الوقت- پس از تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به میدان گازی «کاریش» در دریای مدیترانه که میدان مشترکی با لبنان است، مقامات لبنانی برای حل اختلافات از عاموس هوکشتاین، نماینده آمریکا دعوت کردند تا بین دو طرف میانجیگری کند. در همین راستا از دو هفته پیش هوکشتاین به منطقه آمده و با سران بیروت و تلآویو رایزنی کرده و قرار است که پس از جمع بندی خواستههای دو طرف نتایج گزارشات خود را اعلام کند.
هوکشتیان در ابتدا با مقامات لبنانی از جمله میشل عون رئیس جمهور، نجیب میقاتی نخست وزیر و نبیه بری رئیس پارلمان لبنان دیدار کرد تا آخرین مواضع لبنانیها را در مورد مذاکرات گازی با صهیونیستها را دریابد.
بخشی از جزئیاتی که رسانهها از جریان این گفتگوها منتشر کردهاند، حاکی از این است که لبنان خواستار از سرگیری مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل و توقف استخراج نفت و گاز از میدان کاریش تا پایان مذاکرات شده است. یک مقام لبنانی در خصوص گفتگوهای میان هوکشتاین با مقامات لبنانی گفته است،ما پیشنهاد کردهایم سطح دریایی را از ۸۶۰ کیلومتر مربع به حدود ۱۲۰۰ کیلومتر مربع گسترش دهیم، از جمله میدان گازی قانا. به گفته این مقام لبنانی، اگر اسرائیل پیشنهاد جدید لبنان را بپذیرد، مذاکرات بین دو کشور از سر گرفته خواهد شد. هوکشتاین پس از گفتگو با لبنانیها به سرزمینهای اشغالی سفر کرده و پاسخ لبنان به پیشنهاد ترسیم مرز را به اسرائیل تحویل داده است.
آمریکا حامی منافع صهیونیستها
اگرچه در اصل کشور میانجی باید بیطرف باشد تا اختلافات بین طرفهای درگیر حل شود اما آمریکا به دلیل روابط استراتژیکی که با اسرائیل دارد در این مناقشه مرزی جانب صهیونیستها را گرفته و تلاش میکند تا هر گونه توافقی در آینده به نفع تلآویو تمام شود. در این میان برخی رسانهها یک سند محرمانه آمریکایی را که در آن از لبنان برای چشمپوشی از یک منطقه مهم مرزی در میدان «کاریش» درخواست کرده است را افشا کردند. بر اساس این سند، آمریکا به موضع اسرائیل پایبند بوده و عقیده دارد که منطقه دریایی مورد مناقشه در میدان کاریش و خط مرزی ۲۹ خارج از محدوده آبهای منطقهای لبنان است و تقسیمبندی این منطقه به دو بخش به عنوان راهحل رضایتبخش دو طرف را پیشنهاد میکند. هیچ یک از بحث و بررسیهای داخلی لبنان درباره خط مرزی ۲۹ ارزشی ندارد و از طرف آمریکا به رسمیت شناخته نمیشود.
لازم به ذکر است که هوکشتاین میانجی یک یهودی متولد سرزمینهای اشغالی است که به مدت سه سال در ارتش صهیونیستی خدمت کرده است. بنابراین، حضور یک آمریکایی یهودی تبار در مذاکراتی که یک پای قضیه اسرائیل باشد نمیتواند موضع بیطرفانه داشته باشد و پایان ماجرا از هم اکنون روشن است. برخی تحلیلگران بر این باورند که این نگرانی وجود دارد که هوکشتاین نقش خائنانه را ایفا کرده و امتیازهای لازم را به اسرائیل بدهد و لبنان را از کمترین حقوق آبی، نفتی و گازی خود در دریای مدیترانه و در حوزه کاریش محروم سازد و از شرایط ناگوار ساختار حاکمیت و بحران اقتصادى و رقابت ناسالم امروزی احزاب سیاسی این کشور سوءاستفاده کند.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که هدف اصلی واشنگتن و تلآویو از مطرح کردن مذاکرات برای ترسیم مرز دریایی لبنان و فلسطین اشغالی بعد از چند سال، کشاندن لبنان به مسیر عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی بوده است، در واقع رژیم صهیونیستی طی 10 سال گذشته بهرهبرداریهای زیادی از منطقه مورد مناقشه با لبنان انجام داده است و به اندازه لبنان نیازی به تعیین دقیق مرز دریایی ندارد و چه بسا اهداف دیگری را از این مذاکرات دنبال میکند.
موضع لبنانیها
اگرچه آمریکا و رژیم صهیونیستی تلاش میکنند در اختلافات گازی همه چیز را به ضرر لبنان تمام کنند، اما لبنانیها برای احقاق حقوق خود مصر بوده و حاضر به عقب نشینی از خواستههای خود نیستند. مقامات لبنانی هرگونه اقدام رژیم برای استخراج منابع طبیعی در آبهای مورد مناقشه را اقدامی خصمانه و تهدیدی برای امنیت و صلح بینالمللی و کارشکنی در روند مذاکرات ترسیم مرزها عنوان کردهاند. رئیس کمیته ملی پیگیری ترسیم مرزهای لبنان تاکید کرد که لبنان باید از موضع قدرت مذاکره کرده و حق لبنان در بهره برداری از منابع انرژی خود در مرز آبی با فلسطین اشغالی را مطابق "خط ۲۹" دریایی تثبیت کند.
