الوقت- پس از گذشت چهار سال و نیم از جام جهانی 2018 روسیه، این بار بیست و دومین دوره این مسابقات به میزبانی قطر از روز یکشنبه شروع خواهد شد. در بازی افتتاحیه در ساعت 17 به وقت قطر، تیم میزبان مقابل اکوادور صفآرایی خواهد کرد و تا 18 دسامبر این مسابقات ادامه خواهد داشت.
سی و دو تیم در این مسابقات از 5 قاره مختلف حضور دارند و در 8 گروه چهار تیمی در دوره مقدماتی بایکدیگر روبرو خواهند شد و 64 مسابقه در هشت استادیوم برگزار میشود. این رقابتها اولین دورهای است که در جهان عرب و حتی یک کشور مسلمان برگزار میشود. قطر از ماهها پیش با همکاری 13 کشور شرایط را برای برقراری امنیت بازیها فراهم کرده است و به گفته مقامات دوحه حدود 50000 نیروی نظامی، امنیت بازیها و اماکن تفریحی و فرهنگی را برعهده دارند و از اینرو همه چیز برای برگزاری باشکوه مسابقات فوتبال فراهم شده است.
جام قهرمانی، یکی از گرانترین جامها در نوع خود در تاریخ ورزش محسوب میشود که ارزش آن 20 میلیون دلار است و همه تیمها رویای تصاحب آن را دارند. جام جهانی قطر از منظر دیگری نیز با ادوار قبلی متفاوت است و برای اولین بار است که جام جهانی درماههای نوامبر و دسامبر برگزار میشود، زیرا شرایط برگزاری مسابقات در قطر به دلیل هوای گرمی که دارد در ماه ژوئن مناسب نبود.
نماد جام جهانی قطر 2022 لعیب نام دارد که نام یک اصطلاح عربی برای «بازیکن فوقالعاده ماهر» است و مقمات قطر میگویند که این نماد تمام داشتههای فرهنگی قطر را در خود جای داده است، پیامآور «روح جوانی» و «شادی و اعتماد» خواهد بود. برای جام جهانی قطر، حدود 3 میلیون بلیط فروخته شده است و شهروندان آمریکایی، عربستان سعودی و انگلیس و مکزیک بیشترین تعداد بلیط را خریداری کردهاند.
این دور از مسابقات در شرایطی برگزار میشود که جهان در ماههای گذشته به دلیل جنگ اوکراین، با بحرانهای زیادی روبرو است و ابعاد این ماجرا چنان گسترده است که دامن همه کشورها را گرفته است و بر روند جام جهانی هم تاثیر خود را گذاشته است.
درحالی که روسیه در آخرین دور جام جهانی میزبان این مسابقات بود، این بار به دلیل حمله به اوکراین از دور رقابتها کنار گذاشته شده است و شاید بزرگترین غایب سیاسی و ورزشی باشد که نبود آن در مسابقات احساس خواهد شد.
جام جهانی فوتبال برای اولین بار در سال 1930 میلادی در کشور اروگوئه با حضور 17 تیم برگزار شد و از آن زمان تاکنون هر چهار سال یکبار در یک کشور برگزار شده است و تنها در سالهای 1942 و 1946 به دلیل وقوع جنگ جهانی دوم، این تورنمت بینالمللی برگزار نشد.
قوانین اسلامی قطر
هر چند قطر خود را برای میزبانی از صدها هزار نفر از شهروندان خارجی آماده کرده است اما برای افرادی که وارد این کشور میشوند هم قوانینی را در نظر گرفته که باید به آنها تن دهند. از چند ماه گذشته اخبار متعددی در زمینه قوانین کشور قطر مطرح شد که هواداران فوتبال باید این قوانین اسلامی را رعایت کنند و در غیر این صورت با متخلفان برخورد خواهد شد.
اگرچه پیشتر گفته شده بود که اماکن خاصی برای فروش مشروبات الکلی در اطراف ورزشگاهها درنظر گرفته شده است تا هواداران فوتبال بتوانند از آن استفاده کنند اما روز جمعه قوانین جدید دوحه که از سوی فدراسیون جهانی فوتبال «فیفا» تایید شد، همه را شگفت زده کرد.
بر این اساس، دولت قطر خوردن هر گونه مشروبات الکلی در خیابان، ورزشگاه و اماکن عمومی را منع کرده است، در عوض، مقامات قطری تصمیم گرفتهاند که تنها نوشیدنیهایی که در بازیها برای هواداران به فروش میرسد، غیرالکلی باشد. در جدیدترین خبر مقامات قطری اعلام کردند تمام شعارهای همجنس بازی در ایام مسابقات جام جهانی در دوحه ممنوع است و با خاطیان برخورد قانونی میشود. همچنین نکته جالب دیگری که در این قوانین وجود دارد این است که دولت قطر مقرر کرده در اوقات پنجگانه نماز تمام موسیقیهای مربوط به مسابقات جام جهانی در فضای عمومی شهر قطع میشود تا نمازگزاران نمازشان به پایان برسد.
