هر چند در ماه اکتبر 2017 ، نیروهای دموکراتیک سوریه توانستند شهر رقه را با حمایت اشغالگران آمریکایی از کنترل داعش خارج کنند، اما ویرانهای را بر جای گذاشتند که به قیمت نابودی کلیه زیرساختهای عمرانی، تاریخی و متعاقب آن پیشینه فرهنگی این شهر تمام شد
به گزارش «الوقت» وزارت خارجه سوریه اخیرا با تاکید بر اینکه گزارشهای آمریکا درباره رقه با واقعیات میدانی انطباق نداشته و دروغپردازیهای مطلق است، خواستار ورود سازمان ملل در رسیدگی به پرونده نابودی این شهر تاریخی و کشتار هزاران شهروند سوری شده است.
در شامگاه دوشنبه (18 آوریل / 29 فروردین) وزارت خارجه سوریه درباره جنایات جنگی که ائتلاف موسوم به ضد داعش به رهبری آمریکا در رقه واقع در شمال سوریه مرتکب شده، به دبیر کل سازمان ملل و رئیس شورای امنیت، نامه فرستاده است. این امر بدین معنا است که دمشق برای چندمین بار موضوع شکایت از جنایت اشغالگران آمریکایی را به سازمان ملل متحد ارجاع داده است.
طرح موضوع انجام جنایات انسانی آمریکا در رقه در وضعیتی مطرح میشود که در اواخر ماه مارس سال جاری، دولت سوریه در واکنش به تمایل آمریکا برای حفظ مناطق تحت اشغال مزدوران وابسته به خود از تحریمها، که شامل گروههای تجزیهطلب و تروریستهای وابسته به ترکیه نیز میشد، اعلام کرده بود از « آمریکا و مزدورانش به خاطر جنایت در سوریه شکایت میکنیم.»
البته شایان ذکر است که سوریها در دو نوبت طی سالهای 2016 و 2020 به دلیل عملیات نظامی غیرقانونی در اراضی این کشور و آتش زدن هزاران هکتار از زمینهای کشاورزی سوریه به سازمان ملل متحد شکایت کرده بود. در ان مقطع (ژوئن 2020) بشار جعفری نماینده در سازمان ملل متذکر شده بود که نیروهای اشغالگر آمریکا و ترکیه تعمدانه دست به آتش زدن محصولات کشاورزی در منطقه الجزیره سوریه میزنند تا سبد غذایی سوریه را از نعمتهای آن خالی کنند. با این اوصاف، تمامی شکایات سوریه به سازمان ملل به دلیل نفوذ ویژه واشنگتن و دیگر بازیگران غربی نتیجه خاصی به همراه نداشته بود.
ابعاد مختلف ویرانی شهر تاریخی رقه
در جریان طرح شکایت جدید سوریه به سازمان ملل برای این موضوع تاکید شده که ائتلاف غربیِ موسوم به ضدداعش به رهبری ایالات متحده آمریکا، شهر رقه را نابود کرده و هزاران بیگناه را به قتل رسانده، ولی با این وجود، این مسئله از نظر بینالمللی مورد توجه قرار نگرفته است.
از دیدگاه دولت دمشق، حجم خسارات در زیرساختها و مراکز دولتی و شخصی و تعداد قربانیان در رقه، «عین العرب» و «الباغوز» نشان میدهد که آمریکا و همپیمانانش، علیه بشریت جنایت جنگی مرتکب شدهاند. در راستای اثبات این موضوع تنها کافی است نابودی زیرساختها و ابعاد مختلف ویرانی در رقه به عنوان یکی از استراتژیکترین استانهای سوریه مورد توجه قرار بگیرد.
اساسا ویرانی در رقه را میتوان در امتداد سطح بزرگ آسیبهای وارد شده به مناطق مختلف این کشور مورد ارزیابی قرار داد. بنابر گزارش بانک جهانی در سال 2017 ، حدود 7 درصد از خانههای مردم سوریه ویران شده و حدود 20 درصد دیگر هم آسیب جدی دیده است. بین 400 صد هزار تا 470 هزار مرگ و میر گزارش شده است و بیش از نیمی از جمعیت سوریه در سال 2010 مجبور به ترک کشورشان شدند.
