الوقت- درشرایطی که عربستان سعودی در چهار ماه گذشته از توافق آتش بس در یمن، به هیچ یک از تعهداتش عمل نکرده است، با این حال سازمان ملل با همدستی آمریکا تحرکات خود را به شدت افزایش دادند تا بتوانند برای نجات سعودیها از باتلاق یمن، آتش بس کنونی را برای مدت زمان طولانی تمدید کنند. در همین ارتباط نماینده سازمان ملل به یمن سفر کرد تا بتواند جنبش انصارالله را برای تمدید آتش بس شش ماهه متقاعد کند اما در نهایت آتش بس در آخرین ساعات باقی مانده به اتمام آن، برای دو ماه دیگر تمدید شد. هنوز ساعاتی از این توافق نگذشته بود که جنگندههای سعودی چندین بار آتش بس را نقض کردند و یک کشتی حامل سوخت به سوی یمن را توقیف کردند تا از همان ابتدا نشان دهند که مثل گذشته به قید و بندهای آتش بس پایبند نیستند. از طرفی آمریکا هم اعلام کرده است سامانه های موشکی پاترویت را در اختیار عربستان قرار خواهد داد تا بتواند امنیت مرزهای خود را تقویت کند. به عبارتی، آمریکاییها هم به این باور رسیده اند که آتش بس برای مدت زمان طولانی دوام نخواهد داشت و سعودیها نیز ارادهای برای اجرای مفاد آن ندارند و به همین منظور قصد دارد با تقویت بنیه دفاعی عربستان، در صورت عملیات موشکی انصارالله در آینده، با آنها مقابله کند.
بر اساس توافقات آتش بس قرار بود محاصره دریایی یمن لغو شود، فرودگاه صنعاء برای انتقال بیماران به خارج بازگشایی، کمکهای بشردوستانه به یمن ارسال و حملات سعودیها متوقف شود اما در عمل سعودی هیچ گام موثری برای اجرای این برنامهها انجام نداد و در این مدت بیش از هزار بار آتش بس را نقض کرده است. عربستان با آتش بس چهارماهه توانست جلوی عملیات موشکی و پهپادی انصارالله را گرفته و روند پیشرویهای این گروه در عرصه میدانی را بگیرد اما یمنیها از مفاد این توافق منتفع نشدهاند.
عربستان میخواهد با کمک سازمان ملل تحولات را به شکل راکد فعلی حفظ کند و بدون هیچگونه تهدیدی از سوی یمنیها، برنامههای خود در منطقه را به پیش ببرد. عربستان به هیچ وجه مایل نیست که انصارالله دوباره عملیات هوایی به تاسیسات نفتیاش را از سربگیرد، زیرا این اقدام در زمانی که غرب با بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین مواجه است، به کاهش صادرات نفتی منجر شده و بازارهای جهانی را مختل خواهد کرد.
توپ در زمین عربستان است
مقامات دولت نجات ملی در صنعا در روزهای اخیر بارها اعلام کرده بودند که دیگر فریب نخواهد خورد و به هر قیمتی آتشبس را تمدید نخواهد کرد. انصارالله که در چهارماه گذشته از این توافق هیچ دستاوردی نداشته است، این بار انتظار دارد تا عربستان به تعهداتش عمل کند و اگر در این دو ماه اقدام موثری از سوی ائتلاف متجاوز صورت نگیرد، انصارالله احتمالا این توافق را ادامه نخواهد داد.
یکی از مهمترین پیشنهادها و شروطی که انصارالله از ابتدای آتشبس به دنبال آن بود، پرداخت حقوق کارمندان دولتی بود تا از این طریق فشار اقتصادی به جامعه یمن کمتر شود. از زمان انقلاب 2014 انصارالله، براساس توافقی که با دولت منصور هادی صورت گرفت، قرار بود از محل درآمدهای گمرکی بنادر عدن و الحدیده و فروش نفت و میعانات گازی، حقوق کارمندان در سراسر یمن پرداخت شود. بعد از حمله عربستان، دولت منصور هادی این توافق را زیرپا گذاشت و بعد از آن نیز با انتقال بانک مرکزی از صنعا به عدن که در سال 2017 رخ داد، عملا دست انصارالله و مردمی که در مناطق تحت کنترل دولت نجات ملی زندگی میکردند، از محل این درآمدهای ملی کوتاه شد. رهبران انصارالله همچنین بازگشایی کامل فرودگاه بینالمللی صنعاء، آغاز بکار مجدد بندر الحدیده را نیز جزء شروط تمدید آتشبس علام کردهاند. رهبران انصارالله خواهان لغو محاصره یمن هستند تا کشتیهای سوخت بتوانند در بنادر این کشور لنگر انداخته و به بحران سوخت پایان دهند اما سعودی تاکنون از ورود کشتیهای نفتی به یمن خودداری کرده و همین مسئله به کمبود سوخت در بسیاری از مراکز و به ویژه در بیمارستانها منجر شده است.
