد نیروهای امنیتی هیچ توجیحی برای بازداشت او ندارند. ولی با این حال به حکم مقامات ارشد رژیم سعودی، برای او پرونده سازی کردهاند تا اینگونه مخالفانشان را از میان بردارند.
شیخ محمد العباد، دیگر روحانی شیعه بود که اواخر آبان ماه توسط نیروهای امنیتی دوباره بازداشت شد و تاکنون خبری از وضعیت او در دست نیست. این اقدام توسط مقامات سعودی در فهرست ناپدیدشدن اجباری طبقهبندی میشود و به همین دلیل، نگرانی نسبت به سرنوشت العباد و دیگر بازداشت شدگان وجود دارد.
پیش از این نیز شیخ نمر باقر النمر روحانی برجسته شیعه که به مدت سه سال در زندانهای سعودی بازداشت بود با وجود مخالفتهای جهانی، سرانجام در ژانویه 2016 توسط رژیم سعودی اعدام شد که موج نفرت عمومی بویژه در میان شیعیان منطقه را در پی داشت.
کمیته دفاع از حقوق بشر عربستان بارها نسبت به اینگونه جنایتها واکنش نشان داده و آنها را محکوم کرده است. به گفته این کمیته، بازداشت رهبران شیعه و نقض حقوق آنها نشانگر سلطهگری و جلوگیری از اصلاحات و محدود کردن آزادیهایی است که قانون اساسی و حقوق بشر ضامن آن بوده است و این مسئله نشان دهنده دروغ ادعای محمد بن سلمان در خصوص اجرای اصلاحات در این کشور است. بر اساس گزارش سازمانهای حقوق بشری عربستان در کنار مصر رکورددار اعدامها در سراسر جهان است و این سازمانها بارها نسبت به این مسئله ابراز نگرانی کردهاند اما سران سعودی بدون توجه به هشدارهای جهانی به ارتکاب جنایات خود علیه مخالفان ادامه میدهند.
شهرهای قطیف در مدینه منوره و الاحساء در مکه مکرمه شیعهنشین هستند و سعودیها این مناطق را بادقت زیر نظر دارند تا مبادا تحرکاتی از سوی شیعیان علیه حکومت انجام شود. پس از شروع بهار عربی در سال 2011، عربستان هم مثل سایر کشورهای دیکتاتوری منطقه از این مسئله به شدت احساس خطر کرد و از همان ابتدا سعی کرد تا مناطق شیعهنشین را به شدت کنترل کند و این مناطق هم شاهد اعتراضات مسالمت آمیز بودند و معترضان خواستار اجرای اصلاحات و اجرای عدالت شدند اما این اعتراضات با سرکوب شدید نیروهای امنیتی مواجه شد و پس از مدت کوتاهی اعتراضات فروکش کرد.
وضعیت وخیم شیعیان در دوره بن سلمان
ظلم و ستم علیه شیعیان در عربستان هرچند همواره وجود داشته است، اما از زمان روی کار آمدن محمد بن سلمان، شیعیان به شدت سرکوب شدهاند.
آل سعود با هدف قرار دادن علما و روحانیون برجسته شیعه تلاش میکند تا انقلابهای دینی و انگیزه جوانان شیعه در عربستان را مهار کند تا بر علیه حکومت اقدامی نکنند.
مقامات عربستانی خیالشان از سوی شهروندان سنی مذهب تا حدی راحت است و تهدید از سوی این اقشار بر علیه ریاض وجود ندارد اما قضیه شیعیان فرق میکند و این اقلیت دینی که سالها مورد ظلم و ستم آلسعود قرار داشتهاند همچون انبار باروتی هستند که ممکن است به یکباره منفجر شده و پایههای تاج و تخت پادشاهی سعودی را به لرزه درآورند. به همین دلیل بن سلمان هم که سودای به تخت نشستن در عربستان را در سر میپروارند سعی دارد همه مخالفان بالقوه خود به خصوص رهبران شیعه را از میان بردارد.
روحانیون شیعه به دلیل موقعیتهای تأثیرگذاری که در جامعه دارند، اغلب رهبران جنبشهای بسیج سیاسی و مردمی علیه دولت به شمار میروند. روحانیون شیعه با محکوم کردن چندین دهه تبعیض تحت حمایت دولت سعودی، اصول حقوق بشر بینالمللی را برانگیخته و از برابری سیاسی دفاع میکنند. در نتیجه، رژیم سعودی هم که هیچ صدای مخالفی را تحمل نمیکند روحانیون شیعه را مورد آزار و اذیت و بازداشت قرار میدهد تا مخالفان خود را ساکت کند.
ماهیت مذهبی اقدامات آل سعود، حقوق شیعیان برای آزادی مذهب و عقیده را که در اعلامیه جهانی حقوق بشر ذکر شده، نقض میکند و عربستان علنا اعلام میکند که به هیچ قید و بند حقوق بشری پایبند نیست و اگر کوچکترین خطری از جانب دیگران احساس کند آنرا از دم تیغ میگذراند.
همه شیعیان زیر چکمه استبداد سعودی
علاوه بر روحانیون، دیگر شیعیان هم از آزار و اذیت رژیم سعودی در امان نیستند و آنها نیز به سرنوشت مشابه رهبران خود دچار میشوند. نمونه بارز آنرا در هفتههای گذشته میتوان به خوبی مشاهده کرد که تعدادی از نوجوانان زیر 18 سال شیعه به دلایل نامعلوم و اتهامات واهی به اعدام محکوم شدهاند، حتی در بین این افراد کودکان زیر 10 سال هم حضور دارند و نشان میدهد آل سعود حتی از کودکان شیعی هم وحشت دارد.
شیعیان سعودی مدتهاست که از تبعیض مداوم در این کشور شکایت دارند، جایی که حکومت دست تفسیرهای ایدوئولوژی تکفیری وهابیت و مبلغان را باز گذاشته که تشیع را بدعت میدانند و در راستای برنامههای رژیم به نفرت پراکنی علیه شیعیان میپردازند. جایگاه اجتماعی شیعیان در عربستان با وجود ریشههای آبا و اجدادی حتی از تبعههای خارجی مسلمان مقیم عربستان هم پایینتر است و شهروند درجه سه به شمار میروند که از بسیاری حقوق اولیه محروم هستند. با اینکه بسیاری از ذخایر نفتی عربستان در شرق عربستان و مناطق شیعه نشین بویژه استان قطیف واقع شده است اما شیعان هیچ ریالی از دولت در ازای صادرات نفت دریافت نمیکنند و در بدترین شرایط اقتصادی به سر میبرند. شیعیان حتی از رسیدن به مناصب دولتی و ادرای محروم هستند و در کارهایی به خدمت گرفته میشوند که جزء پستترین شغلها به شمار میروند.
برخورد وحشیانه با شیعیان از زمانی که روابط ایران و عربستان قطع شد بیش از پیش افزایش یافته است و سعودیها همواره سعی کردهاند اینگونه وانمود کنند که شیعیان در منطقه از سوی ایران تغذیه میشوند تا کشورهای عربی را ناامن کنند و به همین منظور جنایات خود علیه شیعیان را با اینگونه ادعا توجیه میکنند.