الوقت – پس از تحولات چند وقت اخیر در زندان غویران در استان حسکه سوریه و فرار جمع زیادی از زندانیان داعشی نگهداری شده در این زندان، موضوع نحوه فرار و تأثیرات اثبات ناتوانی شبه نظامیان وابسته به آمریکا در جلوگیری از فرار داعشی‌ها در کانون توجهات بین المللی قرار گرفته است. در این میان اعلام خبر فرار داعشی‌ها به خاک ترکیه و همچنین استان ادلب سوریه، که تحت کنترل تروریست‌های نزدیک به ترکیه می‌باشد، بار دیگر نقش مخرب سیاست های مداخله آمیز ترکیه در سوریه و تداوم بحران حل نشده ادلب برای ایجاد ثبات در سوریه را برجسته کرده است.
کشته شدن عبدالله قرداش در ادلب و عذر بدتر از گناه آنکارا
کشته شدن عبدالله قرداش ملقب به «ابوابراهیم الهاشمی القرش» رهبر گروه داعش که بعد از 27 اکتبر ۲۰۱۹، جانشین ابوبکر البغدادی شده بود، در عملیات نظامیان آمریکایی در سوم فوریه 2020 (14 بهمن 1400) بازتاب رسانه‌ای و سیاسی زیادی را به همراه داشته است.
در این میان یکی از موضوعات قابل توجه، موقعیت و منطقه ویژه کشته شدن «ابوابراهیم الهاشمی القرش» در استان ادلب که تحت کنترل نظامیات ترکیه و تروریست‌های تحت حمایت‌اش است و از سوی دیگر، واکنش دولت ترکیه نسبت به این رخداد می‌باشد، که بار دیگر شائبه‌ها را نسبت به امکان همکاری و هماهنگی میان داعش و ترکیه مطرح کرده است. بویژه که سال‌های گذشته بسیاری از منابع خبری از همکاری میان ترکیه و داعش در زمینه انتقال و فروش قاچاق نفت و نیز تسهیل مسیرهای ارتباطی برای نیروهای جدید پرده برداشته بودند.
علاوه بر موضوع کشته شدن رهبر داعش، بر اساس گزارش رای الیوم، منابع وابسته به مخالفان سوری اعلام کرده‌اند که شماری از داعشی‌هایی که از زندان غویران در حسکه سوریه فرار کرده‌اند بعد از روانه شدن به سوی مزهای ترکیه، وارد مناطق تحت کنترل تروریست‌های وابسته به ترکیه در داخل سوریه شده‌اند و ظاهرا خود را به صفوف دیگر تروریست‌ها رسانده‌اند.
این رخداد در شرایطی است داعش در ماه گذشته میلادی به زندانی در حسکه حمله کرد تا سرکرده ها و اعضای داعشی که در آن زندانی هستند را آزاد کند. این حملات حدود ۱۰ روز به طول انجامید تا قسد توانست بر اوضاع زندان و اطراف آن مسلط شود. در جریان این رویداد، ۳۳۲ نفر کشته شدند که در میان آنها ۲۴۶ داعشی و ۷۹ نفر از شبه نظامیان قسد و هفت غیرنظامی به چشم می خورد.
حال این شائبه مطرح شده که نهادهای امنیتی ترکیه با برنامه‌ای منسجم تروریست‌های فراری از زندان غویران حسکه را به استان ادلب و دیگر مناطق تحت کنترل تروریست‌های تحت‌حمایت‌شان، منتقل کرده‌اند.
در این رابطه سکوت طولانی آنکارا در مورد ادعاهای مطرح شده پیرامون ورود داعشی‌ها به خاک این کشور و واکنش وزارت خارجه ترکیه به کشته شدن سرکرده این گروهک تروریستی در ادلب قابل تحلیل است.
