الوقت- بیست و یک سال از اشغال افغانستان میگذرد و اکنون دادگاه لاهه به این فکر افتاده است تا اسناد جنایات جنگی که کشورهای غربی مرتکب شدهاند را بررسی کند. اما با این حال، دادگاه لاهه در اقدامی عجیب اعلام کرده که تحقیقات این نهاد شامل جنایات نظامیان آمریکایی در افغانستان نخواهد بود.
این موضعگیری دادگاه انتقاد دیدهبان حقوق بشر را در پی داشته است که از دادگاه لاهه میخواهد در برابر تهدیدات کاخ سفید از وظیفه قانونی خود برای پیگیری اجرای عدالت و روشن شدن حقیقت عقب نکشد و دولت آریکا را که مهمترین مظنون انجام جنایت جنگی در افغانستان میباشد را از این تحقیقات معاف نکند. دیدهبان حقوق بشر برای اینکه نشان دهد آمریکا بیش از سایرین مرتکب جنایت در افغانستان شده است و دادگاه لاهه به بررسی این جنایتها مجاب شود، گفته که این نهاد موارد بیشماری از نقض قوانین بینالمللی توسط نظامیان آمریکایی و نیروهای تحت حمایت سازمان «سیا» در افغانستان و جنایات آنها را مستند کرده است.
معاف کردن آمریکا از تحقیقات جنایات جنگی توسط دادگاه لاهه، بار دیگر وجود تبعیض و استانداردهای دوگانه در این دادگاه بینالمللی را به خوبی نشان داد. این معافیت درحالی است که بیست سال اشغالگری در افغانستان با طرح و برنامه آمریکا بود و بسیاری از جنایات هم توسط نظامیان آمریکایی علیه غیرنظامیان افغانی انجام شده است.
اینکه آمریکا با اهرم فشار تحریمی دادگاه لاهه را تحت فشار قرار داده تا از جنایات آن چشمپوشی کند نشان میدهد که ابعاد این جنایات چنان گسترده است که مقامات کاخ سفید از افشای آن به شدت نگران هستند. زیرا، در صورتی که اسناد این جنایتها افشا شود، وجهه آمریکاییها در جهان مخدوش خواهد شد و در زمانی که غربیها مدعی هستند که روسیه در اوکراین مرتکب جنایات جنگی شده است، افشای این اسناد میتواند به ضرر آمریکا تمام شود و روسها از این مسئله برای تبلیغات علیه غرب استفاده خواهند کرد.
بازی لوث شده غرب با حقوق بشر
در سالهای گذشته بارها اسنادی از جنایات جنگی در افغانستان ممنتشر شده است که نیروهای آمریکایی و اروپایی مرتکب شدهاند اما اینها تنها بخشی از ابعاد جنایاتی است که افکار عمومی جهان از آن آگاهی یافتهاند. هنوز زوایای پنهان و تاریک بسیاری در مورد اقدامات ضدحقوق بشری نظامیان غربی و آثار دودهه اشغال نظامی افغانستان وجود دارد که در انتظار روشن شدن است.
اما حتی تلاش برای سرپوش گذاشنن بر واقعیات برملا نشده ارتکاب جنایت جنگی در افغانستان در روز روشن و آنهم با تهدید آشکار یک نهاد برجسته حقوقی در سطح بین المللی و زیر پا نهادن قوانین بین المللی با رویکرد قلدرمآبانه و گردنکشی سیاسی، موجب نشده که دولت آمریکا اندکی از وقاحت سیاسی ادعای حمایت از حقوق بشر و ایفای نقش پلیس بین المللی بکاهد و در همین گیرودار جدال با دادگاه لاهه، سیاستمداران کاخ سفید برای اوضاع داخلی دیگر کشورها نسخه حقوق بشری میپیچند و دیگر کشورها را موعظه میکنند.
انتقاد از استفاده ابزاری غربیها از موضوع حقوق بشر به عنوان سلاحی علیه رقبا برای پیشبرد منافع اقتصادی و سیاسی و ژئوپلتیکی اکنون جهانی شده است و با مشاهده آنچه کشورهای غربی در افغانستان و عراق و لیبی و سوریه به عنوان کارنامه عملکرد حقوق بشری برجای گذاشته اند دیگر همه فهمیده اند که منظور از حقوق بشر غربی چیست.
آمریکا و متحدان غربی آن، زمانی که در کشورهای غیرهمسو یک اتفاق کوچکی از نقض حقوق بشر رخ میدهد آنرا در بوق و کرنا میکنند تا به جامعه جهانی القا کنند که جنایت علیه بشریت روی داده است اما جنایات جنگی خود در جهان در دهههای گذشته که هزاران بار بدتر از این موارد حقوق بشری در سایر کشورها است را لاپوشانی میکنند.