لبنان پاسخی کتبی برای ارئه به هیات میانجیگر آمریکایی تهیه کرده که در آن تاکید شده لبنان در مذاکرات مرزی از یک متر مربع از میدان گازی قانا به نفع رژیم صهیونیستی عقب نشینی نمیکند. موضع یکپارچه لبنان در مورد تعیین مرزهای این کشور که برای اولین بار ایجاد شده خود سه چهارم پیروزی است، زیرا اختلاف مواضع، تهدیدی در مورد تضییع حقوق لبنان است. نجیب میقاتی گفته است که هرگونه عملیات اکتشاف و حفاری و یا استخراج که توسط اسرائیل در منطقه مورد مناقشه انجام گیرد اقدامی تجاوزکارانه هست و برای روشن کردن موضع لبنان و تایید پایبندی به حقوق خود تماسهای دیپلماتیک با کشورهای بزرگ و سازمان ملل انجام خواهد شد.
سیدحسن نصرالله دبیرکل حزبالله و دیگر مقامات این جنبش هم اعلام کردهاند که جریان مقاومت آماده واکنش از هر طریق ممکن برای جلوگیری از این اقدام غیرقانونی رژیم است. معاون دبیرکل حزبالله از دولت لبنان خواست قاطعیت بیشتری نشان دهد و فشارهای خود را افزایش دهد و به صراحت اعلام کند آیا مذاکرات ادامه دارد یا کاملا شکست خورده و کار را یکسره کند. نصرالله هم گفته که منابع نفت و گاز حق ملت لبنان است که تا زمان تامین نشدن احقاق حقوق کامل لبنانیها مقاومت اجازه اشغالگری به اسرائیل را نخواهد داد و با توسل به زور حق خود را از صهیونیستها خواهد گرفت.
برخی مقامات لبنانی باتوجه به سوابق آمریکاییها، به نتایج گفتگوهای میانجی این کشور خوش بین نیستند و تاکید دارند که لبنان هرچه زودتر باید یک مسیر روشن برای بهرهمندی از ثروتهای دریایی خود پیش بگیرد و منتظر ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل و یا نتیجه این مذاکرات نباشد؛ زیرا به جز منطقه مورد مناقشه بلوکهای دیگری وجود دارند که متعلق به خود لبنان هستند و این کشور از نظر قانونی میتواند اقدام به حفاری و اکتشاف در آنها کند.
موانع پیش روی مذاکرات
یکی از موانعی که روند مذاکرات بین لبنان و اسرائیل را مختل کرده، این است که لبنان قانون حقوق دریاها را امضا کرده درحالی که رژیم صهیونیستی این قانون بینالمللی را امضا نکرده است و بدین ترتیب به هیچ قید و بند و قانون بینالمللی اعتنایی ندارد و همه چیز را بر حسب معیار و اندازههای خود میسنجد. تا زمانی که صهیونیستها به قانون حقوق دریاها پایبند نباشند، راه رسیدن به توافق نیز دشوار خواهد بود.
به همین دلیل اختلافات اساسی بین دو طرف وجود دارد، لبنانیها میگویند بخش بزرگی از میدان نفتی کاریش درون مرزهای این کشور قرار دارد و از سوی دیگر، اسرائیل مدعی است که سراسر این منطقه تحت حاکمیت این رژیم قرار دارد. از سوی دیگر، به گفته لبنانیها اطلاعات حاکی از آن است که صهیونیستها قصد دارند در صورت ازسرگیری مذاکرات غیرمستقیم با لبنان در پرونده ترسیم مرزها از بحران انرژی و چالشهای اقتصادی این کشور جهت امتیازگیری در این پرونده سوءاستفاده کنند. مقامات لبنانی معتقدند که این کشور توانایی استخراج گاز و نفت خود را دارد ولی آمریکا عامل اصلی ممانعت لبنان از استخراج منابع نفتی خود است. از آنجا که پس از بحران اوکراین، آمریکا و اروپاییها برای تامین نیازهای انرژی به نفت و گاز اسرائیل نیاز دارند بنابراین آمریکا سعی میکند تا در مذاکرات بین بیروت و تلآویو جانب صهیونیستها را گرفته و بخش عمده منابع انرژی را به طرف اسرائیلی بدهد تا برای صادرات به اروپا از آن استفاده کند.
مذاکرات غیرمستقیم برای تعیین مرز دریایی لبنان و رژیم صهیونیستی در اکتبر سال ۲۰۲۰ بعد از سه سال رایزنی دیپلماتیک با فشارهای امریکا برای حل و فصل اختلافات در این باره آغاز شده بود اما به دلیل زیاده خواهی صهیونیستها که همه این منابع را از آن خود میدانند، به هیچ نتیجهای نرسیده است. اما لبنان کنونی مثل گذشته دست و پا بسته نیست و به لطف حضور حزبالله در صحنه دفاع از منافع این کشور، اکنون در موقعیتی قرار دارد که میتواند خواستههای ملت لبنان را از حلقوم اشغالگران صهیونیستی خارج کند و هشدارهای مکرر مقامات حزبالله هم حاوی پیام برای صهیونیستها است که اگر دست از پا خطا کنند، آن چیزی را که از دست میدهند در برابر چیزی که به دست میآورند ناچیز خواهد بود.