الوقت- درحالی که عراقیها تاکنون در برابر تحرکات نظامی و توسعه طلبی‌های ارضی ترکیه در کشورشان، مدارا می‌کردند و برای جلوگیری از هر گونه تنش از مسیرهای دیپلماتیک اقدام می‌کردند اما حملات اخیر به گردشگران در اقلیم کردستان، سبب شد تا افکار عمومی عراق خشم و انزجار خود را از این جنایات ابراز کنند. اکنون علاوه بر مقامات عراقی و گروههای مقاومت، مردم عراق هم خواهان بیرون راندن اشغالگران از خاک کشورشان هستند. حمله عراقیهای خشمگین به مراکز دیپلماتیک ترکیه نشان داد که عراقیها دیگر تحمل جنگ افروزی‌های آنکارا را ندارند. حملات پراکنده برخی گروههای عراقی به پایگاههای ترکیه در روزهای اخیر هم حاوی این پیام است که دیگر دوران اشغالگری در عراق به سر آمده است و نظامیان ترکیه باید هر چه سریعتر کوله بار خود را بسته و راهی کشورشان شوند.
باتوجه به جدیت گروههای حشدالشعبی و اهتمام ارتش عراق برای مقابله با تحرکات ترکیه این بار به نظر می‌رسد عزم عمومی برای بیرون راندن ترکیه شکل گرفته است. گروههای مقاومت بارها گفته‌اند که اگر ترکیه خاک عراق را ترک نکند، برای بیرون راندن آنها به زور نظامی متوسل خواهند شد. گروههای حشدالشعبی در سالهای اخیر حملاتی را به پایگاههای آمریکا انجام داده و آنها را از برخی پایگاهها فراری داده‌اند و این بار هم ترکیه ممکن است به سرنوشت آمریکاییها دچار شود.
علاوه بر افکار عمومی داخل عراق، در عرصه بین‌المللی هم هجمه‌ها به تحرکات ترکیه افزایش یافته است. در جلسه شورای امنیت سازمان ملل که در روزهای اخیر برای بررسی حملات ترکیه به عراق برگزار شد، به اتفاق آرا حملات نظامی ترکیه را محکوم کرد تا راه برای خروج نیروهای خارجی هموار شود. آمریکا، آلمان و امارات هم پس از حملات به دهوک، این عملیات را محکوم کردند و نشان می‌دهد متحدان غربی آنکارا هم با سیاستهای جاه طلبانه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه در منطقه همسو نیستند و به نوعی حمایت خارجی پشت سر عملیات آنکارا در عراق وجود ندارد.
ترکیه در چند سال گذشته به بهانه‌های تروریستی پایگاههایی را در خاک عراق احداث کرده و روز به روز بر تعداد نیروهایش در خاک عراق نیز افزوده می‌شود. بر اساس گزارشها، گفته می‌شود که ترکیه حدود 19 پایگاه در استانهای اربیل و دهوک در اقلیم احداث کرده است و اما شمار این پایگاهها بیش از این است و هر چه زمان می‌گذرد بر تعداد آنها نیز افزوده می‌شود.
اهداف اشغالگرانه ترکیه در عراق
ترکیه که به بهانه مقابله با تهدیدات تروریستی از سوی «پ ک ک» حضور خود در اقلیم کردستان را توجیه می‌کند، به همین خاطر رهبران اقلیم هم که پ ک ک را تهدیدی برای منافع خود می‌دانند، در یک جبهه واحد قرار گرفته و دست آنکارا را برای هدف قرار دادن عناصر این گروهک باز گذاشته‌اند. همین منافع مشترک نیز سبب شده تا ترکیه بدون مخالفتهای محلی استحکامات خود در شمال عراق را تقویت کند. باتوجه به اینکه خاندان بارزانی، اقلیم را تحت سلطه خود دارد، تعاملاتشان با ترکیه نیز بر اساس منافع شخصی انجام می‌شود و رویکرد این خاندان با دیدگاه سایر احزاب کرد و شهروندان این منطقه تفاوت فاحشی دارد.
افکار عمومی شهروندان کرد سکوت معنادار اربیل در مقابل حملات ترکیه به عناصر به اصطلاح تروریستی را نوعی همدستی بارزانی‌ها و آنکارا علیه پ ک ک می‌پندارند درحالی که ترکیه تهدید پ ک ک را فقط ابزاری در جهت اشغالگری و پیشبرد برنامه‌هایش در عراق و سوریه قرار داده است. خاندان بارزانی که پس از حملات داعش به عراق سعی کرده تا از ضعف دولت مرکزی استفاده کرده و به نوعی سیاستهای اقلیم را بدون اجازه از بغداد هدایت کند، بنابراین حضور ترکیه را فرصت مناسبی برای پیشبرد منافع جاه‌طلبانه خود می‌داند.
از سوی دیگر، ترکیه که به منابع نفت گاز به شدت نیاز دارد، به منابع اقلیم چشم دوخته است و در سالهای اخیر هم توانسته بخشی از نیازهای خود را از این منطقه تامین کند. تجارتی که بین دو طرف ایجاد شده است، به عبارتی سود دوجانبه است، رهبران اقلیم با فروش منابع نفتی درآمدهای سرشاری را از این طریق به جیب می‌زنند، ترکیه هم با خرید نفت ارزان می‌تواند بخشی از مشکلات خود را حل کرده و ذخایر مازاد را هم به سایر کشورها با قیمتهای گزاف بفروش می‌رساند.
اهداف ترکیه برای غارت منابع نفتی اقلیم درحالی است که اخیرا فشارهای دولت مرکزی برای کنترل بر منابع نفتی اکردستان افزایش یافته است و اینکه سناریوی ترکیه که قصد داشت با تحکیم مواضع خود در این منطقه، این منابع را به قیمتهای ارزان خریده و به نوعی انحصار تجارت را در دست خود بگیرد، بنابراین با سیاستهای جدید بغداد، دست ترکیه از منابع انرژی اقلیم نیز کوتاه خواهد شد و در آینده مجبور است نفت را به قیمت بالاتر و از خود دولت مرکزی خریداری کند. ترکیه پس از بحران اوکراین تلاش کرده تا کریدورهای انتقال انرژی از آسیای مرکزی و قفقاز به اروپا را در اختیار خود بگیرد و بنابراین، به منابع نفت و گاز عراق هم چشم طمع دارد تا خود را به عنوان بازیگری مهم در عرصه بازارهای انرژی معرفی کند.
تحرکات ترکیه در سالهای اخیر نشان می‌دهد که این کشور از بازیگر خواهان وضع موجود به بازیگری تجدیدنظر طلب در منطقه تبدیل شده است و اشغالگریها در عراق و سوریه همگی گویای این مسئله است. اردوغان که در سودای تشکیل امپراتوری نئوعثمانی است تلاش می‌کند تا بخشهایی از عراق و سوریه را اشغال کرده و بتواند مرزهای ترکیه را تا دوردستها امتداد دهد اما همه این سناریوها به دلیل مخالفتهای گسترده داخلی این کشورها راه به جایی نخواهد برد.
جاه طلبی‌های ترکیه در خاک عراق از صرف مقابله با تهدیدات تروریستی فراتر رفته و به سطح اشغالگری و توسعه طلبی رسیده است، اما سیل خروشانی که در بین مقامات، گروههای مقاومت و افکار عمومی داخل عراق به راه افتاده است، اجازه موج سواری به ترکیه را نخواهد داد و ادامه ماجراجوییها می‌تواند به درگیری دو کشور منجر شده و بحران جدیدی را در منطقه ایجاد کند.