بر اساس آمار سازمان ملل فقط از ابتدای 2019 تا زمان خروج آمریکاییها از افغانستان در آگوست 2021، فقط 6 هزار و 320 کودک در افغانستان تحت اشغال آمریکا کشته یا مجروح شده بودند. تازه در این مدت آمریکا و متحدانش حملات خود را در افغانستان نسبت به سالهای ابتدایی جنگ کاهش داده بودند. با این اوصاف، اگر آمارهای سازمان ملل و نهادهای حقوق بشری غرب را ملاک و معیار محاسبات قرار دهیم، به ارقام زیادی از جنایات ضد انسانی خواهیم رسید که شاید تعداد آنها به دهها هزار نفر بالغ شود.
گزارشهایی در سال 2010 از سوی نظامیان آمریکایی منتشر شد که نشان میداد آمریکاییها از کودکان افغانی برای پاکسازی تلههای انفجاری استفاده میکردند تا بتوانند مسیر عبور نیروهای ناتو را هموار کنند و در این میان تعدادی از این کودکان به کام مرگ رفتند. مقامات آمریکا چند سال پیش نیز که دادگاه لاهه قصد داشت جنایات جنگی در افغانستان را بررسی کند، مقامات این دادگاه را تحریم کردند و به این ترتیب این پرونده برای مدت زیادی مسکوت ماند.
جنایات آمریکا در افغانستان درحالی رخ داده است که آنها همواره تلاش کردند با شعارهای انسان دوستانه و مردم فریبانه بر جنایات خود سرپوش بگذارند. مقامات واشنگتن همواره مدعی بودند که حضور آنها در افغانستان نه برای اشغالگری بلکه برای ایجاد دموکراسی و مبارزه با گروههای تروریستی و با هدف ملتسازی است و خود را خیرخواه مردم افغانستان معرفی میکردند که آمدهاند افغانها را از دست طالبان نجات دهند.
جنایات آمریکا تنها به افغانستان محدود نمیشود و این کشور در هفت دهه گذشته در عراق، سوریه، ویتنام و سایر مناطق که حضور نظامی داشته است انواع جنایات ضد بشری را مرتکب شده است اما با رویکرد قلدرمابانه اجازه نداده اند تا ابعاد این جنایات در رسانهها و توسط محاکم بینالمللی پیگیری شود. در زمانی که تروریستهای داعش در عراق و سوریه جولان میدادند، هواپیماهای نظامی و پهپادهای آمریکایی دهها بار حملاتی را به بهانه مقابله با داعش در این دو کشور انجام دادند اما به جای تروریستها غیرنظامیان را هدف قرار میدادند و مقامات پنتاگون اعتراف کردند که در اینگونه حملات که آنرا با لفظ اشتباهی توجیه میکردند، بیش از 600 غیرنظامی عراقی و سوری در این حملات کشته شده بودند. اینها تنها بخشی از جنایاتی است که از سوی خود آمریکاییها اعلام میشود و اگر بررسیهای دقیقی در این زمینه انجام شود، پروندههای زیادی از این دست کشتارها افشا خواهد شد که میتواند خشم افکارعمومی در جهان را به همراه داشته باشد. آمریکا با استفاده از اهرم قدرتی که دارد با قلدری تمام سعی دارد هر گونه اشتباه و جنایت خود در جهان را مخفی نگه دارد.
در جنگ بیست ساله افغانستان وقتی بیش از 2500 نیروی زبده آمریکایی و چند هزار نیروی ناتو کشته میشوند بدون تردید آمار کشته شدگان افغانی که هیچ سلاحی در اختیار نداشتند، بسیار بیشتر از آمارهای منتشر شده است. چرا که جمعآوری همه دادهها به دلایل مختلف غیرممکن بوده و همچنین بسیاری از این جنایات همچنان مخفی ماندهاند و تنها نظامیان آمرکیایی و ناتو از آن خبر دارند که در صورت باز شدن بررسی پروندههای جنایت، پردهها کنار خواهد رفت و خیلی از واقعیتها آشکار خواهد شد و این برخلاف خواست و اراده مقامات واشنگتن است از برملا شدن جنایاتشان واهمه دارند. اگر آمریکا واقعا در افغانستان مرتکب جنایت نشده بود بدون هیچ ترسی اجازه بررسی آنها را میداد ولی همین مقاومت سرسختانه و تهدید به تحریم دادگاه لاهه، نشان میدهد جزئیات زیادی در این باره وجود دارد که هنوز افشا نشده است.
آمریکا و متحدانش سال 2001، به بهانه دموکراسی و شعار حقوق بشری وارد افغانستان شدند اما دستاورد دو دهه اشغالگری چیزی جز کشتار غیرنظامیان و ناامنی نبوده است. آثار این اشغالگری با وجود خروج آمریکاییها از افغانستان نیز همچنان مشهود است و میلیونها افغان با ناامنی و بحران اقتصادی روبرو هستند اما مقامات کاخ سفید درصدد سرپوش گذاشتن بر این ظلم و ستمی هستند که به مردم افغانستان در این سالها روا داشتهاند و در این میان دادگاه لاهه هم به کمک واشنگتن آمده است تا ابعاد جنایات این کشور در افغانستان همچنان مغفول باقی بماند.