در این میان، تمامی شواهد نشانگر آن است که استان رقه یکی از استانهای سوریه است که به صورت مستقیم تحت تاثیر جنگ قرار گرفت. اساسا شهر رقه دارای اهمیت فراوان تاریخی و تمدنی میباشد که همین امر موجبات انتخاب آن به عنوان پایتخت خودخوانده ابوبکر البغدادی را به همراه داشت. در واقع، داعشیها از این استان به عنوان سرزمین موعود یاد میکنند. در واقع، شهر رقه از نظر تاریخی محلی برای حکومت خلفای عباسی بوده و در میان سرزمینهای اسلامی بناهای تاریخی این شهر بسیار مورد توجه بوده است. با این اوصاف، در جریان حمله نیروهای دموکراتیک سوریه به این شهر طی سال 2017 با همراهی و حمایت هوایی نیروهای اشغالگر موسوم به ائتلاف ضدداعش، تمامی زیرساختها و آثار تاریخی این شهر در معرض نابودی کامل قرار گرفت.
هر چند در ماه اکتبر 2017 ، نیروهای دموکراتیک سوریه توانستند شهر رقه را با حمایت اشغالگران آمریکایی از کنترل داعش خارج کنند، اما ویرانهای را بر جای گذاشتند که به قیمت نابودی کلیه زیرساختهای عمرانی، تاریخی و متعاقب آن پیشینه فرهنگی این شهر تمام شد.
آواره شدن بیش از 700 هزار نفر از جمعیت ساکن این شهر از دیگر آثار بمبارانهای کور ائتلاف ضدداعش بوده است. همچنین، استان رقه بیشترین بمباران هوایی را در میان تمامی استانهای سوریه و طی بیش از 11 سال بحران در این کشور داشته است. افزون بر این شواهد حاکی از آن است که بیش از 90 درصد زیرساختهای اقتصادی، آموزشی و بهداشتی شهر رقه به طور کامل نابود شده است.
پایان جنگ، فرصت نگاه دقیقتر به عملکرد آمریکا در رقه
در جریان بیانیه صادر شده از سوی وزارت خارجه سوریه بر این امر تاکید شده که اقدامات ائتلاف موسوم به ضدداعش در رقه، یکی از فجیعترین جنایاتی است که جامعه بینالملل آگاهی کاملی از آن نداشت، ولی زمان آن رسیده است که این مسئله انسانی، حقوقی و سیاسی، روشن شود. در این بند از بیانیه به صراحت به مساله زمان اشاره شده است لذا واکاوی اشاره به زمانمندی در ارجاع این مساله به سازمان ملل از اهمیتی ویژه برخوردار میباشد.
واقعیت امر این است که با ایجاد بسترهای ثبات در سوریه، دولت مرکزی فرصت بیشتری برای نگاه دقیقتر به ویرانیهای جنگ و کارهای عمرانی مورد نیاز به دست آورده است. در این میان رقه به عنوان پایتخت خلافت خودخوانده داعش که پس از نابودی این گروه تروریستی تحت کنترل شبه نظامیان کرد وابسته به آمریکا قرار گرفته از ویرانهترین شهرهای سوریه می باشد که عمده ترین دلیل آن بمباران های ممتد و کور آمریکا بر این شهر تاریخی می باشد.
علیرغم وجود شواهد فراوان عینی از انجام جنایات غیرانسانی و ضد بشری توسط ائتلاف موسوم به ضد داعش به رهبری آمریکا در رقه و مناطقی دیگر همانند الباغوز، تا کنون واشنگتن هیچگونه پاسخگویای به دولت سوریه و افکار عمومی جهانی و نهادهای بین المللی نداشته است. با این اوصاف، اکنون به نظر میرسد زمان آن فرا رسیده که در فردای بازگشت ثبات به سرزمین شام، جامعه بینالمللی رویکرد عدالتخواهانهای در برابر جنایتآفرینی آمریکا در سوریه و بویژه شهر رقه در پیش گیرد.