هر چند انصارالله موافقت خود را با تمدید آتش بس برای دو ماهه دیگر اعلام کرده اما مقامات يمنی بارها به سعوديها و اماراتیها هشدار دادهاند كه نقض آتش بس پيامدهای خطرناكی برای متجاوزان خواهد داشت. مهمترین دستاورد انصارالله در جنگ یمن، توانمندی موشکی و پهپادی این جنبش بود که توانسته با عملیات مکرر در خاک متجاوزان سعودی و ابوظبی، تحولات میدانی را به نفع خود تغییر دهد ولی از چهارماه پیش همه عملیات خود در داخل و خارج را متوقف کرده است و در صورتی که آتش بس شکست بخورد، انصارالله از گزینههای خود استفاده خواهد کرد. رهبران انصارالله پیش از این گفته بودند که بیش از 300 بانک اطلاعاتی از مراکز حساس عربستان و امارات را در اختیار دارند که در صورت لزوم برای هدف قرار دادن آنها اقدام خواهند کرد. بنابراین، انصارالله با تمدید آتش بس به سعودیها و مقامات ابوظبی این شانس را داده تا به وعدههای خود عمل کنند. چرا که این تنها راهی است که میتوانند امنیت زیرساتختهای نفتی و امنیت شهروندان خود را حفظ کنند.
هر چند سازمان ملل و عربستان میخواستند این بار توافق را تا شش ماه تمدید کنند، اما انصارالله تنها دو ماه به سعودیها فرصت داده است، زیرا به دشمنان اعتمادی ندارد و از آنجا که دو ماه دیگر فصل سرما در غرب شروع خواهد شد به طور حتم مسأله انرژی همچنان در اولویت نیازهای بین المللی خواهد بود و این امر سعودیها را تحت فشار قرار میدهد تا برای تمدید مجدد آتش بس به وعده های خود عمل کنند.
انصارالله گفته که اگر یمنیها از مفاد آتش بس بهرهمند نشوند، عملیاتهای خود را از سر خواهد گرفت و این بار دامنه جنگ به مراتب گستردهتر از قبل خواهد شد. یمنیها بارها هشدار دادهاند که زرادخانه یمن صدها موشک بالستیک در اختیار دارد که میتوانند جنگ را برای مدت طولانی ادامه دهند. دولت صنعاء برای اینکه نشان دهد برای ادامه جنگ آمادگی کامل دارد، روز سهشنبه با برگزاری یک رژه با حضور هزاران نظامی، قدرت و آمادگی رزمی خود را برای متجاوزان به تصویر کشید. گروههای یمنی اگرچه در زمان آتشبس عملیات انجام ندادند اما توانمندیهای نظامی خود را ارتقا دادهاند تا در آینده بر علیه ائتلاف متجاوزان استفاده کنند. از نظر یمنیها توافقی که قرار باشد فقط به نفع سعودی باشد، اجرایی نخواهد شد. زیرا یمنیها هم دست بسته نخواهند بود و برگههایی برای رو کردن دارند که میتواند دشمنان را به عقبنشینی وادار کند. چرا که این بار ارسال سامانههای بیشتر پاتریوت به عربستان هم نمی تواند سعودیها را از آتش خشم یمنی ها نجات دهد، هر چند که این سامانهها در دو سال گذشته نیز در خاک عربستان و امارات مستقر بودند و ناکارآمدی آنها به اثبات رسید و این بار هم دولت آمریکا تنها هدفش از این اقدام کسب درآمدهای ارزی از جیب سعودیها است.
ائتلاف سعودی که از زیر بار هزینههای جنگ هشت ساله یمن کمر راست نکرده است، آتش بس را تنها راه برای کاهش هزینههای خود میداند، زیرا به خوبی از این مسئله آگاه است که با پایان آتش بس، صدها موشک انصارالله به سمت عربستان نشانه خواهند رفت که میتواند خواب را بر مقامات ریاض حرام کند. زیرا یمنیها دیگر چیزی برای از دست دادن ندارند و این بار با همه توان از منافع کشورشان دفاع خواهند کرد.