دفاع فیفا از قوانین کشور میزبان
ممنوعیت مشروبات الکلی از سوی دولت قطر در مسابقات جام جهانی که از سوی فیفا تایید شد، حاشیههای زیادی داشت. رسانههای اروپایی این اقدام قطر را که در لحظات آخر اعلام شد به شدت محکوم کردند اما جیانی اینفانتینو، رئیس فیفا به حمایت از تصمیم قطر پرداخت و گفت، کشورهایی مثل فرانسه، اسپانیا و پرتغال مصرف مشروبات الکلی در ورزشگاهها و اطراف استادیومها را ممنوع کردند و صدای کسی درنیامد. ولی نوبت به قطر رسید همه صدایشان درآمد چون قطر کشوری مسلمان است و این هجمههای ناعادلانه به دلیل مسلمان بودن قطریها است.
رئیس فیفا همچنین گفت، من اکنون احساس میکنم یک قطری، یک عرب و یک آفریقایی هستم. من احساس خوبی را در اینجا دارم. من اینجا نیستم تا از قطر دفاع کنم بلکه اینجا حضور دارم تا از عدالت دفاع کنم. قطر خیلی خوب تواناییهایش را برای میزبانی جام جهانی ثابت کرد و این انتقادات درست نیست.
رئیس فیفا در دفاع از قطر و ادعاهای حقوق بشری که اروپاییها علیه این کشور مطرح میکنند تاکید کرد که وقتی این انتقادات را از سوی اروپاییها دیدم تعجب کردم. من از خودم مثال میزنم. وقتی بچه بودم با خانوادهام به سوئیس مهاجرت کردم. آنجا خیلی خوب فشار و ظلمی که به خانوادهام به عنوان مهاجر وارد میشد را حس کردم. این اتفاقات تلخ برای خانوادهام در قطر نبود بلکه در سوئیس در قلب اروپا رخ داد. اینفانتینو به شدت از جنایات اروپاییها در طول تاریخ انتقاد کرد و گفت، من اروپایی هستم. من فکر میکنم به خاطر کاری که ما اروپاییها در ۳۰۰۰ سال گذشته در سراسر جهان انجام دادهایم، باید برای ۳۰۰۰ سال آینده عذرخواهی کنیم.
درحالی که برخی کشورها سعی دارند مسابقات جام جهانی را هم سیاسی کرده و مخالفان خود را از دور خارج کنند، اما رئیس فیفا از حضور تیم ملی ایران در جام جهانی حمایت کرد و درخواست حذف این تیم از این تورنمنت را بیاساس دانست و گفت، اینجا دو نظام سیاسی نیستند که با یکدیگر بازی میکنند، این دو ایدئولوژی نیست که با یکدیگر بازی میکنند، بلکه دو تیم فوتبال هستند که باهم رقابت میکنند. اظهارات رئیس فیفا درحالی است در هفتههای اخیر کشورهای غربی با حمایت از اغتشاشات ایران و متهم کردن جمهوری اسلامی به سرکوب آشوبگران و نقش حقوق بشر، خواهان حذف تیم ملی ایران از جام جهانی بودند اما فیفا تسلیم این فشارهای سیاسی نشد و تیر غربیها به سنگ خورد.
از سال 2010 که حق میزبانی جام جهانی به قطر اعطا شد، سازماندهندگان محلی و رهبران جهانی فوتبال اصرار داشتند که مصرف آبجو و مشروبات الکلی یکی از موارد مرسوم و ثابت در رویدادهای ورزشی در سراسر جهان است اما این موارد در قطر به شدت کنترل میشود. لذا، هزاران نفر از هوادارانی که به جام جهانی رسیده بودند این خبر را تنها پس از فرود هواپیماهایشان در دوحه شنیدند و هواداران برخی کشورها از جمله مکزیک و انگلیس نسبت به این مسئله اعتراض کردند. اتحادیه هواداران فوتبال در انگلیس و ولز، تصمیم فروش آبجو را محکوم کرد. در بیانیهای که از سوی اتحادیه هواداران فوتبال صادر شد آمده است، بعضی از هواداران در مسابقه آبجو را دوست دارند و برخی نه، اما مسئله اصلی کمبود ارتباطات و شفافیت کمیته سازماندهی فیفا نسبت به هواداران است.
به طور حتم نقشآفرینی فعال انگلیس در انتقاد از نحوه میزبانی قطر به دلیل شکست تلخی است که لندن در رقابت برای کسب میزبانی جام 22 با دوحه متحمل شد و اکنون در جریان بازیها برای آنکه نشان دهد تصمیم فیفا در اعطای میزبانی به قطر اشتباه بوده به حاشیهآفرینی روی آورده است. در همین راستا هری کین کاپیتان انگلیسیها با وجود ممنوع اعلام شدن تبلیغ نماد همجنسگرایان از سوی میزبان اما گفته که با چنین نمادی وارد بازیها خواهد شد.
کشورهای غربی به ویژه انگلیسیها انتظار دارند در هر کشوری که حضور پیدا میکنند با قوانین داخلی خودشان با آنها برخورد شود و در همه چیز آزادی عمل داشته باشند ولی قطر آنها را از چنین مزیتی محروم کرده است.
درحالی که آمریکا و اروپاییها همواره کشورهای درحال توسعه را به نقض حقوق بشر متهم میکنند اما اظهارات رئیس فیفا به خوبی نشان داد غربیها «گرگی در لباس میش» هستند که بزرگترین جنایتهای بشری را مرتکب شدهاند که حتی شروندانشان هم از بازگو کردن آنها شرم دارند.