انژو بیلگیچ، سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه، تاکید کرد: «ترکیه بار دیگر تاکید می‌کند که مشارکت با یک گروه تروریستی در مبارزه علیه یک گروه تروریستی دیگر غیرقابل قبول است. موضع قاطع ترکیه در مبارزه با گروه تروریستی داعش و کمک‌های آنکارا به تلاش‌های جامعه جهانی در این زمینه بر همه روشن است. کشورمان به عنوان یکی از اعضای فعال ائتلاف بین المللی علیه داعش، نقش فعالی در مبارزه با این گروه ترویستی و ذهنیت انحرافی آن ایفا می‌کند. در این زمینه، ترکیه بار دیگر تاکید می‌کند که باید بدون تبعیض با همه گروه های تروریستی از جمله داعش، پ.ک.ک/پ.ی.د/ی.پ.گ و فتو مبارزه کرد.»
در تحلیل اظهارت سخنگوی وزارت خارجه ترکیه، دو نکته قابل تامل است. اول اینکه اشاره‌ای به این مساله نمی‌شود یا به عبارت دیگر تعمدا نادیده گرفته می‌شود که رهبر گروه تروریستی داعش در شمال غرب استان ادلب، یعنی همان منطقه تحت کنترل امنیتی و سیاسی ترکیه کشته شده است. اینکه رهبر داعش چگونه و با چه مکانیزمی در منطقه تحت کنترل ترکیه قرار داشته بار دیگر ابهام و تردیدها را نسبت به امکان ارتباط آنکارا با این گروه تروریستی افزایش داده است.
در سطح دوم، اینکه اگر فرض را بر این بگذاریم که ترکیه از حضور جانشین ابوبکر البغدادی در استان ادلب اطلاع نداشته، بدین معنا است که آنکارا هیچ‌گونه صلاحیتی بر منطقه تحت کنترل خود در سوریه ندارد. در واقع، اینکه ترکیه از حضور « ابوابراهیم الهاشمی القریشی» مطلع نبوده عذر بدتر از گناه برای این کشور خواهد بود؛ زیرا چنین امری نشان می‌دهد که آنکارا در ادعای خود مبنی بر احاطه کامل بر تحولات سیاسی و امنیتی استان ادلب صادق نیست و ادعای مخالفان اشغالگری این کشور در خاک سوریه به عنوان عامل بی‌ثباتی و مانع تلاش‌های مبارزه با تروریسم و ضرورت کنترل هرچه سریع‌تر منطقه توسط دولت مرکزی، مشروع و درست است.
ضرورت توجه جامعه بین‌المللی به خواسته دمشق برای اخراج تروریست‌ها از ادلب
مجموع روند کنونی که در حالت حداقلی از تبدیل شدن ادلب به کانون تجمع و بهشت ترویست‌ها در سطح بین‌المللی حکایت دارد، اکنون بیش از هر زمان دیگری ادعاهای حکومت مرکزی سوریه را اثبات می‌کند. در واقع، فرار داعشی‌ها از زندان حسکه و روانه شدن آنها به سوی ادلب و دیگر مناطق تحت کنترل گروههای تروریستی تحت حمایت ترکیه و نیز حضور رهبر داعش در این استان، همه‌گی نشانگر این امر هستند که در وضعیت جاری این منطقه به خطرناک‌ترین محل تجمع تروریست‌ها در سطح بین‌المللی تبدیل شده است.
هر چند بر اساس توافقات سوچی میان روسیه و ترکیه، دولت اردوغان نسبت به عدم حضور تروریست‌ها در ادلب متعهد شده بود و نیز این مساله را تضمین کرده بود که بر تحرکات تمامی نیروهای حاضر در این استان کنترل دارد. اما اکنون شاهد هستیم که هیچ یک از تعهدات آنکارا نه تنها اجرایی نشده بلکه اکنون در ادلب گستره‌ای وسیع و پیچیده از گروههای تروریستی اعم از داعش تا دیگر گروهها حضور دارند که تهدیدی برای ثبات سوریه و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی هستند. در چنین شرایطی بیش از هر زمان دیگر مطالبه بر حق دمشق مبنی بر ضرورت اخراج نیروهای تروریستی از ادلب و بازگشت کنترل حکومت مرکزی بر این منطقه برای همه‌گان به اثبات رسیده و به نظر می‌رسد اکنون زمان آن فرا رسیده که جامعه بین‌المللی از چنین مطالبه‌ای حمایت کند.
