الوقت- درحالی که تنها چند روز دیگر تا پایان آتش بس یمن باقی مانده است رهبران جنبش انصارالله یمن این بار روی خواستههای خود مصمم هستند و تمدید آتش بس را به اجرایی شدن شروط خود منوط کردهاند. انصارالله در نشست اخیر خود اعلام کرد که تمدید آتشبس در یمن مشروط به اقدام ائتلاف متجاوز سعودی در بازگشایی جادهها، فرودگاهها و بنادر و همچنین پرداخت حقوق همه کارکنان دولت است. شورای عالی سیاسی یمن اعلام کرده، همه پیشنهادات و طرحهایی که به شورای عالی این کشور ارائه شده و یا متعاقبا ارائه میشود، مورد بررسی قرار خواهد گرفت و درباره آنها بر مبنای منعفت ملی یمن و کاهش درد و رنج ملت یمن تصمیمات مناسب اتخاذ خواهد شد. شورای عالی سیاسی یمن در این نشست همچنین تصریح کرده که افزایش مزایا و امتیازات آتش بس و تقویت جنبههای بشردوستانه این اقدام که مهمترین آنها پرداخت حقوق همه کارکنان دولت، بازگشایی فرودگاهها و بنادر و جادهها است، به حل مناقشه کمک خواهد کرد.
انصارالله درحالی شروط خود را دوباره مطرح کرده است که در مدت شش ماه سپری شده از توافقات آتش بس با ائتلاف متجاوز، سعودیها به تعهدات خود عمل نکردهاند و همواره آتش بس را با حملات مکرر خود نقض کردهاند. درحالی که بر اساس توافقات قرار بود فرودگاه صنعا بازگشایی شده و هر هفته دو پرواز برای انتقال بیماران و مجروحان جنگی به اردن انجام شود اما در این زمینه هم کارشکنیهای زیادی از سوی سعودیها انجام شده است.
مهمترین بندهای آتشبس بازگشایی بنادر و تامین سوخت مورد نیاز یمن بود که عربستان در این مسیر سنگاندازی کرده و اجازه بازگشایی بنادر را نداده و همواره محمولههای سوختی را توقیف کرده است که این اقدام واکنش تند انصارلله را در پی داشته است. با این اوصاف، یمنیها دیگر به اجرای مفاد آتشبس با ائتلاف سعودی اعتماد ندارند و به همین خاطر این بار شروط نهایی خود را اعلام کردهاند که به نوعی اولتیماتوم برای متجاوزان است که یا باید به تعهداتشان عمل کنند یا اینکه برای ادامه جنگ آماده باشند. انصارالله پس از تمدید آتشبس در مردادماه اعلام کرد که در صورت نقض توافقات، دیگر آنرا تمدید نخواهد کرد و با وجود هشدارهای مکرر، اما سعودیها گوششان به این هشدارها بدهکار نیست.
انصارالله این بار قصد دارد تا سعودیها را به بازگشایی بنادر و فرودگاهها وادار کند تا بتواند از این طریق بیماران بیشتری را برای مداوا به خارج از یمن انتقال دهد. باتوجه به آمارهای سازمان ملل میلیونها یمنی دچار سوء تغذیه هستند و نیاز به کمکهای پزشکی دارند و در مدت آتش بس نیز به دلیل کارشکنی سعودیها، تنها چند پرواز محدود به اردن انجام شده است که نسبت به جمعیت بیماران یمنی ناچیز است. افزایش بیماران در شرایطی که یمن تحت محاصره دریایی است و ارسال اقلام بشردوستانه هم در حدی نیست که بتواند دردی از یمنیها دوا کند، این مسئله میتواند برای انصارالله دست و پاگیر باشد و به همین خاطر رهبران این جنبش قصد دارند تا جایی که میتوانند بیماران بیشتری را به خارج اننتقال دهند. بر اساس آمارهایی که وزارت بهداشت یمن اعلام کرده است، دهها هزار نفر از یمنیها به بیماریهای واگیردار مثل «وبا» مبتلا شدهاند که باید هر چه زودتر درمان شوند.
شرط دیگر انصارالله بازگشایی بنادر هستند که یمنیها در توافقات آتش بس به شدت روی آن پافشاری میکنند. قرار بود بندر الحدیده برای ارسال کمکهای بشردوستانه بازگشایی شود تا بخشی از مشکلات مواد غذایی و پزشکی یمن حل شود اما در این زمینه هم سعودیها به تعهداتشان عمل نکردند. سعودیها مدعی هستند که در صورت بازگشایی بنادر، ممکن است کشورهای خارجی در پوشش کمکهای انساندوستانه به انصارالله تسلیحات ارسال کنند و با این ادعاها مانع از بازگشایی بنادر شده است.
