الوقت- در شرایطی که با معرفی محمد شایع السودانی به عنوان نامزد پست نخست وزیری از سوی رهبران «الاطار التنسیقی» موسوم به چارچوب هماهنگی و حمایت اکثریت احزاب و شخصیتهای عراقی از او، پس از مدتها جریانهای سیاسی در پارلمان گامی موثر و رو به جلو برای پایان دادن به بن بست سیاسی برداشتند ، اما در این میان یورش مخالفان و بویژه طرفداران مقتدی صدر به منطقه سبز بغداد و اشغال صحن پارلمان در روزهای اخیر نشان داد که این قصه همچنان سر دراز دارد و نه تنها موانعی جدی در راه تشکیل دولت وجود دارد بلکه حتی احتمال وخامت بیشتر اوضاع و تشدید بحران دور از انتظار نیست. ترس از بروز سناریوهای ناگوار موجب شده تا لزوم در پیش گرفتن راه مذاکره و گفتگو در روزهای اخیر نقل قول مشترک بیشتر بازیگران بویژه از رهبران چارچوب هماهنگی باشد.
دراین راستا سید عمار الحکیم رهبر جریان حکمت ملی عراق بعد از ظهر شنبه در واکنش به آشوبگری حامیان جریان صدر در بغداد، تأکید کرد که وضعیت عراق مستلزم حاکم کردن زبان عقل و منطق و گفتوگو است.
پایگاه خبری المعلومه به نقل از الحکیم گزارش داد، جریان حکمت ملی صادقانه و با حسن نیت، از جریان صدر و گروههای «الاطار التنسیقی» (چارچوب هماهنگی) میخواهد که مستقیما وارد گفتوگو شوند.
شفق نیوز نیز به نقل از یکی از رهبران چارچوب هماهنگی شیعیان عراق اعلام کرد که این چارچوب در حال تلاش برای ایجاد کانالهایی برای گفتوگو با مقتدی صدر، رهبر جریان صدر است؛ چراکه روابط میان دوطرف تیره شده است و همین مساله احتمال درگیری مسلحانه میان حامیان دوطرف را تقویت میکند.
این منبع چارچوب هماهنگی که نامش را فاش نکرده است در این باره گفت: سازوکار این گفتوگو مبنی بر ارتباط مستقیم با رهبران برجسته جریان صدر است تا ابتکارعملهای سیاسی برای مهار بحران کنونی مورد بررسی قرار گیرد و با مقتدی صدر نیز دیدار شود.
وی افزود: سید عمار حکیم، رهبر جریان اسلامی حکمت ملی، هادی العامری، رئیس ائتلاف الفتح و حیدر العبادی، رئیس ائتلاف النصر این روند را رهبری میکنند.
همچنین نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق و برادر زاده مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کردستان عراق و از متحدان صدر در روند تشکیل کابینه پیش از کنارهگیری، ضمن اعلام نگرانی از به خطر افتادن صلح و ثبات در کشور خواستار خویشتنداری گروهها و آغاز گفتوگوی مستقیم با هدف حل و فصل مشکلات شد.
عراقیها و لزوم ترک بازی دو سر باخت
با نگاهی به شرایطی که پس از برگزاری انتخابات موجب شد تا صدر تصمیم به کناره گیری از روند تشکیل دولت و سپس در نهایت خروج کلی نمایندگان این جریان از پارلمان بگیرد، آنچه بیش از همه خود را نمایان کرد عدم امکان نادیده گرفتن قدرت تعیین کننده ائتلاف چارچوب هماهنگی بود. چارچوب هماهنگی علاوه بر وزن پارلمانی سنگین و بدنه قدرتمند اجتماعی، حتی توانست با در اتخاذ مواضع اصولی، دموکراتیک و بر مبنای سازش به سمت جذب تدریجی مستقلین، گره کشایی در کار انتخاب رئیس جمهور و در نهایت معرفی نامزد نخست وزیری حرکت کند و این امر پیشبینیهای صدر را که گمان میبرد با دست زدن به عمل انتحاری استعفا به طور حتم کار به برگزاری انتخابات زودهنگام کشید، برهم زد.
اکنون اما چارچوب هماهنگی بر مبنای همان رویکرد اصولی ماههای گذشته در مواجهه با بلوای سیاسی این روزهای طرفداران صدر، برای مذاکره پیش قدم شده است چرا که وضعیت بدیل میتواند به یک بازی دو سر باخت و در تعارض با منافع جمعی عراقیها بیانجامد. در واقع درخواست مذاکره و گفتگو از سوی رهبران چارچوب هاهنگی نه سر ضعف و ترس از شکست در مبارزه سیاسی بلکه از موضع عقلانیت و دوراندیشی نسبت به خسارات ناشی از دمیدن در آتش بحران و به دست گرفتن قدرت به هر قیمتی صورت میگیرد.
اولاً در خلاً گفتگوها و تداوم وضعیت کنونی به طور حتم بن بست چند ماهه در روند تشکیل دولت در ماههای آتی نیز ادامه خواهد یافت و این امر بدعت خطرناک کابینههای متزلزل و کوتاه مدت را در پی خواهد داشت که از سال 2019 تاکنون بر سپهر سیاسی عراق سایه انداخته است و همین امر افکار عمومی را نسبت به بخش اعظم احزاب و جریانات سیاسی سنتی و به طور کلی کارآمدی نظام سیاسی دچار تردید کرده است. بر زمین ماندن مشکلات مردم در کشاکش رقابتها و منازعات سیاسی به خدشه دار شدن اعتماد عمومی نسبت به کلیت ساختار سیاسی و سرخوردگی از امکان بهبود شرایط در آینده میشود؛ موضوعی که هر عقل سلیمی ارجحیت آن بر منافع زودگذر حزبی و گروهی را درک میکند.
ثانیاً مقابله به مثل و تداوم لشگرکشی خیابانی حاصلی جز تضعیف روندهای دموکراتیک و اعتبارزدایی از فرایند انتخابات در آینده نخواهد داشت. اینکه از طریق تهییج هواداران به عنوان کارت بازی در معادله کسب قدرت استفاده کرد نطفه خطرناک بی ثباتی های سیاسی و اجتماعی و از بین رفتن فرایندهای سیاسی به عنوان راه حل قانونی و تعیین کننده سرنوشت مبارزه سیاسی را منعقد خواهد کرد که به نفع هیچ قوم و جریانی که خواهان ثبات در عراق باشد نیست.
ثالثاً کنار گذاشتن راه مذاکره و در پیش گرفتن رفتار مقابله به مثل، به طور حتم شرایط را برای فرصتطلبی دشمنان برای ایجاد ناآرامی و اغتشاش در کشور فراهم خواهد کرد. توطئه گریهای اشغالگران خارجی در عراق که تداوم خلأ حضور دولت قدرتمند را تنها راه منافع نامشروع خود در بغداد میپندارند پیشتر با به راه انداختن غائله احیای داعش برای ملت عراق اثبات شده است و آزموده را آزمودن خطاست.
و در نهایت تضعیف وحدت ملی یکی دیگر از خسارتهای جبران ناپذیری است که ماحصل شوم شرایط فوق الذکر خواهد بود و مسئولیتپذیری تمامی گروهها و جریاناتی که دغدغهمند منافع ملی عراق هستند را میطلبد.