لغو محاصره کامل و بازگشایی بنادر برای انصارالله اهمیت ویژهای دارد، زیرا در این صورت علاوه بر اینکه راه برای ارسال کمکهای سازمان ملل هموار میشود از طرفی، بدون مزاحمت ائتلاف متجاوز، کشتیهای حامل سوخت هم به راحتی به یمن منتقل خواهند شد. در ماههای اخیر سعودیها همه محمولههای سوخت یمن را توقیف کرده و با هشدارهای انصارالله و وساطت سازمان ملل برخی از آنها را پس از مدتی آزاد کرده است اما یمنیها از این مسئله به شدت خشمگین هستند. باتوجه به در پیش بودن فصل زمستان، یمنیها بیشتر به منابع سوختی نیاز دارند و افزایش مشکل سوخت در کنار قحطی و محاصره هوایی میلیونها یمنی را دچار بحران خواهد کرد. گزارشهای منتشر شده حاکی از این است که سوخت در یمن چنان کمیاب شده است که در نانواییها به جای سوخت از هیزم درختان استفاده میکنند و این مشکل در فصل سرما دوچندان خواهد شد و انصارالله قصد دارد تا از بابت تامین سوخت مورد نیاز خود از طریق بازگشایی بنادر اطمینان حاصل کند. زیرا در صورتی که این مشکل سخت حل شود و کمکهای بشردوستانه هم از طریق بنادر به یمن ارسال شود، رهبران انصارالله هم بهتر میتوانند کشور را اداره کنند و تصمیمات مقتضی را برای اجرای برنامههایشان اتخاذ کنند. لذا این بار انصارالله بر کوتاه نیامدن از خواستههای خود اصرار دارد.
تکاپوی آمریکا و سازمان ملل برای نجات سعودی
درحالی که انصارالله به هر قیمتی حاضر نیست به آتش بسی که هیچ نفعی برای یمنیها نداشته باشد تن دهد، اما آمریکا و سازمان ملل به عنوان حامیان متجاوزان، سعی دارند تا انصارالله را به توافقاتی طولانی مدت و پایدار در یمن متقاعد کنند. در نشستی که بین آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا و رئیس شورای ریاستی یمن در نیویورک برگزار شد، بلینکن دوباره خواستار تمدید آتش بس شد. نماینده ویژه آمریکا در امور یمن هم در روزهای اخیر در دیدار با مقامات عربستانی و عمانی سعی کرده تا آتش بس در یمن را بار دیگر تمدید کنند. نماینده سازمان ملل هم اخیرا رایزنیهایی را با رهبران انصارالله و سعودیها انجام داده تا شاید بتوانند به توافقی شش ماهه دست پیدا کند.
آمریکا سعی دارد با تمدید آتش بس در یمن، جلوی عملیات انصارالله به تاسیسات نفتی و زیرساختهای امارات و عربستان را بگیرد. باتوجه به اینکه غرب پس از جنگ اوکراین با بحرن انرژی مواجه است و تلاش میکند تا از افزایش قیمت نفت در جهان ممانعت کند، به همین خاطر ادامه جنگ در یمن را به صلاح نمیدانند و خود را به آب و آتش میزنند تا هر طور شده آتش بس را برای چند ماه دیگر تمدید کنند. زیرا انصارلله هشدار داده که در صورت نقض آتش بس، عملیات موشکی و پهپادی خود علیه متجاوزان را از سر خواهد گرفت و در صورتی که تاسیسات نفتی عربستان و امارات مورد هدف قرار گیرند، این اقدام میتواند به افزایش قیمت در بازارهای جهانی منجر شود که برای آمریکا و اروپا بسیار گران تمام خواهد شد.
انصارالله در هفتههای اخیر بزرگترین رژه نظامی خود را برگزار و از تسلیحات جدید خود رونمایی کرده تا به متجاوزان این پیام را بدهد که در صورت نقض آتش بس و ادامه جنگ، یمنیها دست بسته نبوده و از همه توان خود برای مقابله با دشمنان استفاده خواهد کرد. یمنیها اگرچه در مدت آتش بس عملیات نظامی خود را متوقف کردهاند اما بیکار ننشسته و از این فرصت برای تقویت و توسعه توان تسلیحاتی خود استفاده کردهاند و این هشدار بزرگی برای سران ریاض است تا عقلانیت به خرج دهند و به جای تنش آفرینی و نقض مکر آتش بس، چارهای برای پایان دادن به جنگ خودساخته پیدا کنند.
انصارالله با اعلام شروط خود با سعودیها اتمام حجت کرده است که اگر واقعا دنبال پایان جنگ هستند بهتر است به خواستههای یمنیها تن دهند و بدعهدیهای قبلی خود را در زمینه بازگشایی بنادر و فرودگاهها و رفع توقیف محمولههای سوخت جبران کنند، زیرا ادامه جنگ برای متجاوزان پیامد فاجعه باری خواهد داشت که علاوه بر سعودیها، حامیان غربی آنرا نیز با چالشهای جدیدی مواجه خواهد کرد.